Een tuimelende munt en een diepnegatieve reële rente jagen de officiële inflatie in Turkije naar 36,00 %, het hoogste niveau sinds de Turkse president Erdogan begin deze eeuw aan de macht is gekomen.
Minus 22,00 %. Dat is op dit ogenblik de reële rente in Turkije. De centrale bank knipte vorig najaar de rente bij tot 14,00 %, terwijl de inflatie in december volgens de officiële data van het Turks bureau voor de statistiek opgelopen is tot 36,00 %.
De stijging van de levensduurte is zo opgelopen tot het hoogste peil sinds 2002, het jaar waarin president Recep Tayyip Erdogan aan de macht is gekomen na een eclatante verkiezingszege van zijn AK-partij. Zijn populariteit steeg snel doordat hij een einde kon maken aan de decennialange hyperinflatie en het land als opkomende economie op de kaart kon zetten.
Ironisch genoeg zet diezelfde Erdogan nu die stabiliteit op de helling met een soort monetaire kamikaze die de 84 miljoen Turken in snel tempo aan het verarmen is. De president wil de economische orthodoxie op zijn kop zetten door via lagere rentes een lagere inflatie na te jagen. Alle critici van dat controversiële beleid werden opgeruimd, zowel bij de centrale bank als bij het ministerie van Financiën.
Op dit ogenblik lijkt de kamikaze echter een resultaat te sorteren dat in lijn ligt met de economische orthodoxie: snel oplopende inflatie. Dat mede als gevolg van de bijbehorende tuimelperte van de lira, die tegenover de euro en de dollar in 2021 meer dan 40,00 % van zijn waarde is verloren.
Zo’n hallucinante daling is een ramp voor een land dat nagenoeg zijn volledige energiebehoefte in harde dollars moet invoeren. Die ingevoerde inflatie begint steeds meer door te sijpelen in de inflatiestatistieken.
Merk op dat de officiële cijfers volgens sommige onafhankelijke Turkse economen nog een zware onderschatting zijn van de echte stijging van de levensduurte. Een groep economen verenigd in ENAGrup schat de echte inflatie in het land in december op 83,00 %.
Met de aankondiging van een soort spaardersgarantie kon Erdogan vlak voor Kerstmis de glijvlucht van de munt even een halt toeroepen en de lira zelfs de grootste dagwinst sinds 1983 bezorgen. ‘We hebben de economische doctrine op zijn kop gezet’, declameerde de Turkse president toen triomfantelijk.
Intussen is de kostprijs van die bokkensprong duidelijk geworden: snel slinkende deviezenreserves om de lira te ondersteunen en een spaardersgarantie die op termijn de schatkist flink wat geld kan kosten.
Opvallend: op zijn eindejaarsconferentie vlak voor kerst kwam de Russische president Vladimir Poetin met lof voor zijn onafhankelijke centraal bankier, Elvira Nabioellina, die in 2021 wél de rente fors verhoogde om de inflatie de pas af te snijden. ‘Ik weet dat niemand blij is met hogere rentes, maar als we dat niet deden, zouden we eindigen als Turkije’, klonk het.
VANSTEELAND, K. Turkse inflatie klimt naar hoogste peil sinds 2002. De Tijd, 4 januari 2022, 8.
