De armoedekloof in Vlaanderen krimpt voor het eerst in drie jaar. De sprong om uit de armoede te raken, is minder groot geworden. Wel flirt een aanzienlijk deel van de kwetsbare Vlamingen met armoede.
De financiële sprong die een persoon in armoede moet maken om uit de armoede te raken, was in zeker drie jaar niet zo klein. De armoede kloof in Vlaanderen kromp in 2023 naar 12,20 %. In 2022 was die nog 18,20 %. Dat blijkt uit een analyse door Statistiek Vlaanderen op basis van de recentste armoedecijfers van Statbel.
Een relatief beperkte groep Vlamingen is uiterst arm, leren de nieuwste gegevens. Op de totale bevolking ging het in 2023 om minder dan 1,50 %. Het zijn mensen met een inkomen dat lager ligt dan 40 % van het nationale mediane inkomen. Voor een alleenstaande komt dat overeen met zo’n 967 euro per maand, voor een gezin bestaande uit twee volwassenen en twee kinderen is het ongeveer 2.030 euro per maand. Werklozen en mensen die buiten de Europese Unie geboren zijn, zijn oververtegenwoordigd in de groep.
De meerderheid van de arme Vlamingen valt net onder de armoededrempel, vastgelegd op 60 % van het nationale mediane inkomen. Vorig jaar lag die drempel voor een alleenstaande op 1.450 euro per maand. Voor een gezin met twee kinderen gaat het om 3.045 euro per maand.
Dat de omvang van die groep de jongste jaren vrij stabiel oogt en dat de kloof krimpt ten opzichte van de drempel, biedt politiek perspectief. Met gerichte maatregelen zou een groot deel van die mensen en gezinnen uit de armoede getild kunnen worden. En kunnen de armoedecijfers in België verder zakken.
Toch benadrukt Wim Van Lancker, armoede-expert en professor aan de KU Leuven, dat dat niet eenvoudig is. ‘Zeker in Vlaanderen is de voorbije jaren het laaghangend fruit geplukt. De marge om vooruitgang te boeken wordt kleiner, maar het is niet onmogelijk. Met huur- en woningsubsidies, kinderopvang en het groeipakket kan Vlaanderen voor die mensen het verschil maken.’
Een tweede opvallende vaststelling is dat een substantiële groep Vlamingen, iets meer dan 13 procent van alle inwoners, rond de armoededrempel zweeft. Ze zitten er ofwel net boven, ofwel net onder. De groep net boven de drempel is ongeveer even groot als het aandeel Vlamingen onder die grens.
‘De lage middenklasse leeft in grote onzekerheid. Bij hen moet niet veel gebeuren of het loopt mis’, zegt Van Lancker. ‘Het is belangrijk dat die groep politiek meer aandacht krijgt. Hun onzekere situatie is immers niet alleen financieel. Ze uit zich ook in politiek wantrouwen, weinig vertrouwen in instellingen en hun stemgedrag.’
