10,00 % van digitale betalingen in België, meer dan 50,00 % in Nederland
Na de magneetstrip kwam de chip. En zelfs die laatste is niet meer nodig om te betalen: via een radiochipje in de kaart betaal je door de kaart aan te tikken. De laatste stap -de kaart vervangen door smartphone of wearable – ligt binnen handbereik. Alleen breekt dat contactloos betalen in ons land langzaam door.
Het was laat op de avond, hartje zomer. Ik stapte in een Nederlands station van de trein, stikkend van de dorst. Alle winkels in de buurt waren dicht en ik had geen muntjes op zak voor de drankautomaat. Die accepteerde wel contactloos betalen, maar de bankkaart die ik op zak had, beschikte op dat moment nog niet over die functie. Eureka: op mijn iPhone had ik de kaart gekoppeld met Apple Pay en die dienst zorgde – via de radiochip in het toestel – voor een snelle aankoop. Meteen rolde mijn blikje cola de automaat uit.
Apple Pay maakt gebruik van de zogeheten Near Field Communication-standaard (NFC), die ook al op meer en meer nieuwe bankkaarten en creditcards te vinden is: in de kaart zit een minuscule chip die radiostralen uitzendt en die versleutelde betaalinformatie uitwisselt met de automaat.
De toekomst voor kleine betalingen ligt bij zo’n tap & pay-handeling: gewoon de kaart – of de smartphone dus – in de buurt van de lezer op de automaat of de winkelterminal houden en de betaling is uitgevoerd.
Winkels staan klaar
Volgens Febelfin, de federatie van financiële instellingen in België, beschikken zeven op de tien debet- en kredietkaarten in ons land al over zo’n NFC-functie en dat aandeel groeit snel: iedere nieuwe bankkaart die aan klanten van Belgische banken wordt verleend (na verlies, beschadiging of het verstrijken van de vervaldatum), beschikt over de functie.
Ook bij de handelaars hier te lande wordt het al algemeen aanvaard: ongeveer 98,00 % van alle betaalterminals in Belgische winkels, zegt Febelfin, is uitgerust voor contactloos betalen. Ook op bussen, trams en metro’s van De Lijn en MIVB zou het ergens in 2020 mogelijk worden om contactloos te betalen.
Alleen hebben wij, consumenten, er nog geen zin in. In 2018 was ongeveer 5,00 % van alle digitale betalingen in België contactloos, zo blijkt uit gegevens van Febelfin. Tegen eind dit jaar verwacht de koepelvereniging dat dat verdubbeld is, maar 10,00 % is nog maar een schijntje van het potentieel. In Nederland gebeurde in 2018 meer dan 50,00 % van alle betalingen via NFC.
Banken doen mee
De banken richten zich vooral op contactloze betalingen met de kaart, maar die NFC-chips zaten al veel langer in smartphones. Ze begonnen ergens na 2010 zelfs al op te duiken in nieuwe toestellen, en vandaag heeft bijna iedereen met een smartphone dus ook de mogelijkheid om er contactloos mee te betalen. Ook technologiebedrijven als Apple en Google wierpen zich op deze doodeenvoudige betaalwijze: met Apple Pay (voor iPhones) en Google Pay (voor Android-toestellen) kunnen virtuele versies van je bankkaarten op de smartphone worden opgeslagen, waardoor die – zelfs als de fysieke kaart zelf, zoals in mijn geval afgelopen zomer, nog geen NFC heeft – via de telefoon contactloze betalingen kan uitvoeren.
Voor Apple Pay en Google Pay moet de smartphone wel worden gekoppeld aan de mobile banking-app van de bank van de gebruiker. En daar knelt momenteel eventjes het schoentje. Slechts een beperkt aantal Belgische banken, vooral BNP Paribas Fortis en diens ‘exploitatiemerken’ als Hello bank! en Fintro, werkt samen met Apple Pay. Google Pay wordt dan weer bediend door BNP Paribas Fortis en KBC.
Beide grootbanken bieden ook betalingen aan via FitBit Pay of Garmin Pay, waarmee je contactloze betalingen – tot een maximum van 25 euro is er geen pincode nodig – kunt uitvoeren via wearables. Het gaat hier wel om iets duurdere modellen, zoals de FitBit Charge 3 Special Edition (€ 145) en de Garmin VivoActive 4 (€ 300): contactloos betalen wordt voorlopig als een ‘premium’-functie gezien op wearables.
Betaalapps
Voor wie bij een van de andere banken zit die voorlopig nog niét samenwerken met Apple Pay en Google Pay, kan er wel contactloos worden betaald via externe betaalapps als Payconiq. Die is al relatief populair voor betalingen tussen particulieren, bijvoorbeeld om snel een rekening op restaurant onderling te regelen. Ook Payconiq werkt met NFC, maar ze hebben voor betalingen ook een vernuftig systeempje van QR-codes: de smartphone van de ontvanger genereert een unieke code die de betaler gewoon op de lens moet nemen met de camera in zijn smartphone. Het bedrijf achter die betaal-app fuseerde vorig jaar met de exploitant van het gevestigde Bancontact-systeem. En grootbanken Belfius, BNP Paribas Fortis, ING, KBC en AXA zijn medeaandeelhouders in het nieuwe bedrijf.
Niets houdt je overigens tegen om één debet- of kredietkaart met meerdere diensten te verbinden op je smartphone. Dat is zelfs aangewezen: als je klant bent bij BNP Paribas Fortis of KBC (en binnenkort hopelijk meer grootbanken) koppel je ze met Apple Pay/Google Pay voor snelle betalingen zonder dat je je kaart hoeft boven te halen. Maar het blijft tegelijkertijd ook handig om de Payconiq-app op je toestel te hebben staan, bijvoorbeeld voor snelle betalingen aan vrienden en kennissen die de app hebben. En voor internetaankopen blijft het aangewezen om PayPal, al twintig jaar de universele motor voor e-commerce, aan boord te houden.
