De Vlaamse waterbedrijven plannen, gespreid over zes jaar, tariefverhogingen tot 20 %, boven op de kosten voor riolering en zuivering van afvalwater. Hoe duur is uw waterfactuur?
De Vlaamse gezinnen zien hun waterfactuur jaar na jaar stijgen. Twintig jaar geleden betaalde een doorsnee Vlaams gezin minder dan 100 euro per jaar voor drinkwater. Anno 2022 is dat bedrag opgelopen tot een veelvoud. Voor een ‘gemiddeld’ gezin van 2,3 personen, met een jaarverbruik van 74 kubieke meter drinkwater, bedraagt de waterfactuur nu net geen 400 euro per jaar. Grootverbruikers betalen meer. Gezinnen die boven op hun basisverbruik bijvoorbeeld 30 kubieke meter kraanwater aftappen om hun zwembad te vullen, betalen daarvoor 240 à 300 euro extra.
1 Wat is mijn basisverbruik?
Ieder gezin heeft recht op een basisverbruik van 30 kubieke meter per verbruiksadres, vermeerderd met 30 kubieke meter per gezinslid. Voor een gezin van vier personen komt dat overeen met 150 kubieke meter drinkwater per jaar. Voor de meeste gezinnen volstaat dat. Een gezin van vier personen verbruikt gemiddeld 111 kubieke meter kraanwater per jaar.
Tot de grens van 150 kubieke meter wordt u getarifeerd tegen het basistarief. Verbruikt u meer, dan wordt het surplus – uw comfortverbruik – afgerekend tegen het dubbele tarief. Dat wordt het comforttarief genoemd. Om gezinnen aan te sporen om hun waterverbruik te beperken lanceerde de Antwerpse provinciegouverneur Cathy Berx een oproep om het comforttarief te verhogen. De bevoegde Vlaamse minister, Zuhal Demir, heeft daarover advies gevraagd aan experts.
2 Kost kraantjeswater overal in Vlaanderen evenveel?
Neen, de tarieven voor de drinkwatercomponent lopen sterk uiteen van regio tot regio. De goedkoopste waterbedrijven zijn Pidpa en Waterlink, die de provincie Antwerpen van drinkwater voorzien. Het basistarief voor drinkwater bedraagt er 1,46 euro per kubieke meter. Farys is de duurste waterleverancier, met een basistarief van 2,28 euro per kubieke meter. Voor een doorsnee Vlaams gezin resulteert dat in een verschil van pakweg 60 euro op de jaarafrekening. Bij De Watergroep – het grootste waterbedrijf in Vlaanderen – betaalt u 1,97 euro per kubieke meter voor uw basisverbruik. De basistarieven van GSO Knokke-Heist (1,66 euro per kubieke meter) en Aquaduin (1,88 euro per kubieke meter) situeren zich iets daaronder.
Dat Farys het duurste kraanwater heeft van heel Vlaanderen, is geen toeval. ‘Door de geologische situatie kunnen wij geen water oppompen of filteren uit ons eigen distributiegebied’, legt de woordvoerder van Farys, Bruno Pessendorffer, uit. ‘Wij halen 100 procent van ons water elders, bijvoorbeeld uit het Albertkanaal en Henegouwen, en transporteren dat via een buizenstelsel naar onze regio. Daardoor liggen onze kosten voor transport en infrastructuur hoger dan bij onze collega’s.’
3 Hoe zullen de tarieven de volgende jaren evolueren?
Om de kosten van drinkwater onder controle te houden, zijn de Vlaamse waterbedrijven sinds 2017 verplicht om elke zes jaar een tariefplan laten goedkeuren door de Vlaamse Waterregulator. Daarin leggen ze hun tarieven voor de levering en productie van drinkwater vast voor de komende zes jaar. Het eerste tariefplan (2017 – 2022) loopt dit jaar ten einde. De tariefplannen voor 2023 – 2028 liggen nu ter goedkeuring bij de Waterregulator.
Farys vraagt een prijsstijging van 19,70 %, gespreid over zes jaar. Daarna volgt AGSO Knokke-Heist met een geplande prijsstijging van 15 % tegen 2028. Voor 2023 stelt het waterbedrijf een sprong voor met 12,70 %, gevolgd door een tariefstijging met 2,7 procent in 2026. De Watergroep mikt op een prijsstijging van 11,86 % tegen 2028. Aquaduin roeit als enige tegen de stroom in, met een geplande tariefverlaging met 0,01 euro per jaar. Pidpa en Waterlink denken momenteel na over een fusie en hebben van de Waterregulator uitstel gekregen voor de opmaak van hun tariefplan.
In werkelijkheid zullen de prijsstijgingen de komende jaren een stuk forser zijn, want boven op het goedgekeurde tariefpad worden de tarieven ook elk jaar geïndexeerd.
4 Hoeveel wordt er extra aangerekend voor de zuivering van afvalwater en het gebruik van de riolering?
De toeslagen voor afvalwater en riolering liggen hoger dan de drinkwatercomponent zelf. Samen maken ze meer dan de helft uit van uw waterfactuur. Voor de zuivering van afvalwater betaalt u dit jaar een bovengemeentelijke saneringsbijdrage van 1,06 euro per kubieke meter. Voor het gebruik van de riolering betaalt u een gemeentelijke toeslag van maximaal 1,48 euro per kubieke meter. 266 van de 299 Vlaamse gemeenten hanteren het maximumtarief. Opgeteld resulteert dat in een extra som van 2,54 euro per kubieke meter voor uw basisverbruik. Voor uw comfortverbruik wordt die toeslag verdubbeld tot 5,09 euro per kubieke meter. Net als de drinkwatertarieven worden deze bedragen ieder jaar geïndexeerd. De voorbije zes jaar werden er geen andere stijgingen doorgerekend.
Die toeslagen brengen het totale variabele tarief voor leidingwater, inclusief zuivering en riolering, dit jaar op 4 à 4,82 euro per kubieke meter voor uw basisverbruik en 8 à 9,65 euro per kubieke meter voor uw comfortverbruik (afhankelijk van de regio waar u woont).
5 Dan is er ook nog een vast waterrecht. Wat kost dat?
Dat hangt af van uw gezinssamenstelling. Het vaste tarief bedraagt 100 euro per woning, verminderd met 20 euro per bewoner (voor maximum vijf bewoners). Alleenstaanden worden door dit systeem benadeeld. Zij betalen een vast recht van 80 euro. Een gezin van vier personen betaalt slechts 20 euro vast recht.
6 Wordt er btw aangerekend op water?
Ja, er wordt btw aangerekend op alle componenten van uw waterfactuur. Aangezien water beschouwd wordt als levensnoodzakelijk is het tarief beperkt tot 6 procent.
