Omwille van corona was het even geleden, maar nu doet Ryanair het opnieuw: uitpakken met een promostunt waarbij vliegtickets naar meerdere Europese bestemmingen worden aangeboden voor minder dan 5 euro. Hoe slaagt de Ierse prijsvechter daarin terwijl andere luchtvaartmaatschappijen zwarte sneeuw zien? En zijn zulke lage prijzen nog wel te verantwoorden vanuit ecologisch oogpunt?
Gaan uitwaaien in de Italiaanse havenstad Ancona, op bedevaart trekken naar Lourdes of een bezoekje brengen aan de gotische Dom van Riga. Naar al die plaatsen kan je momenteel bij Ryanair een (enkel) vliegticket boeken voor 4,99 euro. Hetzelfde geldt voor bestemmingen als Sofia, Bratislava en Warschau. En ook wie een enkeltje naar Wenen boekt, betaalt met 6,24 euro niet veel meer. Voor 10 euro raak je vanuit Charleroi zelfs naar zowat overal in Europa, zoals je hier kan zien in het volledige overzicht van de promotie.
Er gelden natuurlijk enkele voorwaarden. De beschikbare plaatsen zijn beperkt, de promoties zijn maar geldig tot 16 februari en tellen alleen voor reizen met vertrek in februari. Daarnaast moet je natuurlijk ook nog altijd een terugvlucht boeken – en die kan soms wel (een pak) duurder uitvallen.
Maar toch is de actie opmerkelijk. Door de coronacrisis en de daarbij horende reisbeperkingen krijgen zowat alle luchtvaartmaatschappijen wereldwijd nu al twee jaar zware financiële klappen te verwerken.
Hoe slaagt Ryanair er dan in om vluchten aan te bieden voor zulke spotprijzen?
“Bij Ryanair beseffen ze heel goed dat het model van passagiersvervoer zeer prijselastisch is”, zegt Wouter Dewulf, transporteconoom aan de UAntwerpen. “Haal je de prijs naar beneden, dan stijgt de vraag disproportioneel. Een daling van 10,00 % kan de vraag bijvoorbeeld met 20,00 % doen toenemen. Ze lokken er dus meer klanten mee. En natuurlijk worden niet alle zitjes in het vliegtuig aan 5 euro aangeboden, het gaat telkens maar om een klein aantal. Zitjes die anders allicht toch leeg gebleven zouden zijn. Dan kan je ze beter voor een appel en een ei aanbieden. Bij Ryanair weten ze toch dat er maar weinig passagiers zijn die uiteindelijk maar 5 euro betalen en dat ze hun winst vooral halen uit bijkomende inkomsten als bagagekosten, priority boarding, stoelreservaties, verzekeringen…”
Is dat niet heel asociaal naar de andere luchtvaartmaatschappijen toe?
“Natuurlijk, maar dat is net hun tactiek”, zegt Dewulf. “Net als Colruyt altijd blijft benadrukken dat het de goedkoopste supermarkt is, wil Ryanair blijven aantonen dat het de goedkoopste luchtvaartmaatschappij is. De Ieren weten ze dat ze het beste kostenmodel hebben en tegelijk dat de traditionele maatschappijen afzien omdat er minder langeafstandsvluchten zijn en ook de zakenreizigers het momenteel nog laten afweten. Ze willen daarvan profiteren en Europa veroveren. Dat is hun markt en ze willen dat iedereen dat weet.”
Is het écht maar 5 euro? Komen er niet nog veel andere kosten bij als je bijvoorbeeld ook bagage wil meenemen?
Wie bereid is om te reizen met “één kleine tas” (die onder de stoel past), krijgt in principe geen extra kosten aangerekend. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om van 12 tot 19 februari een retourtrip naar Ancona te boeken voor 9,98 euro.
Maar… voor je op de website van Ryanair eindelijk aan de ‘Betaal nu’-knop raakt, wordt je nog om de oren geslingerd met “upgrades”, “verzekeringen” en andere “voordelen”. Wil je voor diezelfde trip bijvoorbeeld een koffer van 20 kilo meenemen en op voorhand je stoel kunnen reserveren, betaal je al 31,99 euro meer. Per vlucht. En als je nog meer voordelen wil – zoals onder meer een stoel met extra beenruimte en instappen met prioriteit – kan je voor de ‘Flexi Plus’-optie kiezen. Die kost je 79,30 euro extra per vlucht.
“Geen enkele optie daarvan (buiten soms een kredietkaartkost van 1,20 % op het totale bedrag van je boeking, red.) is verplicht”, zegt Dewulf. “Maar natuurlijk denk je al snel: die stoel met extra beenruimte is wel interessant en kost maar 15 euro meer. Dan betaal ik nog altijd maar 20 euro voor een ticket. En die priority boarding is ook wel interessant… En zo loopt het op. De gemiddelde kostprijs van een Ryanair-ticket is geen 5, maar ongeveer 70 euro.”
En wat als corona toch opnieuw roet in het eten zou strooien en je toch niet op reis kan vertrekken? Krijg je dan je geld terug?
“Ryanair staat niet meteen bekend om zijn soepele terugbetalingsvoorwaarden”, zegt Dewulf. “Maar ze volgen uiteraard wel de Europese regelgeving. Als ze zelf de vlucht annuleren, krijg je je geld dus wel terug. Als je zelf niet vertrekken omdat je positief getest hebt op corona, ben je je geld wel kwijt. Tenzij je er een – dure – annulatieverzekering bij hebt genomen.”
Zijn zulke goedkope vluchten vandaag wel nog te verantwoorden, op ecologisch vlak?
“Absoluut niet”, zegt Jolan Rijmenams, beleidsexpert transport Bond Beter Leefmilieu. “Er moet dringend een en ander veranderen. De vliegtaks (die later dit jaar ingevoerd wordt, red.) is een eerste stap, maar niet voldoende om tot een echte gedrags- of mentaliteitswijziging bij de mensen te leiden. Een gemiddeld gezin gaat niet plots dubbel zo lang op de trein richting Spanje zitten omdat ze 10 euro meer moeten betalen voor een vliegticket. Een broodje op de luchthaven kost bijna zoveel. Willen we een echte verandering zien, dan moeten we naar een level playing field, waarbij elk transportmiddel gelijk belast wordt. Op dit moment is kerosine bijvoorbeeld nog vrijgesteld van taksen, terwijl dat voor diesel en benzine niet het geval is. Daarnaast pleiten wij er ook voor dat luchtvaartmaatschappijen verplicht worden om te investeren in duurzame brandstoffen. Toen we onlangs met Ryanair rond de tafel zaten, verklaarden ze nog dat ze bereid waren om zich voor zo’n gelijkstelling in te zetten en hun CO₂-uitstoot te willen reduceren. Maar uit deze actie blijkt net het tegenovergestelde. Zeer teleurstellend.”
