Terwijl boete dreigt, vragen farma­verdelers overheid om hulp

Juist op het moment dat de Belgische concurrentiewaakhond de verdelers van geneesmiddelen zal beboeten wegens concurrentievervalsing, vragen ze de overheid om hun tarieven te indexeren.

Het fenomeen is wellicht iedereen bekend: in de apotheek blijkt een geneesmiddel niet meer voorradig, maar uw apotheker stelt u al snel gerust. ‘Als ik het nu bestel, heeft u het nog deze namiddag om 16 uur.’ De bedrijven die vervolgens hun witte bestelwagentjes op pad ­sturen om de apotheken in België te bevoorraden, zijn farmaverdelers als Febelco, Pharma Belgium Belmedis en Cerp. Ze ­komen de apotheek in de regel tot twee keer per dag aanvullen.

Maar volgens Dominique ­Michel, gedelegeerd bestuurder van de handelsfederatie Comeos, komt dat servicemodel onder druk te staan door de aanhoudende prijsdalingen van medicijnen. De overheid probeert al jaren het budget van de FOD Volks­gezondheid onder controle te houden door ­dokters aan te zetten goedkope ­alternatieven voor te schrijven, ­zoals generische geneesmiddelen. Er zijn ook maatregelen genomen om de prijs van bestaande geneesmiddelen sneller te laten dalen.

De vorige regering mikte met een set maatregelen op een besparing van 100 miljoen euro op de uitgaven voor geneesmiddelen. Ook de huidige regering zoekt verdere besparingen in de sector. Minister van Volksgezondheid Frank ­Vandenbroucke (Vooruit) hoopt ­komende maand te landen met zijn Farmapact. Dat pact, een boek van meer dan vijftig pagina’s, legt het ­geneesmiddelenbeleid voor de ­komende jaren vast.

Het budget voor geneesmiddelen en onderzoek en ontwikkeling is een van de elementen daarvan. Een kernidee is de prijs van geneesmiddelen te laten dalen en in ruil daarvoor extra subsidies vrij te ­maken voor onderzoek naar ­nieuwe geneesmiddelen.

0,2 procent marge

Maar als de prijs van geneesmiddelen daalt, dan daalt ook de vergoeding van de groothandel-verdelers. Die is volgens Michel nu al problematisch laag. ‘Farmaceutische ­bedrijven maken veel winst, onder meer via de ondersteuning van ­innovaties. We hebben daar geen probleem mee, maar onze winstmarge is ondertussen bijna onbestaand. De verdelers moeten het stellen met een marge van netto 0,2 procent op de omzet.’ De sector krijgt een vast percentage op de waarde van het geneesmiddel.

De verdelers vragen dat ze niet vergeten worden in het Farmapact. ‘In Frankrijk heeft men de vergoeding voor de verdelers geïndexeerd. We vragen dat dit ook in België ­gebeurt’, zegt Michel.

Volgens de directeur van Comeos staat de sector onder grote druk. ‘In 2011 waren er nog dertien verdelers. Nu zijn er nog drie.’ Daarvan is er een nog in Belgische handen: ­Febelco. Pharma Belgium-Belmedis is onderdeel van McKesson uit Stuttgart, Cerp (Sanastera) is voor de helft in Franse en Duitse ­handen. ‘Een van die internationale spelers overweegt zich terug te trekken uit de Belgische markt ­wegens het gebrek aan rendement’, zegt Michel. ‘Als dat ­gebeurt, zullen bepaalde producten niet meer geleverd worden.’

Nabijheid

Nu kunnen apotheken het zich permitteren een beperkte voorraad aan te houden, omdat ze weten dat er frequent geleverd wordt. Eén verpakking van een bepaald geneesmiddel in het schap kan al volstaan. ‘Als een van de drie groothandelaars verdwijnt, word je als apotheek erg afhankelijk van de twee overblijvers. Dat is niet ­gezond’, zegt Michel.

Volgens Michel is het noodzakelijk om het inkomen van de verdelers te stabiliseren, omdat ze voor belangrijke investeringen staan. Bijvoorbeeld de vervanging van de vloot bestelwagens door milieuvriendelijke voertuigen. Door de inflatie stijgen bovendien de personeelskosten. ‘Het minimum is dat de kosten gedekt zijn. De ­regering kan ook beslissen om zelf de verdeling van geneesmiddelen te organiseren, maar we denken niet dat dit even efficiënt zal gebeuren.’

In België zijn er nog 4.700 apotheken. Michel vindt dat een troef. ‘Ze staan garant voor een goede dienstverlening én nabijheid. Er is altijd wel een apotheek in de buurt. Als we steden autoluw willen ­houden, is het belangrijk dat je naar de apotheek kan zonder de ­auto te moeten nemen.’

Arne Brinckman, woordvoerder van minister Vandenbroucke, zegt dat de verdelers hun bezorgdheid al hebben overgemaakt. ‘We bekijken de kwestie samen met het kabinet van minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS), want zij zijn bevoegd voor niet-terugbetaalde geneesmiddelen.’

Opvallend is dat Comeos ­oproept tot een hoger inkomen voor de verdelers, juist nu ze eerstdaags een ­boete zullen krijgen ­van de ­Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) ­wegens inbreuken op de concurrentie.

Concurrentiewaakhond legt sector boetes op

De Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) gaat de verdelers van geneesmiddelen eerstdaags laten weten hoeveel ze moeten betalen wegens inbreuken op de concurrentieregels.

De concurrentiewaakhond BMA deed eind 2016 al een inval bij de groothandelaars. De Belgische Mededingingsautoriteit ­vermoedde dat de sector zich schuldig maakte aan verboden markt­afspraken. Daarbij werd zowel ­gekeken naar directe afspraken als naar feitelijke concurrentievervalsende gedragingen door de verdelers.

Febelco meldt het bestaan van het onderzoek in zijn jaarverslagen, maar legde nog geen provisie aan. Ook Cerp, de kleinste van de grote verdelers, meldt in zijn jaarverslag dat het voorwerp is van een onderzoek sinds 2016. Belmedis was in 2016 nog een ­onafhankelijke verdeler, maar werd in dat jaar overgenomen door Pharma Belgium.

Provisie

Pharma Belgium-Belmedis zegt in zijn recentste jaarverslag dat de BMA op 23 april 2021 al liet weten dat het van plan was sancties op te leggen wegens inbreuken op de concurrentieregels. Het bedrijf legde daarop een ­provisie aan van 30 miljoen euro.

Het gaat nog om een provisie, want de BMA maakte haar formele besluit nog niet bekend. Dat zou volgens onze informatie eerstdaags gebeuren. Het is uitkijken wie wat zal moeten betalen en in welke mate sommige spelers op een lagere boete konden rekenen wegens medewerking aan het onderzoek.

Pharma Belgium-Belmedis slikte vorig jaar een nettoverlies van 30,3 miljoen op een omzet van 1,02 miljard, als gevolg van de provisie om een boete van de BMA op te vangen. Febelco, dat nog geen provisie aanlegde, haalde een nettomarge van 0,39 procent op een omzet van 1,66 miljard. Het is marktleider in de sector. Cerp is de kleinste van de drie met een marktaandeel van 10,3 procent en heeft in de boeken een overgedragen verlies staan.

DEDOOVEN, P. Terwijl boete dreigt, vragen farma­verdelers overheid om hulp. De Standaard, 14 februari 2022, 16.
E-mail Print kopieer
Copyright © 2024 Pelckmans maakt een deel uit van Pelckmans uitgevers
mens en samenleving logo