De loonindexering van miljoenen werknemers kost het bedrijfsleven ongeveer 4,9 miljard per jaar. Om die kosten te kunnen dragen, zal er waarschijnlijk minder worden aangeworven.
Duizenden bedrijven zullen volgende maand hun arbeidskosten fors zien stijgen. Ondernemingen met werknemers die onder een van de paritaire comités vallen die de lonen in januari indexeren, zullen 11 % meer kwijt zijn om hun personeel te vergoeden. Volgens de werkgeversorganisatie Voka gaat het om 29,50 % van de werkgelegenheid in de private sector. Voor alle bedrijven samen komt de loonstijging in januari neer op een jaarlijkse meeruitgave van ongeveer 4,9 miljard euro. Daarnaast wordt in januari ook het loon verhoogd in verschillende paritaire comités met meerdere indexaanpassingen per jaar. Daar gaat het wel om lagere percentages.
Minder aanwervingen
De kans is groot dat de stijgende loonkosten het aanwervingstempo vertragen. Dat kan afgeleid worden uit de tewerkstellingsprognose van SD Worx. De socialedienstverlener ondervraagt elk trimester een staal van kleine en middelgrote ondernemingen naar hun aanwervingsplannen. Voor zes op de tien is loonopslag boven op de index uitgesloten, en 40 procent zegt minder aanwervingen te overwegen. Iets meer dan een kwart denkt aan andere besparingen op de personeelskosten. Gepensioneerde of vertrekkende medewerkers niet vervangen, wordt bij 24 procent van de bedrijven overwogen of toegepast. Vestigingen sluiten of lonen verlagen is slechts bij een kleine minderheid een optie. Wel denkt 13 % aan ontslagen.
Lastenverlaging
De vrees is dat de loonsverhoging het tempo van de werkgelegenheidscreatie in België zal aantasten. In 2022 groeide het aantal arbeidsplaatsen met 105.000, het hoogste aantal in 70 jaar. Maar in 2023 verwacht de Nationale Bank slechts 26.000 nieuwe jobs, en in 2024 zal dit verder afzwakken naar 21.000.
De Nationale Bank schat dat de loonkosten volgend jaar met 8,60 % zullen toenemen. Daar is de lastenverlaging van de overheid al in verwerkt. De regering besliste in oktober om de indexeringsschok wat te dempen door de werkgeversbijdragen op de bijkomende loonmassa voor het eerste halfjaar van 2023 kwijt te schelden. Dat komt neer op een korting van 7,07 % op de totale RSZ-bijdragen. Die maatregel kost een miljard euro.
De loonkostenverhoging van 8,60 % is ruim vier keer het historische gemiddelde van 2 %. In drie buurlanden van België zullen de loonkosten volgend jaar naar verwachting met 5,50 % toenemen. Als de Belgische loonhandicap stijgt, verhindert de wet op de concurrentiekracht dat er loonstijgingen komen boven op de index. De Nationale Bank verwacht dat dat in 2023, 2024 en 2025 het geval zal zijn. Daardoor zal de kloof met de buurlanden weer wat afnemen.
