Lonen dreigen tussen 2020 en 2024 4,60 % sneller te stijgen dan in buurlandenDe loonkosten van Belgische bedrijven dreigen de komende jaren fors sneller te stijgen dan die van hun concurrenten in de buurlanden, wat hun concurrentiepositie ondermijnt. De Belgische loonkostenhandicap zal tussen 2020 en 2024 4,60 % groter worden, blijkt uit voorspellingen van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB), die de loonkostenevoluties opvolgt.
De groeiende loonkostenkloof met de buurlanden is een gevolg van de hoge inflatie. Onze buurlanden kampen daar ook mee, maar anders dan in België kennen ze geen automatische indexering van de lonen. Veel Belgische bedienden krijgen hun jaarlijkse indexaanpassing in januari, wanneer hun loon met meer dan 10 % zal stijgen.
In de buurlanden moet over zulke loonsverhogingen onderhandeld worden. In sterke sectoren slagen vakbonden erin haast gelijkaardige loonsverhogingen in de wacht te slepen. Maar in sectoren die het economisch minder goed doen of waar de vakbonden zwakker staan, liggen de loonstijgingen bij de buren lager. Dat is een belangrijke reden voor onze groeiende loonkostenhandicap.
De CRB communiceerde de cijfers eerder deze week aan de vakbonden en de werkgeversorganisaties. Het gaat niet om een officieel rapport, maar om een update waar de sociale partners wegens de hoge inflatie om gevraagd hadden. Volgende week dinsdag worden de vakbonden en de werkgevers bij premier Alexander De Croo (Open VLD) verwacht voor overleg over de moeilijke economische situatie als gevolg van de energiecrisis.
Voorzichtigheid
De CRB benadrukte in zijn communicatie aan de sociale partners dat de cijfers met voorzichtigheid moeten worden gehanteerd. Met de sterk schommelende energieprijzen is het moeilijk de inflatie voor de komende maanden en jaren in te schatten. Hetzelfde geldt voor de inschatting van de loonsverhogingen die in de buurlanden zullen worden toegekend.
Toch zien de werkgeversorganisaties in de prognoses een grote waarschuwing. Als de loonkostenhandicap met bijna 5 % toeneemt, keren we terug naar de situatie van het begin van het vorige decennium. Veel productiebedrijven trokken toen uit België weg wegens onze concurrentiehandicap. Alleen met drastische maatregelen zoals een indexsprong konden de regering-Di Rupo en de regering- Michel dat probleem milderen.
Een groeiende loonkostenhandicap maakt bijkomende collectieve loonsverhogingen helemaal onmogelijk. De wet van 1996 bepaalt dat de lonen in ons land niet sneller mogen stijgen dan in de buurlanden. Als dat wegens hoge inflatie en hoge indexeringen toch gebeurt, laat de wet geen extra loonmarge toe. De vakbonden dringen al langer aan op bijsturingen van de wet van 1996. Ze vinden de wet te rigide, omdat die verschillen tussen sectoren of de hoge productiviteit van veel Belgische ondernemingen niet in rekening brengt. Ook wijzen ze erop dat bedrijven in ons land vooralsnog mooie winsten blijven boeken, al suggereren nieuwe prognoses van de CRB dat daar een einde aan komt.
Net als de vakbonden willen de socialisten en de groenen in de regering-De Croo de wet van 1996 aanpassen, maar de liberalen willen daar niet van weten. De voorbije maanden voerden de bonden verschillende keren actie om de politiek te overtuigen. Afgelopen woensdag was dat nog het geval, al werd het in de praktijk vooral een actie voor extra steunmaatregelen als antwoord op de hoge energieprijzen.
