Almaar meer studenten doen een studentenjob. Wat moet u weten als u binnenkort aan de slag wilt? En zijn er ook financiële gevolgen voor de ouders?
Er zijn meer jobstudenten dan ooit. Bijna acht op de tien Vlaamse studenten werken tijdens het schooljaar. Voor België gaat het over 75 % en bijna zeven op de tien werken tijdens het jaar en in de zomervakantie. In totaal waren de werkende studenten vorig jaar met 626.733, ruim een tiende meer dan een jaar eerder. Studenten willen vooral bijverdienen omdat het leven duurder wordt, blijkt uit een onderzoek van de hr-dienstenverlener Randstad. Maar weet dat aan een studentenjob voorwaarden verbonden zijn en dat die ook financiële gevolgen voor de ouders kan hebben.
1 Wie mag als jobstudent werken?
In principe moet een student 16 jaar oud zijn om met een studentenovereenkomst aan de slag te mogen. Maar wie 15 is en de eerste twee studiejaren van het middelbaar onderwijs heeft gevolgd, mag ook aan de slag als jobstudent. Daarnaast moet u als hoofdactiviteit studeren, onder andere in de middelbare school, aan de hogeschool of aan de universiteit.
Volgt u avondonderwijs, dan mag u geen studentencontract afsluiten. En als u als student meer dan 12 maanden ononderbroken bij dezelfde werkgever werkt, mag u geen studentencontract meer afsluiten bij die werkgever. Meestal hebben studenten dag- of maandcontracten.
Ook schoolverlaters kunnen in bepaalde omstandigheden nog als jobstudent werken. Studeert iemand af eind juni, dan kan die nog tot 30 september als jobstudent aan de slag. Studeert u begin september af, dan kunt u ook nog tot het einde van de maand werken als jobstudent.
‘Er is wel een voorwaarde, zegt Joke Geerts, juridisch adviseur bij de hr- dienstverlener Acerta. ‘Het moet gaan om echt studentenwerk. De studentenjob mag geen verdoken proefperiode vormen voor een vaste tewerkstelling.’ Studeert u in januari af, dan kunt u niet meer als jobstudent tewerkgesteld worden.
‘Stel dat een student in het midden van het jaar beslist te stoppen met de studies, maar wel de intentie heeft om het volgende schooljaar een andere opleiding te starten, dan mag die als jobstudent werken in de tussentijdse periode. Beslist die student om niet meer te studeren, dan mag die niet meer als jobstudent werken’, zegt Geerts.
2 Wat moet in een studentenovereenkomst staan?
De studentenovereenkomst moet voor een bepaalde duur en schriftelijk worden opgesteld in twee exemplaren: een voor de werkgever en een voor de student. De overeenkomst moet ook bepaalde gegevens bevatten: de identiteit, de geboortedatum en de woonplaats van beide partijen, de datum van het begin en het einde van de overeenkomst, en de plaats van de functie. Daarnaast moet de arbeidsduur per dag en per week in het contract staan, net als het overeengekomen loon of de manier waarop het berekend wordt. Het tijdstip van de uitbetaling moet ook vermeld zijn.
3 Wat is het minimumloon?
‘Het minimumloon hangt af van de sector waarin de student gaat werken’, zegt Wim Van der Linden, de woordvoerder van de hr-dienstverlener Randstad. ‘In een sector kunnen collectieve arbeidsovereenkomsten worden afgesloten die het (minimum)loon vastleggen. Het nummer van het paritair comité ( een overlegorgaan tussen werkgevers en werknemers, red. ) waar die sector onder valt, staat in de studentenovereenkomst.’
Als in de sector geen overeenkomsten werden afgesloten, wordt het loon bepaald op basis van het gewaarborgde gemiddelde minimummaandinkomen van 1.954,99 euro bruto per maand.
4 Moet ik socialezekerheidsbijdragen betalen?
Wie als jobstudent met een studentencontract werkt, kan genieten van een solidariteitsbijdrage. Normaal betaalt een werknemer 13,07 % socialezekerheidsbijdrage, maar voor een jobstudent is dat maar 2,71 %. Ook de werkgever betaalt een sterk verlaagde bijdrage. Om van dat voordelig tarief te genieten moet wel aan bepaalde voorwaarden worden voldaan.
