Nergens in Europa steeg de inflatie vorige maand zo sterk als in België. Hoe komt dat? En vooral, moeten we ons daar zorgen om maken?
Vorige maand bedroeg de inflatie in ons land 3,60 %. Dat maakte Eurostat, de statistische dienst van de Europese Unie, maandag bekend. Vertaald naar mensentaal wil dat zeggen dat het leven 3,6 % duurder werd in vergelijking met februari 2023.
In het licht van de afgelopen twee jaar lijkt dat weinig. Er waren maanden waarin de inflatie uit dubbele cijfers bestond. Al zijn daar twee kanttekeningen bij te maken. “Eerst en vooral is een inflatie van 3,6 0 % momenteel nog altijd vrij hoog tegenover de prijsstabiliteit van 2 % die de Europese Centrale Bank (ECB) nastreeft”, zegt professor economie Selien De Schryder (UGent).
Daarnaast steeg de inflatie nergens zo sterk op maandbasis als in ons land. Vorige maand bedroeg onze inflatie nog 1,50 %. Daardoor zitten we plots hoger dan het gemiddelde van de EU (2,80 %).
Een verklaring zoeken voor die plotse en forsere stijging dan in de ons omringende landen is moeilijk. Ja, voedingsprijzen stegen nog altijd sterk. Maar niet veel meer dan in andere landen. “Ook zal de regeringsbeslissing om tabak duurder te maken wel een effect hebben, maar dat kan niet de hele stijging verklaren”, zegt professor financiële wiskunde Wim Schoutens (KU Leuven), tevens lid van de Indexcommissie die zich maandelijks over de inflatiecijfers buigt.
Ook al behoort België nu tot de koplopers inzake inflatie, grote zorgen moeten we ons nog niet maken volgens beide professoren. Inflatiecijfers kunnen op maandbasis sterk schommelen. Het is dus eerst en vooral afwachten of deze trend zich doorzet. “Daarnaast had de Nationale Bank eind vorig jaar al aangekondigd dat ze verwachtte dat de inflatie dit jaar kortstondig zou opflakkeren”, zegt De Schryder. Dat laatste heeft veel te maken met de manier waarop inflatie berekend wordt. Energie – en dus het wegvallen van steunmaatregelen naar aanleiding van de hoge energieprijzen – wegen daar sterk in door.
Al houden we deze evolutie wel best in het oog volgens Schoutens. “België is apart, omwille van de automatische loonindexering”, zegt hij. Die maakt dat lonen automatisch stijgen als prijzen hoger worden. “Dat betekent in de praktijk ook dat sommige zaken sneller worden doorgerekend dan in veel andere landen, waar zulke loonsverhogingen deel uitmaken van onderhandelingen”, zegt Schoutens. “Daardoor zijn wij een beetje de kanarie in de koolmijn voor de rest van Europa: wij zien de inflatie doorgaans als eerste opveren. Ik zie immers niet meteen verklaringen die louter toe te schrijven zijn aan de Belgische markt.”
Het sluit aan bij een bezorgdheid die Schoutens al even heeft. “Ook voor de Russische inval in Oekraïne zagen we met de Indexcommissie signalen dat prijzen op de achtergrond aan het stijgen waren.” Schoutens ziet twee oorzaken. Eerst en vooral pompte de ECB in de jaren voor de oorlog enorm veel extra geld in de economie in een poging de inflatie die toen lang laag bleef op te krikken. Dat extra geld in de economie heeft volgens hem tot meer inflatie geleid.
Daarnaast zou ook de Green Deal kunnen meespelen volgens Schoutens. Dat is de Europese wetgeving die moet helpen om onze economie duurzamer te maken. “Die komt met een prijskaartje”, zegt hij. “In de eerste plaats wordt dat verhaald op de industrie. Uiteindelijk wordt dat gewoon doorgerekend naar de consument.”
