Opstoppingen in het verkeer kostten de Belgische economie in 2022 4,8 miljard euro door verloren tijd, extra brandstofverbruik en een hogere uitstoot van CO 2 en schadelijke gassen.
De werknemersorganisatie VBO presenteerde maandag een actieplan voor de mobiliteit. Vooralsnog staat het bedrag van bijna 5 miljard euro kosten op zichzelf. Het is niet te vergelijken met eerdere kostenberekeningen van files omdat de berekeningsmethodes telkens anders zijn. In 2016 becijferde het VBO de filekosten nog op ongeveer 8 miljard euro: bijna dubbel zoveel als vandaag.
Met een mobiliteitsdashboard wil het VBO samen met de autosectorfederatie Febiac het geldverlies in de Belgische economie door een gebrek aan doorstroming bijna in real time in kaart brengen. Sinds de coronapandemie is thuiswerk ingeburgerd geraakt, maar de files zijn al lang terug.
Het VBO lanceert ook een actieplan om de vaak moeizame mobiliteit in ons land te verbeteren. De werkgeversorganisatie pleit voor het oprekken van de periode waarin bedrijven en winkels bevoorraad mogen worden naar 5 uur ’s ochtends en tot middernacht. Zo kan in de drukste uren veel vrachtverkeer van de weg gehaald worden.
Het VBO herhaalt ook zijn pleidooi voor de invoering van een slimme kilometerheffing, waarbij het tarief afhangt van de plaats en het tijdstip. In de spits en rond de grote steden zou het duurder worden om met de auto te rijden dan bijvoorbeeld in het weekend op het platteland. In ruil voor de invoering van het rekeningrijden moet vervolgens de belasting op het bezit van een auto worden afgeschaft.
Ondanks de grote overeenstemming over een kilometerheffing bij de sociale partners heerst bij politici koudwatervrees voor de invoering ervan. De vorige Vlaamse regering zag er op het laatste moment van af en ook de Brusselse regering heeft haar voornemen voor een stadstol in ieder geval tot de volgende legislatuur opgeborgen.
‘Ondanks verbeteringen blijven de Belgische wegen kampen met een sterke congestie, is de efficiëntie van ons transport niet optimaal, blijft de gewenste modal shift beperkt en voldoet onze transportuitstoot niet aan de noodzakelijke reductievereisten van broeikasgassen’, zegt Pieter Timmermans, de topman van het VBO. De werkgeversorganisatie gaat ervan uit dat het vrachtvervoer over de weg tegen 2040 met 22 procent zal zijn gegroeid tegenover het precoronajaar 2019.
Daarom zijn de komende jaren forse investeringen nodig in infrastructuur, niet alleen voor wegverkeer, maar ook op het spoor. En omdat het VBO ervan uitgaat dat de federale en regionale overheden als gevolg van de hoge staatsschuld en het begrotingstekort weinig financiële slagkracht voor hebben, pleit het voor meer publiek-private samenwerking.