‘Een student mag maximaal 600 uur per jaar werken onder een studentencontract. Gaat hij daarboven, dan kan hij niet meer genieten van de verlaagde solidariteitsbijdrage’, zegt Geerts. ‘De student mag ook niet tewerkgesteld worden wanneer hij aanwezig moet zijn in de onderwijsinstelling, bijvoorbeeld bij verplichte lessen.’
‘De werkgever moet aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) een bewijs kunnen voorleggen dat de student effectief student is. Meestal volstaat een inschrijvingsbewijs van de school’, zegt Geerts. Ook moet de werkgever het aantal uren dat de student zal werken per kwartaal melden in Dimona, het elektronische bericht waarmee de werkgever elke in- en uitdiensttreding van een werknemer aangeeft bij de RSZ. ‘De Dimona-aangifte moet tijdig gebeuren, uiterlijk op het moment van indiensttreding.’
5 Moet bedrijfsvoorheffing worden ingehouden op het studentenloon?
Nee, al zijn daar voorwaarden aan verbonden. ‘De student moet in dat geval een schriftelijke arbeidsovereenkomst voor studenten ondertekenen, jaarlijks maximaal 600 uur werken, en genieten van de solidariteitsbijdrage. Ook mag zijn jaarlijks netto belastbaar inkomen niet hoger zijn dan een bepaald bedrag’, zegt Geerts. ‘Voor het aanslagjaar 2024 is dat 10.160 euro.’
Let wel: jongeren met een studentenjob moeten een belastingaangifte indienen.
6 Behouden mijn ouders hun recht op kinderbijslag?
Wie kinderen heeft die jonger dan 18 jaar zijn, heeft in Vlaanderen sowieso recht op het Groeipakket, ook al werken die kinderen. Voor kinderen die nood hebben aan extra ondersteuning – bijvoorbeeld omdat ze een aandoening of een beperking hebben – ligt de grens op 21 jaar.
Ouders behouden het Groeipakket tot hun kinderen 25 jaar worden, als die laatsten enkele voorwaarden respecteren. ‘De student mag jaarlijks maximaal 600 uur werken onder een studentencontract. Daarbovenop mag hij maximaal 80 uur per maand werken met een gewone arbeidsovereenkomst. Werkte de student al meer dan 600 uur met een studentencontract, dan worden de extra uren afgetrokken van de 80 uur per maand die hij mag werken met een gewone arbeidsovereenkomst’, zegt Geerts. ‘Werkt de student meer, dan verliezen de ouders hun recht op het Groeipakket.’
‘Als een student zelfstandige in hoofdberoep wordt, krijgen zijn ouders ook geen Groeipakket meer. Ook verliezen ze het recht erop als de jongere een sociale uitkering ontvangt, zoals een werkloosheidsuitkering. Het leefloon valt daarbuiten’, zegt Geerts.
7 Wat zijn de voorwaarden om fiscaal ten laste te blijven van mijn ouders?
Wie inwonende kinderen heeft die financieel nog niet op eigen benen staan, krijgt een belastingvoordeel. Op de belastingvrije som komt afhankelijk van het aantal kinderen ten laste een verhoging, waardoor een groter deel van de inkomsten van de ouders ontsnapt aan belastingen.
‘Om ten laste te blijven moet de student deel blijven uitmaken van het gezin van de ouders’, zegt Geerts. ‘Dat betekent dat die niet apart gaat wonen en zijn domicilie op een ander adres zet. Gaat de student op kot en blijft die gedomicilieerd bij de ouders, dan blijft die een deel van het gezin. Daarnaast mag de student niet door de ouders tewerkgesteld zijn, waarbij het aan het kind betaalde loon wordt afgetrokken als beroepskosten in de aangifte van de ouders.’
