Veel Belgische werkgevers krijgen hun vacatures voor knelpuntberoepen nog amper ingevuld. Daarom betalen ze zonder morren meer voor Poolse arbeiders – en voor hun echtgenoten, die na een eerste ronde vaak meekomen.
Essentie
- Belgische bedrijven hebben het steeds moeilijker om hun knelpuntberoepen ingevuld te krijgen
- Sommige ‘importeren’ Poolse arbeiders via uitzendbureaus om hier aan de slag te gaan
- Daarvoor zijn sommige bedrijven bereid om gemiddeld meer te betalen dan voor Belgische werkkrachten
Ons land telt ondanks corona nog altijd 190 knelpuntberoepen, beroepen waarvoor werkgevers moeilijker geschikte mensen vinden. Sectoren met de meeste knelpuntvacatures zijn de zorg, de bouw en de IT-sector. Een verpleegkundige vinden, een schoonmaker, vrachtwagenchauffeur, boekhouder, verhuizer, onderhoudsmonteur of analist blijft voor veel bedrijven een helse opdracht.
‘Die knelpuntvacatures blijven’, zegt Koen Janssen, CEO en mede-eigenaar van het Hasseltse hr-bedrijf Itzu. ‘Maar we hebben de indruk dat de krapte op de arbeidsmarkt almaar erger wordt. Sinds kort merken we dat ook de horeca het opnieuw heel moeilijk heeft om mensen te vinden. Zowel voor de keuken als voor de bediening. We merken dat er veel jobs zijn die Belgen niet meer willen doen.’
De amateur-triatlonloper richtte enkele jaren geleden met twee partners het Hasseltse hr- en poetsdienstbedrijf Itzu op door een twintigtal kleine uitzendkantoren en poetsdiensten onder een koepel te brengen. Drie jaar geleden startte hij met eigen Pools-Belgische werknemers enkele kantoren op in Poolse regio’s met hoge werkloosheid en specialiseerde hij in het aantrekken van Pools personeel voor Belgische knelpuntberoepen. Dat loont.
Janssen: ‘Veel mensen daar zijn technisch goed opgeleid en hebben een goede werkethiek. Wij trachten hen te overtuigen naar België te komen. We huisvesten hen – we huren via Itzu huizen en laten werknemer en werkgever een deel van de huur betalen -, zorgen voor hun integratie, voor vertalingen, de eerste kennismaking met CM, tandarts en dokter, inschrijving in de gemeente en we geven hen een Belgisch interimcontract.’
Die ‘ontzorging’ zoals hij het noemt, blijkt een succes, hoewel de Belgische werkgever gemiddeld zo’n 500 euro per maand meer moet neertellen dan voor een Belgische werknemer omdat hij een deel van de begeleiding, huisvesting en integratie mee moet betalen. Janssen: ‘Alles is beter dan niemand vinden. Met eigen mensen krijgen we de tekorten op de arbeidsmarkt niet opgelost.’
Poolse vrouwen
In een eerste fase reageerden vooral Poolse mannen – vader en zoon, broers, vrienden – op de langetermijnvacatures van 7 to 8 maanden in België. Vooral laag- en technisch geschoolden maar ook onderhoudstechnici .
Janssen: ‘Nu zien we ook veel echtgenotes en vrouwen meekomen. Dat gaat vaak vanzelf na de ‘verkenningsronde’ van de mannen. We zetten die vrouwen dan in als productiemedewerker, in de logistiek, de industriële schoonmaaksector en de voeding. Ze werken vaak meer secuur, netter en sneller dan de mannen. We hebben nu een 150-tal openstaande vacatures van Belgische werkgevers die bereid zijn meer te betalen dan voor een Belgische werknemer.’
In de eerste golf kwamen de Poolse mannen meestal in de bouw terecht, ‘maar dat is passé’, zegt Janssen. ‘Nu is het vaak de logistiek, de voedingsindustrie en de farma- en afvalsector. Veel productiebedrijven schreeuwen om goede mensen. Zo leverden we onlangs een achttal mensen voor het Limburgse bedrijf Containers Maes, dat sites overnam van SITA en Suez. Die mensen gaan in shifts handmatig afval sorteren. Veel Belgen willen dat soort werk niet meer doen. Anderzijds vind je in Oost- en West-Vlaanderen nog amper werkzoekenden. Ook in Limburg begint dat probleem zich te stellen.’
Dubbel zoveel verdienen
De Poolse arbeiders kunnen hier vaak dubbel zoveel verdienen als in eigen land, ook na aftrek van hun huisvestingskosten. ‘Onlangs kregen we een vraag van de personeelsdirecteur van de landbouwmachineproducent Case New Holland in Zedelgem. Hij werkte ooit in Polen en had er goede ervaringen. CNH mag geen uitzendarbeid doen van de vakbond. Dus hebben wij technische operatoren voor hen geselecteerd in Polen, ze een videosollicitatie laten doen en naar hier gebracht. Zo plaatsten we tien mensen bij CNH in ruil voor een vergoeding.’
Itzu – naar eigen zeggen de nummer twee in food en in farma met Itzu Cleaning – haalde de afgelopen twee jaar 400 tot 500 Poolse arbeiders naar België. ‘De meesten blijven hier’, zegt Janssen. ‘Zodra ze een vast contract hebben, moeten ze wel hun eigen huisvesting zoeken.’ Itzu onderzoekt nu op welke manier het ook mensen uit de Baltische staten naar hier kan brengen. ‘Dankzij Polen groeiden we vorig jaar met 20,00 %, terwijl de uitzendsector met 10,00 % daalde. We zijn de snelste groeier.’
De groep, die shirtsponsor is van Racing Genk, mikt dit jaar op 120 miljoen euro omzet: 70 miljoen uit uitzendarbeid, 18 miljoen uit poetshulp via dienstencheques en 30 miljoen uit industriële schoonmaak. ‘We geven ook opleidingen en trainingen.’ Vandaag heeft Itzu 2.200 mensen in dienstverband. Het telt 250 bedienden.
