Laat hem terugblikken op 35 jaar therapie en kinderpsychiater Peter Adriaenssens ziet één absoluut breekpunt: de sociale media.
Niet dat het online alleen maar kommer en kwel is. Facebook, WhatsApp, Snapchat en co. kunnen ook dienen als sociale lijm. Denk aan die introverte jongen vroeger, de zonderling van de klas, schuw voor elk beetje smalltalk. Voor tieners als hij zijn sociale media vandaag vaak een geschenk. Eén rondje profielen klikken, en je weet meteen wie dezelfde games speelt of boeken leest. Maakt een gesprek aanknopen pakken makkelijker, toch?
Alleen, het is niet al goud wat online blinkt. Like it or hate it, sociale media zijn evengoed ruw, ongezouten. Ze maken het tieners makkelijker om elkaar te pesten, uit te sluiten of keihard neer te halen. Experts spreken van een groeiende groep jongeren met ernstige gedragsproblemen: ze halen verbaal uit, grofgebekt en wars van respect.
En dat hakt erin bij al wie kwetsbaar is. Zo zien kinderpsychiaters sinds de sociale media meer jongeren met depressies, meer tieners met zelfmoordgedachten die zich snijden of toch al eens pillen nemen. De drempel daartoe is dan ook verlaagd, weet Peter Adriaenssens. “We zien jongeren die via sociale media de boodschap krijgen: ‘Doe ons een plezier en stap uit het leven.’ Soms krijgen ze er een link naar een instructiefilmpje bovenop, hoe dat dan moet.” Klinkt onvoorstelbaar? De waarheid is dat het gebeurt, soms zonder dat we het weten.
Dat we onze jongeren daarmee moeten leren omgaan, horen we vaak. Maar, zo signaleert Adriaenssens, je kunt niet zomaar hun hoofd openvijzen, een paar schroeven bijstellen en zeggen: ‘Oké, jij bent vanaf nu even weerbaar als die anderen.’ Helaas, want welke ouder droomt daar soms niet van? Maar feit is: het is een fabeltje dat al wie wil, sterk kan zijn.
De vraag blijft: hoe kun je als ouder je stempel nog drukken, nu steeds meer YouTube-kanalen de nieuwe ‘opvoeders’ zijn? Nu onze kinderen god weet welke berichten te slikken krijgen? Eén advies, tippen kenners: eet samen aan tafel, al is het maar één keer per dag. Laat je tiener er niet van onder muizen met dat bord. Want voor ons, volwassenen, is dit het enige wapen: hardop nadenken. Laten horen hoe jij ermee omgaat: of het nu over Syrië gaat, of over dat gepeste klasgenootje van wie er een naaktfoto de ronde doet.
Laat het ook een tip zijn voor Mark Zuckerberg, oprichter van Facebook en fiere papa van twee dochtertjes. Want ook hij komt op een dag voor dat vraagteken te staan: hoe kan ik mijn lieverds voor die ‘sociale’ bagger beschermen? Of zoals Peter Adriaenssens het hem zou willen vragen: “Mark, wanneer ga je eens mee vader zijn met ons? Wil je alsjeblieft al die bedrijfsintelligentie gebruiken om te voorkomen dat pesten via sociale media kan?” Dat zou pas een like verdienen.