Studenten zijn ook niet langer ten laste van de ouders als ze meer verdienen dan een bepaald bedrag. Voor kinderen van gehuwden of wettelijk samenwonenden ligt de grens voor het inkomensjaar 2023 op 7.965 euro bruto. En voor kinderen van alleenstaanden of feitelijk samenwonenden ligt het plafond op 10.090 euro bruto.
8 Wat zijn de sancties bij zwartwerk?
‘Wie op zwartwerk betrapt wordt, riskeert een boete tot 2.500 euro. Ook de werkgever blijft niet ongestraft. Voor wie zwartwerkers in dienst neemt, dreigen zware strafrechtelijke en administratieve boetes tot 48.000 euro, inbeslagnames en zelfs gevangenisstraffen’, waarschuwt Van der Linden.
Nochtans blijkt uit een recent onderzoek van Randstad dat een kwart van de studenten zwartwerk doet. ‘Dat is op geen enkele manier voordelig voor de student, want ze zijn niet beschermd’, zegt Van der Linden. ‘Bij een dispuut met de werkgever over de verl oning of het aantal werkuren is er geen enkel juridisch bewijs en bij een arbeidsongeval is de student niet verzekerd.’ ‘Ik zou het niet doen als het niet zo interessant was’
Al sinds haar 16de werkt Hanne Dierckx (21) als baliemedewerker bij de indoorskipiste Aspen Indoor. ‘Ik wou absoluut een studentenjob om iets bij te verdienen. Omdat ik graag ski, kwam ik bij Aspen terecht. Daar kon ik beginnen als medewerker aan de balie om klanten te helpen.’
Sinds oktober vorig jaar mag de studente handelsingenieur in de beleidsinformatica daar ook taken als financieel assistent bijnemen. ‘Ik moet allerlei financiële controles uitvoeren en helpen bij het doorgeven van de omzet op het einde van de maand. Het sluit goed aan bij mijn studies, waardoor ik mijn kennis in de praktijk kan omzetten.’
Dat is de reden dat ze de job zo graag doet. ‘Mocht de inhoud niet zo interessant zijn en mocht ik niet zoveel verantwoordelijkheid krijgen, zou ik misschien al op zoek zijn gegaan naar iets anders.’
In het hoogseizoen – tijdens de wintermaanden – werkt Dierckx het meest. Dan is ze zo’n twee dagen per week achter de balie of tussen de boekhouding te vinden. ‘Ik verdien iets meer dan 14 euro per uur en krijg ook een fietsvergoeding sinds dit jaar.’ Met dat geld doet ze vooral leuke dingen, zoals op vakantie gaan. ‘Ik probeer wel te sparen, maar dat is niet zo makkelijk als student.’
Vorig jaar werkte ze bijna het toegestane aantal uren (475), maar dit jaar denkt ze niet aan de nieuwe limiet van 600 uur te komen. ‘Ik bouw een groot netwerk op, wat later van pas komt’
Matthias Olbrechts (21) werkt zo’n 19 uur per week als jobstudent bij verschillende bedrijven. Eén dag per week staat hij achter de toog en bij Dibbs verzorgt hij als contentcreator het TikTok-account. Dibbs is een platform waar studenten een studentenjob kunnen vinden.
Sinds zijn 16de werkte Olbrechts, die audiovisuele technieken studeert aan de LUCA School of Arts, bij verschillende bedrijven om zo veel mogelijk ervaring op te doen. ‘Ik verdien er niet alleen geld mee, maar bouw ook een groot netwerk op, wat nuttig is voor mijn latere carrière.’ Zijn grote droom is om acteur te worden. Olbrechts werkt elk jaar het maximaal toegestane uren en verdient gemiddeld 14,50 euro per uur. ‘Vorig jaar was het maximum 475 uur, maar dit jaar wil ik gebruikmaken van de extra 125 uur.’
De student doet leuke dingen met het geld – ‘Ik heb een zwak voor dure kleren’ – maar heeft het vooral nodig om van te leven. Hij betaalt bijna al zijn kosten zelf. ‘Ik vind het belangrijk om te leren wat geld waard is. Daarvoor moet je soms ook minder leuke klusjes doen en veel werken.’
