Vlaamse jeugdhuizen organiseren weleens een beursfuif. Een programma koppelt dan de prijs van de ­verschillende drankjes aan de populariteit ervan op dat moment. Worden er veel pintjes besteld, dan gaat de prijs omhoog. Het is de wet van vraag en ­aanbod in optima forma.

Deze vorm van dynamische prijsvorming heeft nu ook de concertbranche bereikt. Een deel van de tickets voor het optreden van Beyoncé wordt verkocht tegen een prijs die ­afhankelijk is van de vraag ernaar. Het is een trend die niet te stoppen is. Een steeds groter deel van ons uitgaven­patroon is onderhevig aan dynamische prijsvorming. Al zijn de gevolgen daarvan voor onze portemonnee niet altijd dezelfde.

De luchtvaartsector staat bekend als de grondlegger van de techniek. In plaats van een vast bedrag voor een vlucht van A naar B, zoals bij een treinkaartje, bepaalt de vraag naar tickets de prijs. Ook in de energiesector is dynamische prijsvorming de norm geworden, zoals we intussen weten. Zeker sinds de vaste contracten zo goed als verdwenen zijn. Op de woningmarkt is het nooit anders geweest. Wie een huis of appartement wil kopen, betaalt veel als er meerdere ­kandidaten zijn en kan afdingen als zich geen andere ­gegadigden aandienen.

Moderne technologie heeft de verdere doorbraak van ­dynamische prijsvorming vergemakkelijkt. Uber was een pionier. In plaats van de vaste taxi­tarieven, gebaseerd op afstand en tijd, kwam er een variabel prijs­model. Bij een plotse regenbui konden de prijzen voor een Uberrit omhoogschieten. De vraag nam dan opeens toe. Een ander voorbeeld is de app Too Good To Go, waarbij ­restaurants hun overschotten aan het eind van de dag voor een zacht prijsje van de hand doen.

In supermarkten is de dynamische prijsvorming ­beperkt, maar niet afwezig. Iedereen kent het fenomeen van de korting voor producten waarvan de uiterste verkoopdatum bijna bereikt is. Ook hier spelen vraag en aanbod: de vraag naar die producten daalt naarmate de vervaldatum dichterbij komt. Ook de prijzen van fruit en groenten zijn in zekere zin dynamisch, al speelt die dynamiek zich buiten de winkel af. Telers van appels en bloemkolen verkopen hun waren vaak op de groenten- en fruit­veiling, waar de prijs stijgt naarmate het aanbod schaarser is en daalt als de oogst overvloediger is.

Zoals gezegd: treinkaartjes zijn tot nu toe een bolwerk van vaste, niet-dynamische prijzen. Of de trein nu leeg of vol is, de prijs blijft dezelfde. Maar daar kan verandering in komen. In Groot-Brittannië is een treinreis in de spits duurder dan in de daluren. Dat principe wil de NMBS ook graag introduceren. Het nieuwe beheerscontract opent mogelijkheden in die richting. Benieuwd wat er ­gebeurt als Sophie Dutordoir de Beyoncé in zichzelf loslaat.

MOOIJMAN, R. Beyoncé en het Uber-model. De Standaard, 11 februari 2023, 30.

Lees ook Dynamic pricing, middel tegen woekeren of gewoon dure tickets?