Het privégebruik van een salaris­wagen is onderdeel van het loon van een werknemer. Daarom kan een werkgever een toegekende ­wagen niet zomaar afnemen. Een ander type wagen toewijzen, dat kan wel.

Ruim een op de vijf bedienden in ­België rijdt rond met een salariswagen – in de volksmond ‘bedrijfswagen’ genoemd omdat de aankoop en het gebruik van de ­auto door het bedrijf (de werkgever) worden betaald.

Als de werknemer de toegekende salariswagen ook voor privédoeleinden mag ­gebruiken, en dat is meestal het geval, dan gaat het om een onderdeel van diens loonpakket en dus van de arbeidsovereenkomst. Zonder akkoord van de werknemer kan de werkgever hieraan geen wijzigingen aanbrengen. Een toegekende salariswagen eenzijdig weer afnemen, kan dus niet.

Maar wat als de werkgever het type van ­salariswagen wijzigt – lees: de werknemer een ‘kleinere’ wagen toewijst, in een lagere prijscategorie? Geldt ook dat als een contractbreuk door de werkgever?

Het advocatenkantoor Sotra, dat in ­arbeidsrecht gespecialiseerd is, zegt van niet. Sotra verwijst naar een vonnis op 31 mei van dit jaar, waarin de Nederlands­talige arbeidsrechtbank van Brussel ­be­vestigt dat een werkgever het recht heeft om het type van ­bedrijfswagen te wijzigen, ook wanneer die werknemer zich hiertegen ­verzet.

Niet essentieel

Aanleiding voor het vonnis was een dispuut tussen een werkneemster en haar werkgever over het feit dat zij bij de afloop van het leasecontract haar salariswagen (een BMW X3) moest inruilen voor een ander, goedkoper model (een Ford Ecosport).

Volgens de Brusselse arbeidsrechtbank is de terbeschikkingstelling van de salaris­wagen, en het gebruik ervan voor privédoeleinden, een loonvoordeel en dus een essen­tiële arbeidsvoorwaarde. Maar het merk en het model van een salariswagen zijn geen ­essentiële arbeidsvoorwaarden. Bovendien had de werkneemster zich akkoord verklaard met het recht van de werkgever om eenzijdig het type van bedrijfswagen te wij­zigen. Conclusie door Sotra: een werkgever kan eenzijdig het type van bedrijfswagen van een werknemer wijzigen.

Car policy

De manier waarop een wijziging van type ­salariswagen moet verlopen, kan worden ­beschreven in de car policy van het bedrijf. Dat document bevat alle rechten, plichten en afspraken inzake het gebruik van salariswagens, zoals bijvoorbeeld de toekenningscriteria. Vaak is dat op basis van functie­klassen, met bijvoorbeeld een andere lijst van wagentypes voor kaderleden dan voor gewone bedienden.

Ook de procedure bij een functiewijziging ­hoort in de car policy thuis. Net als de bepaling dat de aangeboden vloot aan salariswagens kan wijzigen, naargelang de marktomstandigheden (zoals nieuwe offertes en voorwaarden bij de leasemaatschappijen).

Momentopname

In de meeste bedrijven wordt de car policy toegevoegd als bijlage bij de arbeidsovereenkomst, na ondertekening door de betrokken werknemer. Toch kan dit document nadien nog aangepast worden. Vooruitziende werkgevers nemen een passage op waarin ze de ondertekende tekst ‘een momentopname’ noemen, verwijzend naar de regelmatig veranderende wetgeving en fiscaliteit. Met daarbij de waarschuwing dat er, indien ­nodig, een nieuwe versie kan worden opgesteld, zonder dat de inhoud van de voorgaande versie door de werknemer als een ver­worven recht mag worden beschouwd.

RASKING, J. Een kleinere salariswagen. De Standaard – Mijn Geld, 22 oktober 2022, 2.