Een vat ruwe olie is de helft goedkoper dan in 2008. Toch slaan de prijzen voor benzine en diesel alle records. Hoe komt dat?
1 Hoe komt het dat de prijs van diesel en benzine op een recordniveau staat?
De prijs van ruwe olie, waaruit diesel en benzine gedistilleerd worden, zit al maanden in stijgende lijn. De reden is vrij simpel: het wereldwijde olieverbruik steeg fors nadat de lockdowns van vorig jaar waren afgelopen. Volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) kelderde het wereldwijde olieverbruik in het tweede kwartaal van 2020 tot 82,9 miljoen vaten per dag. Vandaag zitten we op 99,3 miljoen vaten per dag, dat is zelfs meer dan het dagelijks verbruik voor de coronacrisis. Niet alleen de terugkeer van het auto- en vrachttransport veroorzaakt de piek. Ook schaarste aan aardgas en steenkool leidt tot een hogere vraag naar olie wereldwijd.
Die stijgende vraag heeft een grote impact op de prijs. De olieprijs was eerder omlaag gedonderd tot 37,5 dollar per vat. Intussen is de prijs opnieuw geklommen tot 83,4 dollar. Daarbij komt dat het aanbod door onder andere een strakke houding van Opec onvoldoende kan volgen.
2 Een vat ruwe olie is nog altijd bijna de helft goedkoper dan in 2008.
Waarom betaalt u aan de pomp dan toch recordprijzen?
In de zomer van 2008, vlak voor het uitbreken van de financiële crisis, piekte een vat ruwe olie op 149 dollar. Jarenlang kostte olie meer dan 100 dollar per vat. Nu kost een vat nog altijd maar iets meer dan de helft van de piek in 2008. Dat we toch een recordbedrag aan de pomp betalen, heeft tal van redenen.
Vooreerst is er het wisselkoerseffect. Olie wordt op de internationale markt in dollar verrekend. In 2008 stond de dollar met 1,59 dollar per euro spotgoedkoop. Nu is die met 1,15 veel duurder. Als je met dat wisselkoerseffect rekening houdt, dan kostte een vat olie in 2008 93,7 euro, terwijl dat nu 73,9 euro is, wat het verschil veel kleiner maakt.
Een tweede reden is de raffinagecapaciteit. Ruwe olie moet in grote installaties omgezet worden in benzine, diesel en kerosine. De beschikbaarheid aan raffinagecapaciteit bepaalt ook de prijs aan de pomp. Als raffinaderijen moeilijker kunnen volgen om alle ruwe olie te verwerken, zoals tegenwoordig het geval is, dan rekenen zij een hogere marge aan en ligt de prijs aan de pomp verhoudingsgewijs hoger dan de prijs voor ruwe olie op de wereldmarkt.
Tot slot worden benzine en diesel aan de pomp veel meer dan in 2008 gemengd met biobrandstoffen. Die zijn ook fors in prijs gestegen.
3 Diesel was altijd goedkoper dan benzine? Nu niet meer. Hoe komt dat?
Jean-Benoît Schrans, woordvoerder van Energia (de vroegere Petroleumfederatie) ziet meerdere oorzaken. ‘Tot dieselgate werd diesel als een energievriendelijk alternatief aangemoedigd door de regering, via lage accijnzen. Sinds 2015 zijn de accijnzen op hetzelfde niveau als benzine (60 cent per liter) gebracht.’
Schrans ziet nog een reden: ‘Met de winter voor de deur is de vraag naar stookolie groot. Stookolie is een vorm van diesel, dus dat leidt tot extra vraag naar diesel in de raffinaderijen.’
4 Hoeveel euro betaalt een automobilist nu meer dan vorig jaar?
Bent u een gemiddelde automobilist die 15.000 km per jaar rijdt? Hebt u een auto die zo’n 6 liter benzine per 100 km verbruikt? Dan heeft u in totaal 900 liter benzine per jaar nodig. Per week is dat ongeveer 18 liter. Op basis van de dagelijkse maximumprijzen was u in de periode november 2019-2020 1.210 euro kwijt. Een jaar later was dat opgelopen tot 1.450 euro, of 240 euro meer. Stel dat de huidige prijzen nog een jaar aanhouden, dan betaalt u volgend jaar aan de pomp tot 1.620 euro, of 410 euro meer dan dit jaar.
