Prijs van sinaasappelsap piekt en dreigt ons ontbijt nog duurder te maken

U zou het wellicht niet raden, maar sinaasappelsap is de ‘grondstof’ die dit jaar het meest in prijs is gestegen. En door enkele mislukte oogsten dreigt ons glaasje sap nog duurder te worden.

Slecht nieuws voor wie ’s ochtends graag een glaasje jus d’orange drinkt bij het ontbijt. Het zou kunnen dat uw favoriete drank de komende weken en maanden moeilijk(er) te vinden zal zijn in sommige winkelrekken. Of dat u er (nog) meer voor zult moeten betalen.

Het probleem ligt vooral aan de aanbodzijde. Sinaasappelsap bestaat voornamelijk uit concentraat en sinaasappelnectars, die worden gehaald uit conventioneel of biologisch geoogste sinaasappelen. En net daar dreigt op korte termijn – mogelijk al binnen enkele weken – een nooit gezien tekort op de wereldmarkt, waarschuwde de Franse beroepsfederatie Unijus in een alarmerend persbericht.

Klimaatproblemen

De voornaamste boosdoener is volgens de beroepsfederatie het veranderende klimaat, waardoor de sinaasappeloogst in tal van landen is mislukt. De Amerikaanse boeren in Florida, bijvoorbeeld, haalden de kleinste oogst binnen sinds 1930 als gevolg van vorst, twee orkanen in korte tijd (waarvan de laatste de orkaan Ian in september 2022) en een moeilijk te bestrijden citrusziekte.

Mexico en Spanje, landen die ook veel sinaasappelen produceren, zijn op hun beurt zwaar getroffen door de droogte. De Mexicaanse productie in 2023 is daardoor met 30 procent gedaald. En Spanje doet niet beter. De aan de telers betaalde prijzen in dat land zijn door de extreme droogte in veel gevallen de hoogste van de afgelopen tien jaar.

Leveringsquota in Brazilië

Daardoor komt er volgens Unijus almaar meer druk op Brazilië, al jaren ’s werelds grootste leverancier, maar ook een land waar 85 % van het sinaasappelsap wordt geleverd door amper drie grote spelers. Brazilië wordt momenteel overspoeld door de wereldwijde vraag en kan het zich niet veroorloven om alle bestellingen tegelijkertijd aan te nemen. ‘Aanvragen van concentraatleveranciers zijn nu onderworpen aan quota voor alle bedrijven die ze willen kopen, een situatie die de oudste kopers op de markt nooit hebben meegemaakt’, onderstreept de beroepsfederatie.

Die situatie zou op termijn niet alleen kunnen leiden tot halflege schappen in de supermarkten (volgens Unijus op zijn minst tot de volgende oogst in september-oktober) maar ook tot een aanzienlijke stijging van de prijs van sinaasappelsap in de winkels. Stromen van sinaasappelconcentraat die vroeger naar Europa gingen, worden nu volgens de beroepsfederatie immers massaal omgeleid naar de VS, waardoor de prijzen nog extra onder druk komen te staan. ‘Geconcentreerd sap wordt vandaag per ton gekocht aan 3.400 euro per ton, tegenover 2.600 euro tijdens de vorige oogst’, waarschuwt de beroepsorganisatie. Een prijsverschil dat nog verder zou kunnen oplopen tot liefst 50 procent.

Speculanten ruiken kans

Maar niet alleen aan de aanbodzijde zijn er grote problemen. Door de plotse wereldwijde run op sinaasappels is de markt voor sinaasappelsap volgens sommige beleggingsexperts heel speculatief geworden. Daardoor hebben volgens de Franse zakenkrant Les Echos ook professionele beleggers hun kans geroken. Sinaasappelsap (+43 % op zijn piek, +31 % vandaag) is op dit moment op de grondstoffenmarkt nog altijd de sterkste stijger van het jaar. Het gaat andere zogeheten softe ‘grondstoffen’ voor die we vaak proeven in ons ontbijt: suiker (+29 %), koffie (+18 %) en cacao (+15 %).

Met name op de futuresmarkt is het verschil in prijs tussen levering van (bevroren) sinaasappelsap nu en in de toekomst opvallend groot geworden. Dat toont volgens financiële experten aan hoe groot de tekorten op de markt zijn. Veel bedrijven die sinaasappelsap verkopen – onder meer grote spelers als Coca Cola en Pepsi, die via hun A-merken prijsstijgingen makkelijk kunnen doorrekenen aan hun klanten – namen geen risico en betaalden de voorbije maanden doorlopend 5 tot 10 % (en tijdelijk zelfs ruim 20 %) boven de prijs voor sap dat bijvoorbeeld in maart 2024 geleverd zouden worden. Dit technische fenomeen, dat ‘backwardation’ heet in vakjargon, lijkt volgens sommige experten aan te geven dat de prijzen voor sinaasappelsap (nog) verder zullen stijgen. Al is ook dat pure speculatie, uiteraard.