Ook volgend jaar gaan de lonen weer flink omhoog

Het Federaal Planbureau publiceerde donderdag zijn septembervooruitzichten voor de Belgische economie. Daarin geeft het onderzoeksbureau zijn prognoses over zowat iedere economische indicator die er in België toe doet, en dat tot 2024. Behalve de wat tegenvallende groei van 1 en 1,30 % in de komende jaren valt er nog een cijfer op: de groei van de lonen. Voor 2023 stijgt de loonkost met 7,90 %. In 2024 nog eens met 4,30 %. Na forse loonstijgingen in 2022 betekent dit dat de loonkost eind 2024 in vier jaar tijd met 26 % zal gestegen zijn. Als we de totale loonmassa nemen – dus inclusief nieuwe jobs – dan is er in vier jaar tijd zelfs sprake van een toename met 33 %.

Loonindexering

Voor werknemers is dat uiteraard goed nieuws: ook dit en volgend jaar gaan de lonen omhoog. Daardoor houdt de koopkracht in België beter stand dan elders. Meer nog, dit jaar stijgt de netto koopkracht (dus gecorrigeerd voor inflatie) met 3,50 % en volgend jaar met 0,40 %. Het Planbureau verwacht dat de spilindex, die de gezondheidsindex volgt, deze maand en in februari en juni van volgend jaar overschreden zal worden. Dat betekent dat de ambtenarenweddes en uitkeringen bij iedere overschrijding met 2 % omhooggaan. De kans is zelfs groot dat, met een iets hogere inflatie volgend jaar, dit drie overschrijdingen oplevert, want tegen het einde van het jaar flirt de gezondheidsindex met een nieuwe drempel. In dat geval zullen de lonen in anderhalf jaar nog eens met ruim 8 % stijgen.

Tewerkstelling

De snel stijgende lonen zullen volgens de modellen van het Planbureau niet leiden tot een nettoverlies aan banen. In het verleden dreigden te snelle loonstijgingen arbeid te duur te maken, waardoor werkgevers aarzelden nieuwe mensen aan te werven, of overgingen tot ontslagrondes. Dat lijkt nu niet het geval. Het Planbureau voorspelt netto 50.000 nieuwe jobs voor dit jaar en 40.000 voor volgend jaar. De werkloosheid daalt verder.

Werkgevers die waarschuwen dat forse loonstijgingen economisch onheil zullen veroorzaken, slaan volgens de prognoses van het Planbureau onterecht alarm.

Negatieve effecten

Toch zijn er onrechtstreeks wel negatieve effecten. Naast de verslechterende begroting – de overheid ziet de kosten voor ambtenarenlonen en uitkeringen snel oplopen – is er de positie tegenover het buitenland. De handelsbalans en haar zusje, de lopende rekening, vertonen sinds 2022 een tekort, en dat tekort blijft in 2023 en 2024. België voert dus meer in dan het uitvoert, waardoor we een netto schuldenaar worden tegenover het buitenland. In 2022 werd dat tekort door de hoge grondstofprijzen en in het bijzonder de hoge gasprijzen veroorzaakt. Maar dat geldt niet meer voor 2024, want de gasprijs is genormaliseerd. Toch voorspelt het Planbureau een tekort op de lopende rekening van 1,30 % van het bbp. Dat wijst erop dat het concurrentievermogen van de Belgische economie structureel verzwakt. Prognoses over de loonhandicap met de buurlanden publiceert het Planbureau niet. Maar met de huidige loongroei kun je voor de concurrentiekracht alleen maar hopen dat de vakbonden in het buitenland stevige loonsverhogingen afdwingen, zodat de loonkloof niet te hard oploopt.