Bij de dienst voor arbeidsbemiddeling zijn zes op de tien niet met arbeidsbemiddeling bezig. Dat moet anders, vindt minister Jo Brouns. “De dienst moet terug naar z’n kernopdracht.”
“De VDAB blijft nodig, maar moet terug naar zijn kerntaak: begeleiden en opleiden.” Dat besluit Vlaams minister van Werk Jo Brouns (CD&V) uit het ‘toekomstonderzoek’ dat hij bestelde over de arbeidsbemiddelaar. De organisatie lijkt geen grip lijkt te krijgen op het begeleiden van 55-plussers en langdurig zieken.
Brouns’ coalitiepartner Open VLD stuurt onomwonden aan op de privatisering van het agentschap. Maar zover wil de minister niet gaan. Wel ziet hij ruimte voor verbetering. “Vandaag zijn ongeveer vier op de tien medewerkers bemiddelaar. Dat moet omhoog, het mag zelfs verdubbelen.”
Op dit moment kijkt elke bemiddelaar aan tegen een werklast van 150 dossiers. Zaken als loopbaanbegeleiding – voor mensen die uitgekeken zijn op hun job – schieten erbij in.
Dat er nood is aan verandering, blijkt uit de werkzaamheidsgraad. Hoewel Vlaanderen aanschurkt tegen de vooropgestelde 80 %, is er nog altijd krapte op de arbeidsmarkt. Ondertussen lonken bedrijven naar werkvolk van ver buiten de landgrenzen.
Uitbemiddeld
In Vlaanderen alleen zijn er 250.000 langdurig zieken, het rapport ziet daar veel potentieel. Maar de VDAB kan niet alles oplossen. Sommige mensen zijn “uitbemiddeld”, stelt Brouns. “Als elke procedure is uitgeput, dan moet je durven te zeggen dat de VDAB niet de meest geschikte plek is. Ik denk aan mensen met welzijnsen huisvestingsproblemen, zoals een drankof drugsverslaving. Die hebben eerst op korte termijn begeleiding nodig.”
Hij pleit voor een beheersovereenkomst voor de hele legislatuur met doelstellingen die de voogdijminister onderhandelt met de VDAB, zoals nu ook gebeurt voor pakweg de VRT. De raad van bestuur, volgestouwd met sociale partners, moet afgeslankt en aangevuld worden met onafhankelijke experts. “Structureel samenwerken met lokale spelers is van levensbelang, van straathoekwerkers over de besturen tot het OCMW.”
Brouns herhaalt het pleidooi om de arbeidsmarkt verder te regionaliseren. In Wallonië (65%) en Brussel (69%) zitten ze nog ver af van de 80 %. “Regio’s die goed scoren, zouden beloond moeten worden”, zegt Brouns. “Als 80 % van de beroepsactieve bevolking in België aan de slag is, hebben we de helft van ons begrotingstekort al weggewerkt.”
Meer sancties
De kritiek dat de VDAB te weinig sanctioneert, is van tafel geveegd. Vorig jaar kregen 12.394 werkzoekenden een sanctie opgelegd, nog eens 13.335 kregen een waarschuwing. “Maar het is niet de bedoeling dat we de volle 100 % van de werkzoekenden sanctioneren”, zegt gedelegeerd bestuurder Wim Adriaens. “Dat zou betekenen dat we ons bemiddelingswerk niet goed doen.”
Hoe het verder moet met de VDAB komt straks op de onderhandelingstafel van de nieuwe Vlaamse regering. De vraag om het agentschap – iets minder dan 5.000 medewerkers en een budget van 800 miljoen euro – te privatiseren is niet weg. Het is nu zaak een meer performante dienst uit te bouwen. “Elke euro die geïnvesteerd wordt in de VDAB, brengt 2,78 euro op aan de economie ”, zegt Adriaens.
