De euro staat op het laagste peil in vijf jaar. Wat betekent dat? Volgens professor empirische macro-economie Selien De Schryder (UGent) voelen vooral bedrijven dat. ‘Als je moet importeren vanuit Amerika ben je slechter af.’
Hoe komt het dat de euro nu lager staat?
De Schryder: “Belangrijk om te vermelden is dat de euro vooral gedaald is in waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Tegenover andere munten is de euro soms zelfs in waarde gestegen.
“Voor de daling ten opzichte van de dollar zijn er twee grote redenen. Ten eerste is er de aankondiging van Rusland dat het gasleveringen naar Polen en Bulgarije zou stopzetten. Dat veroorzaakt een schok in het conflict waar vooral het Europese continent onder lijdt. De Verenigde Staten zijn meer afgeschermd en merken dat minder. Dat leidt tot een negatieve schok voor de Europese economie: beleggers anticiperen dat de Europese economie meer zal slabakken. Dat maakt de munt minder aantrekkelijk.
“Daarnaast is de Amerikaanse centrale bank, de Fed, de rente aan het verhogen. De verwachting is dat de Fed dat nog een aantal keer zal doen. In Europa is dat nog niet het geval. Het leidt ertoe dat sommige mensen vluchten naar de dollar, omdat die munt aantrekkelijker wordt.”
Waarom is net die dollar zo belangrijk?
“Dat is nog altijd de referentiemunt in heel wat globale markten. Denk bijvoorbeeld aan olie, die typisch in dollar wordt verkocht. Als de dollar stijgt, zorgt dat ervoor dat wij omgerekend iets meer betalen voor een vat olie. Nu goed, de schommelingen op de oliemarkt zijn nog altijd groter dan de veranderingen in de wisselkoersen, dus zo sterk voelen we dat niet.
“Ook alles wat met voeding te maken heeft, wordt typisch in dollar uitgedrukt. Er is nu al veel te doen rond de stijgende prijzen en stijgende kosten voor bedrijven. Dus als de dollar nog iets meer stijgt, dan zullen ook de kosten voor bedrijven verder toenemen. Vandaar het belang.”
Wat betekent dit voor bedrijven?
“Dat is niet even makkelijk om te zeggen. Het hangt af van in welke mate een bedrijf aankopen of verkopen doet in dollar. Als je moet importeren vanuit dollar ben je slechter af. Maar wanneer je exporteert en in concurrentie gaat met markten die vooral van de dollar afhankelijk zijn, dan ben je net beter af. Jouw product in euro wordt dan immers een tikkeltje goedkoper.
“Al is ook dat weer relatief: veel bedrijven die exporteren doen ook aankopen op internationale markten. Dus het is niet dat zij plots pure winst maken. De inflatie zorgt er ook voor dat de prijzen op die markten – dan hebben we het over voedingsstoffen of grondstoffen bijvoorbeeld – naar boven gaan.”
Wat betekent de gedaalde wisselkoers van de euro voor consumenten?
“Het directe effect is klein, tenzij je een reis hebt gepland naar de Verenigde Staten of veel online aankoopt in dollars. Als het op langere termijn blijft doorgaan, kan dit wel wegen op bedrijven. Dat kan er dan weer voor zorgen dat de economische activiteit wordt aangetast. Denk aan meer werkloosheid, waardoor de overheid meer uitkeringen moet betalen. Dat kan wel een invloed hebben.
“Het is ook zo: die trend was al langer aan de gang. Nu is daar heel wat publiciteit rond omdat de euro op het laagste peil in vijf jaar staat. Maar eigenlijk is het verschil ten opzichte van voor de aankondiging van Rusland over de gastoevoer best klein.”
Toch houden we dit het best in de gaten, niet?
“Het is een soort reflectie die de financiële markten hebben over de ontwikkeling in twee economieën, met twee keer een verschillend monetair beleid. In de VS is de inflatie slechts iets hoger dan bij ons, maar wordt die sterker gedreven door de binnenlandse vraag. Terwijl we in Europa, behalve met de negatieve gevolgen van covid, worden geconfronteerd met het conflict in Oekraïne. Onze inflatie stijgt ook nog, maar ze is meer gedreven door energieprijzen. Kortom, dit toont dat beleggers de dollar nog steeds als veilige haven zien.”
