Volgens data-expert Graydon heeft België in het voorbije jaar het laagste aantal faillissementen gekend sinds het jaar 2000. Toen gingen er minder dan 7.000 bedrijven overkop, net zoals in 2021. Het aantal faillissementen lag afgelopen jaar 41,50 % lager dan in het pre-covidjaar 2019. In 2020, toen corona toesloeg, daalde het aantal faillissementen al sterk, en het afgelopen jaar was er een verdere daling van 12,80 %. Bij de bedrijven die vorig jaar failliet gingen, werkten 13.599 mensen. Er legden dus weinig grote werkgevers de boeken neer.
Toen de coronacrisis losbarstte, werd nog verwacht dat het tot een faillissementsgolf zou komen. Banken legden massaal provisies aan om verliezen op bedrijven die in wanbetaling zouden gaan, op te vangen. Maar van dat verwachte onheil kwam weinig in huis. Integendeel, er zijn nog nooit zo weinig faillissementen geweest in meer dan twintig jaar.
Dat hoeft niet te verbazen. Het is de overheid die dat vermeden heeft door massaal steun te geven aan getroffen sectoren. Ze gaf ook nog eens betalingsuitstel, en het Riziv daagde bedrijven met achterstallen op de sociale zekerheid niet voor de rechtbank. Ook vanuit de financiële sector kwamen er verzachtende maatregelen, vaak in de vorm van door de overheid gewaarborgde noodkredieten.
Het effect van de tussenkomst van de overheid blijkt ook uit de detailcijfers. In het afgelopen jaar steeg het aantal faillissementen in de bouw- en transportsector en bij de garages, maar was er een daling in de horeca, de groot- en kleinhandel en dienstverlening. De horeca en handel konden nog op het vangnet rekenen, maar de bouw had af te rekenen met gestegen kosten die niet altijd doorgerekend konden worden. Garages boekten dan weer minder omzet, omdat er minder auto’s geproduceerd werden door aanvoerproblemen en voorzichtigere consumenten.
Volgens Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING Bank, heeft de coronacrisis gezinnen nauwelijks geld gekost. Bedrijven werden wel getroffen, maar die werden in grote mate gecompenseerd door de overheid. Uiteindelijk kwam de factuur bij de overheid zelf terecht. Het gevolg? Een flink gestegen overheidsschuld en een scheefgetrokken begroting. Vroeg of laat komt die kostprijs alsnog bij de burgers terecht.
Is de gevreesde faillissementsgolf dan helemaal van de baan? Doordat de overheid massaal bedrijven over de moeilijke periode heen getild heeft en doordat de economische conjunctuur positief is, is het risico op een faillissementsgolf afgenomen. Sommige bedrijven zullen alsnog bezwijken, maar dan mogelijk door structurele marktwijzigingen als gevolg van corona. Denk maar aan de digitale shift die de pandemie heeft veroorzaakt.
Een andere vraag is in welke mate bedrijven de vele prijsstijgingen kunnen doorrekenen. In zijn nieuwe vooruitblik zegt het Federaal Planbureau dat 2022 het jaar wordt van de sterkste inflatie sinds 1984. Dat zal vooral wegen op bedrijven die al verzwakt zijn en die de prijsstijgingen niet kunnen doorrekenen.
