De federale regering worstelt met de hoge kostprijs voor de windmolens op zee. Ze wil vermijden om net zoals de Vlaamse regering met een oplopende energietaks opgescheept te zitten. Maar de bouwers van de windparken willen dringend duidelijkheid. Achter de schermen dreigen ze niet te zullen bouwen.
De Vlaamse energieheffing, de zogenoemde Turteltaks, die leidde tot de val van minister Annemie Turtelboom (Open VLD) lijkt op federaal niveau haar schaduw af te werpen. Officieel is er geen enkel verband tussen de Vlaamse stroomtaks en het dossier van de windmolens op zee, wat een federale materie is, maar het is duidelijk dat de federale regering beducht is dat de kosten voor de windmolenparken op zee te hoog zouden oplopen. Ook in dit dossier worstelt de overheid met de vraag hoe ze de Europese groenestroomdoelstellingen tegen 2020 kan halen.
De ‘Turteltaks’ compenseerde de subsidies voor biomassacentrales en oude zonne-energiecontracten die op 9 miljard worden geschat, terwijl er aan de offshore-energie een verwacht prijskaartje van 14 tot 15 miljard euro hangt.
Die offshorestroomfactuur wordt door alle Belgen betaald, niet alleen door de Vlamingen. Ze is ook uitgesmeerd over een langere periode van 20 jaar. De Creg, de federale toezichtshouder voor energie, schat de subsidiekosten op jaarlijks 720 miljoen euro en dat 20 jaar lang. Daarmee is de kous nog niet af. De stroom van de windmolens op zee moet ook nog aan land geraken. Over dat stopcontact op zee bestaat nog veel onduidelijkheid.
Hoe dan ook dringt de tijd. Van de 9 windparken moeten er nog zes gebouwd worden om de energiedoelstellingen van 2020 te halen. Die zouden samen 2.200 megawatt aan stroom opleveren of 10 procent van het stroomverbruik in België. Een derde daarvan, 712 MW, is al operationeel. Dat betekent dat een derde van de subsidiekosten al in de stroomfactuur zit.
De Creg geeft netbeheerder Elia jaarlijks groen licht om die kosten door te rekenen. Voor een doorsneegezin ging dat op 1 januari vorig jaar om 14,39 euro per jaar. Eenmaal op kruissnelheid zou dat om en bij de 42 euro bedragen. De vraag is hoe de verdeling van de kosten tussen gezin en industrie zal evolueren.
Oversubsidiëring?
Politiek zorgt dit dossier voor spanning want het wettelijk kader voor de subsidies moet dringend worden vastgelegd, anders dreigt het windmolenpark Rentel er niet te komen. Ook voor een ander park, Norther, dringt de tijd. Nathalie Oosterlinck, ceo van Rentel, slaakte daarover afgelopen weekend een noodkreet in de krant De Tijd.
Afgelopen vrijdag heeft de regering het voorstel van minister van Energie Marie Christine Marghem (MR) verworpen. Het kernkabinet heeft dan wel zelf een voorstel gedaan voor de investeerders achter de windparken. Die hebben dan op hun beurt weer een tegenvoorstel overgemaakt. Deze week komt de zaak opnieuw op de regeringstafel. Pas als de ministerraad de knoop heeft doorgehakt, kan het subsidiedossier naar de Europese Commissie, die moet nagaan of er geen oversubsidiëring is. De omvang van de subsidie wordt in principe bepaald door de productiekosten van de windenergie verminderd met de marktprijs voor stroom. Hoe lager de marktprijs voor stroom, hoe meer subsidie.
Op het kabinet-Marghem luidt het dat de minister de belangen van de consument zo veel mogelijk wil verdedigen. Vorig jaar had de Creg op vraag van Marghem al onderzocht hoe hoog de subsidies moesten zijn. Marghem bleek toen bereid om de sector een iets hogere subsidie te gunnen dan de energiewaakhond nodig achtte. Naar verluidt omdat de industrie dreigde de windmolenparken anders niet te zullen bouwen.
De discussie van vrijdag draait rond het verdelen van de lasten van de negatieve uren. Dat zijn de uren dat de windmolens stroom produceren maar dat er geen vraag is. Premier Charles Michel (MR) zou aandringen op een iets grotere inspanning van de sector. Iedereen wijst iedereen met de vinger, zoveel is duidelijk. ‘Het belang van de consument is door allerlei gelobby nooit goed verdedigd’, zei Jean-Marie Dedecker, voormalig kopstuk van LDD, gisteren.
