In winkels en supermarkten betalen we steeds vaker contactloos. Met een ‘veilige’ afstand van anderhalve centimeter. Maar bent u ook veilig voor misbruik?
Heeft u uw aankopen in de supermarkt of bij de bakker de afgelopen maand contactloos betaald? Veel consumenten deden dat tijdens de lockdown voor de eerste keer. In april werden drie op de tien betalingen contactloos uitgevoerd. Dat is een verdubbeling tegenover februari. ‘Sinds april is het aandeel van de contactloze betalingen elke week met 2,00 % toegenomen’, zegt Eric Spapens van Worldline. ‘De eerste contactloze betaling is voor veel consumenten een drempel, maar daarna volgt de rest vanzelf. In fysieke winkels is dit de meest hygiënische manier van betalen, omdat de consument de betaalterminal niet meer moet aanraken. De grootste stijging hebben we gezien na 14 april, toen de limieten voor contactloze kaartbetalingen zijn opgetrokken. In mei zien we het aandeel van de contactloze betalingen verder toenemen.’
ING nieuwe betaal pas
1. Hoe gaat dat, contactloos betalen?
Een contactloze kaart moet u gewoon naast (of boven) de terminal houden en de betaling wordt automatisch uitgevoerd. U hoeft het bedrag niet te bevestigen, en evenmin uw pincode in te tikken. Als u een bankkaart heeft, kunt u die in de meeste gevallen ook contactloos gebruiken. ‘90,00 % van onze debetkaarten en 60,00 % van onze kredietkaarten in omloop hebben al de contactloze optie’, zegt Valéry Halloy van BNP Paribas Fortis.
Bezit u een smartphone, dan kunt u ook contactloos betalen met de mobiele app van uw bank of met Payconiq by Bancontact. Om te betalen opent u de app en scant u de QR-code aan de (self-)kassa. Vervolgens bevestigt u de betaling met uw pincode en klaar is Kees. U kunt met uw smartphone ook contactloos betalen met de NFC-technologie. Dat wil zeggen: door uw toestel naast de betaalterminal te houden.
Ook andere contactloze betaaloplossingen zijn aan een opmars bezig. Halloy: ‘Steeds meer klanten activeren betaaloplossingen zoals Apple Pay, Google Pay, Fitbit Pay of Garmin Pay op hun toestel.’ Er zijn apps voor de smartphone, de smartwatch en voor andere ‘wearables’, zoals een geconnecteerde armband of activity tracker.
Apple Pay is in ons land voorlopig alleen beschikbaar voor klanten van BNP Paribas Fortis en zijn dochters Fintro en Hello Bank. KBC is van plan om deze formule in de loop van dit jaar aan zijn betaalaanbod toe te voegen. Google Pay, de evenknie voor Android-toestellen, is beschikbaar bij BNP Paribas Fortis en KBC.
2. Met een kaart betalen zonder pincode, is dat wel veilig?
Voor contactloze kaartbetalingen gelden strikte limieten. Per transactie kunt u maximaal 50 euro betalen. Met opeenvolgende kaartbetalingen zonder pincode kunt u maximaal 100 euro uitgeven. Gaat u over een van beide limieten, dan moet u toch uw pincode intikken. Of met andere woorden: bij verlies of diefstal van uw kaart kunt u nooit meer kwijt zijn dan 100 euro. Dat risico loopt u ook als er twee briefjes van 50 euro in uw portemonnee zitten.
Bij verlies van uw contactloze kaart kunt u nooit meer dan 100 euro kwijt zijn. Dat risico loopt u ook als er twee briefjes van 50 euro in uw portemonnee zitten
‘Het risico om per ongeluk te betalen als u met uw portemonnee in de buurt van een betaalterminal komt, is zo goed als onbestaande. De kaart en de terminal maken alleen contact als ze vlak bij elkaar worden gehouden’, legt Isabelle Marchand van de bankenfederatie Febelfin uit. ‘Ook misbruik door criminele organisaties is zeer onwaarschijnlijk. Ten eerste valt er maximaal 50 euro te verdienen per slachtoffer. Dat weegt niet op tegen de inspanningen die een fraudeur hiervoor moet doen. Omdat het om elektronische transacties gaat, is de fraude bovendien gemakkelijk op te sporen.’
De betalingslimieten gelden alleen voor contactloze kaartbetalingen. Met uw betaalapp of smartphone kunt u ook grotere bedragen betalen. In dat geval zijn de normale veiligheidsvereisten van de Europese richtlijn PSD2 van toepassing. Voor elke betaling moet u zich op twee manieren identificeren (uit drie mogelijkheden): met iets wat u kent (bijvoorbeeld uw pincode of een paswoord), met iets wat u bent (bijvoorbeeld uw vingerafdruk) of met iets wat u bezit (uw smartphone of kaart).
3. Wat kan ik doen om misbruik met mijn contactloze kaart tegen te gaan?
Eerst en vooral: blijf alert en controleer het bedrag op de terminal voor u betaalt.
Om misbruik tegen te gaan na verlies of diefstal kunt u bij sommige banken de optie activeren om na elke contactloze betaling een berichtje te ontvangen. Zo merkt u het meteen als uw kaart wordt misbruikt en kunt u ze onmiddellijk blokkeren. Blokkeer de kaart veiligheidshalve ook meteen zodra u verlies of diefstal vaststelt.
Tot slot kunt u de contactloze optie van uw kaart ook (laten) desactiveren. ‘Iedere kaarthouder heeft die mogelijkheid, maar slechts 1,00 % van onze klanten heeft dat ook effectief gedaan’, zegt Valéry Halloy van BNP Paribas Fortis.
4. Kan ik mijn geld recupereren bij misbruik?
‘Is er geld van uw rekening verdwenen na verlies van uw kaart? Neem dan zo snel mogelijk contact op met uw bank’, adviseert Isabelle Marchand. ‘Als er geen sprake is van een grove nalatigheid of fraude door de klant betaalt uw bank de schade in principe terug. Dit wordt geval per geval bekeken.’
Volgens de PSD2-richtlijn mag uw bank maximaal een franchise van 50 euro aanrekenen bij diefstal, verlies of onrechtmatig gebruik van een betaalinstrument. Dat kan bijvoorbeeld uw kaart zijn, uw smartphone of uw smartwatch. Deze bescherming valt weg als u zelf fraudeert of een grove nalatigheid begaat.
