Torenhoge benzineprijzen zijn verdoken belastingbrief
“Net als de elektriciteits- en gasfactuur vormen ook de brandstofprijzen een verdoken belastingbrief.” Zo klonk het de voorbije dagen almaar luider op sociale media nu de prijzen aan de Belgische benzinepompen torenhoog staan. Maar is dat ook zo? Hoeveel accijnzen en taksen betalen we nu precies per liter super of diesel? Wij zochten het uit en wat blijkt? Bijna de helft vloeit in België terug naar de overheid.
Wat de brandstofprijzen alvast met de energiefactuur gemeen hebben, is de complexe opbouw van de prijs die de Belgen uiteindelijk aan de pomp betalen. “Dagelijks worden de brandstofprijzen beïnvloed door tal van factoren”, luidt het ook bij TotalEnergies, waar men het toch zo helder mogelijk probeert uit te leggen. “In België bepaalt de Federale Overheidsdienst Economie iedere werkdag op basis van de ‘programma-overeenkomst’ (een model dat rekening houdt met de volatiele olieprijzen én wisselkoersen op de internationale markt, red.) de officiële brandstofprijzen. Aan de pomp mag geen hogere prijs aangerekend worden dan degene die de Belgische regering heeft vastgelegd. Een lagere brandstofprijs aan de klanten aanbieden mag wel.”
‘Ex-raffinaderij’
Als eerste prijselement is er natuurlijk de brandstof zelf. Of de ‘ex-raffinaderij’ zoals dat in vaktermen heet: “Die prijs bij het verlaten van de raffinaderij — waarbij aardolie is omgezet in benzine of diesel — heeft de grootste dagelijkse invloed op de brandstofprijzen”, klinkt het bij TotalEnergies. “Want die prijs is voortdurend onderhevig aan onder meer de waardebepaling van aardolie op de internationale markten en de wisselkoers van de euro tegenover de dollar.” Maar ook aan geopolitieke instabiliteit, zoals nu met de Russische invasie van Oekraïne. Waar amper enkele jaren geleden die ‘ex-raffinaderij’ hooguit 30 tot 35 % van de prijs van benzine of diesel aan de pomp uitmaakte, is dat intussen al een pak meer. Tot ruim 43 % bij benzine en 44 % bij diesel, blijkt uit onze eigen berekeningen.
Dat is zonder de distributiemarge gerekend. “Of de marge die toegekend wordt aan de petroleummaatschappijen en leveranciers. Daarmee worden diverse kosten gedekt: transport, opslag, levering, maar ook marketing en promotie.” Die marge wordt door de Belgische overheid om de zes maanden aangepast, telkens op 1 oktober en 1 april. We besparen u de ingewikkelde wiskundige formule, maar momenteel is die marge vastgelegd op 184,4059 euro per 1.000 liter benzine én 188,1509 euro per 1.000 liter diesel. “Gemiddeld bedraagt het aandeel van de distributiemarge in de uiteindelijke brandstofprijs 10 tot 12 %”, klinkt het bij TotalEnergies. Momenteel is dat slechts 9%, al zal dat bij de nieuwe aanpassing op 1 april ongetwijfeld stijgen.
Strategische reserve
En dan zijn er dus de taksen, die door onze Belgische overheid geheven worden. Met vooreerst de eigenlijk verwaarloosbare bijdrage voor APETRA, wat een samentrekking is van ‘Agence PETRolière – PETRoleumAgentschap. “Die belasting dient om de bevoorradingszekerheid van België te waarborgen, zodat het land altijd over een voldoende grote voorraad aardolie en petroleumproducten zal beschikken.” De strategische reserve, zeg maar. Zowel voor benzine als diesel bedraagt die APETRA-bijdrage momenteel 0,0088 euro per liter. Of slechts 0,40 % van de totaalprijs.
Wat bij de accijnzen en energiebijdragen een pak hoger uitvalt. Momenteel vertegenwoordigen die zowel voor benzine als diesel een vast bedrag van 0,6002 euro per liter. Of zo’n 30 % van de totaalprijs. Al bedient de overheid zichzelf weliswaar nog op een tweede keer met de btw. “Die bedraagt momenteel 21 % en is van toepassing op alle eerder vermelde elementen.” Dus ook op de accijnzen zelf wordt nog eens btw betaald. Waardoor de btw uiteindelijk zo’n 17 % inneemt van de definitieve prijs aan de pomp.
Het kan nóg erger
Slotsom: van de prijs die automobilisten momenteel in de benzinestations betalen, vloeit 46,00 % bij diesel tot 48,50 % bij super 95 naar de Belgische overheid. Al kan het nog erger, weten ze bijvoorbeeld in Nederland. Onze noorderburen zien op dit moment voor benzine zelfs 50 % terugvloeien naar de Nederlandse staatskas. En ook in Frankrijk en Duitsland liggen de brandstofprijzen momenteel hoger.
