Ongedragen kleding vernietigen doet Europa jaarlijks 5,6 miljoen ton aan CO2 uitstoten. Dat is bijna de uitstoot van Zweden in 2021. Stuur je ongedragen stuks best terug naar de webshop?
De online aangekochte en teruggestuurde nieuwe sneaker die toch in de vuilnisbak eindigt: in 2021 was het groot nieuws na een ophefmakende undercoverdocumentaire bij Nike. Maar hoeveel kledingstukken worden in Europa eigenlijk echt ongedragen vernietigd? Smijten webwinkels de nieuwe broek die je online kocht en die helaas niet blijkt te passen, toch systematisch weg? Een nieuwe studie door het Europees Milieuagentschap (EEA) werpt licht op de zaak.
Eerst het eerder hoopgevende nieuws: geschat wordt dat 70 tot 80 % van alle online aankopen bij de koper blijven. En van de stuks die online zijn aangekocht en daarna toch teruggestuurd, zou 22 tot 43 % uiteindelijk bij het afval belanden. “Gemiddeld wordt één derde van die teruggestuurde items vernietigd.”
Dat de schattingen flink uiteenlopen, is meteen ook de zwakte van de studie. Het EEA kon alleen eerdere wetenschappelijke onderzoeken tegen elkaar afwegen. Het krijgt geen data van textielbedrijven over wat die precies doen met hun inventaris. Toch is het duidelijk dat een (grote) meerderheid van die kleren of schoenen – gemiddeld dus twee derde – opnieuw aangeboden kan worden op de markt. Ofwel als ‘A-stroom’, ofwel aan een lagere prijs via een outlet-verkoper.
Volgens het EEA doen klanten er dus wel goed aan om een niet-passend item terug te sturen. Zelfs al vraagt dat misschien tijd en energie. “Distributie is maar verantwoordelijk voor 3 % van de klimaatbelasting van textiel”, aldus het agentschap. “Zelfs een retour op lange afstand is dus goed voor het milieu, als die maar leidt tot hergebruik.” Die retour kan volgens wetenschappelijke studies tot 1.000 kilometer lang zijn, en door meerdere warenhuizen in meerdere landen lopen.
Relatief weinig, absoluut veel
Gloednieuw, nooit verkocht geraakt en toch naar het stort? Dat is volgens het EEA nog een veel groter probleem dan geretourneerde items op zich. Het overkomt nog steeds zo’n 4 tot 9 % van alle kledingstukken die op de Europese markt komen. Met andere woorden: er is wel degelijk een overproductie, en die overproductie raakt zelfs nooit tot bij de kopers. Van alle kleren die modemerken bestellen in productielanden in Azië, is er overigens nog een veel groter gedeelte dat geen koper vindt. Bijvoorbeeld omdat het beschadigt raakt bij transport, of toch niet de gevraagde kwaliteitseisen haalt. Volgens het EEA gaat het gemiddeld om zo’n 21 % van de totale volumes. Maar opnieuw gaat het hier om schattingen, en die zijn heel erg afhankelijk van het jaar in kwestie, het opzet van de studie, en zelfs het bedrijf dat bestudeerd werd (zie infografiek).
Die 4 tot 9 % aan vernielde nieuwe stuks lijkt weinig in relatieve termen, maar in absolute cijfers heeft het een grote impact. “Tussen 264.000 en 594.000 ton kleren worden zo elk jaar in Europa vernietigd.” Dat kan neerkomen op een uitstoot van 5,6 miljoen ton extra CO2, bijna wat Zweden in 2021 uitstootte.
