De economie van de eurozone herstelt sneller dan verwacht. Daarom kan de geldpers iets trager draaien. Maar de toekomst blijft onzeker.
De Europese Centrale Bank haalt de voet van het gaspedaal. Dat is mogelijk omdat de economie van de eurozone op volle toeren draait. In die mate zelfs dat dit jaar al het niveau van voor de pandemie bereikt zal worden. Twee kwartalen eerder dan gedacht, benadrukte ECB-voorzitter Christine Lagarde gisteren tijdens een persconferentie.
Toch blijft ze voorzichtig. De hoeveelheid geld die de bank in de economie van de eurozone pompt, zal lager zijn, maar niet veel lager. Hoeveel precies liet ze in het midden. Wel maakte Lagarde duidelijk dat het einde van het pandemieprogramma nog niet wordt voorbereid. Daarover zal de bestuursraad in december discussiëren. Van een structurele monetaire vertraging is dus nog geen sprake. Indien gewenst, kan het gaspedaal weer worden ingedrukt. Daarmee hield de ECB de kerk in het midden. Ze zet een stapje terug, maar houdt alle opties open.
Einde pandemie in zicht
De ECB houdt op die manier een andere koers aan dan haar Amerikaanse tegenhanger. De voorzitter van de Federal Reserve kondigde vorige maand aan dat tegen eind dit jaar zal worden begonnen met een graduele vertraging van het tempo waarin de geldpers draait. De Amerikanen vinden dat het einde van de pandemie in zicht is, en dat de steun kan worden afgebouwd. De ECB is daar minder zeker van.
De toekomst oogt onzeker, schetste Lagarde. Nu is de economie weliswaar aan een stevig herstel bezig, met een verwachte groei van 5,00 % voor dit jaar. De vaccinatiecampagnes werpen vruchten af: consumenten geven het spaargeld dat ze vorig jaar hadden opgepot, uit in restaurants, winkels en reisbureaus. Er worden weer volop banen gecreëerd en het aantal tijdelijk werklozen is sterk teruggevallen. Maar anderzijds kan de pandemie onverwacht weer toeslaan, beseft de voorzitter. Dat is nu bijvoorbeeld in de Verenigde Staten het geval. En er zijn andere bedreigingen: de haperingen in de aanvoerketens kunnen de economie weer afremmen als ze lang aanhouden. De positieve en negatieve risico’s houden elkaar in evenwicht, vinden de ECB-bestuurders.
Inflatie
En dan is er natuurlijk nog de inflatie, die flink is opgelopen en in augustus uitkwam op 3,00 %. Voor het hele jaar schat de ECB dat de inflatie 2,20 % zal worden. Boven de doelstelling van 2,0 % dus. Maar Lagarde maakt zich er niet veel zorgen over. Een beperkte overschrijding van het inflatiedoel is geen probleem. En zonder energie- en voedselprijzen is het peil al een stuk lager: dit jaar 1,30 %. De oorzaken van de hogere inflatie zijn bijna allemaal tijdelijk. De olieprijzen blijven niet eeuwig stijgen. Btw-verhogingen en uitgestelde koopjes hadden een eenmalig effect.
Maar er is een gevaar dat de prijsstijgingen leiden tot hogere lonen. Die zogenaamde tweederonde-effecten zouden de inflatie uit de hand kunnen doen lopen. ‘Dat houden we nauwkeurig in de gaten, maar we zien nu geen indicaties dat de lonen sterk stijgen’, stelde Lagarde.
De ECB beseft dat het zogenaamde PEPP-programma ooit stilgelegd moet worden. Het is immers een tijdelijke noodmaatregel die de gevolgen van de pandemie moet bestrijden. Als de pandemie voorbij is, valt ook de noodzaak voor het programma weg. Het loopt in elk geval tot maart. In december zal er meer duidelijkheid zijn over het verloop van de ziekte, hoopt Lagarde. Misschien kan er dan voorzichtig gesproken worden over het afbouwen van het mega-programma, dat obligatie-aankopen ter waarde van 1.850 miljard euro mogelijk maakt. Volgens de vooruitzichten zal de economie van de eurozone dan weer op het peil van voor de pandemie zijn teruggekeerd. ‘Maar niet op de oude trendlijn’, benadrukte de voorzitter. Zonder pandemie zou de economie nu al veel verder staan.
Van de meningsverschillen binnen de ECB die in juli aan de oppervlakte kwamen, was niets meer te merken. De beslissingen werden unaniem genomen. Bij de vorige vergadering hadden Bundesbank-voorzitter Jens Weidmann en Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank van België, bezwaar aangetekend tegen een welbepaald aspect van het monetaire beleid.
