De beleggersbarometer van ING België staat op het laagste niveau sinds de invoering ervan in 2004. ‘Als het vertrouwen in Vlaanderen lager ligt dan in Wallonië – zoals nu het geval is – zit je bijna zeker in een recessie.’
Het is merkwaardig. België zit in een milde economische recessie en er is voorlopig geen sprake van een grote faillissementsgolf, een economie in lockdown of banken, waar het spaargeld geparkeerd staat, die dreigen om te vallen, zoals in 2008. Toch staat het beleggersvertrouwen volgens ING nu lager dan tijdens de financiële en de coronacrisis. De barometer, afgeleid van een enquête die ING om de maand laat afnemen, staat nu op 57, terwijl 100 het neutrale peil is. Goed een jaar terug stond de barometer nog op 120. De barometer peilt niet alleen naar wat Belgen van de beurs verwachten, maar ook hoe ze de economie of de werkloosheid zien evolueren, net als hun financiële toestand.
Vlaming pessimistischer
Volgens ING-hoofdeconoom Peter Vanden Houte is er een belangrijke verklaring waarom het vertrouwen nu nog lager ligt dan in de vorige twee grote economische crisissen: inflatie. ‘In de financiële en de coronacrisis had je ook telkenseen grote daling van de beurs, maar de inflatie bleef laag. Een gepensioneerde belegger – die sowieso niet voor zijn baan moet vrezen – voelde de crisis niet. Nu ziet die door de inflatie zijn rekeningen wel snel stijgen.’
De torenhoge inflatie leidt ook tot hogere rentes, waardoor de koersen van de obligaties fors gezakt zijn. Een voorzichtige belegger die aandelen mijdt, maar veel in obligaties belegt, zag zijn spaarportefeuille de voorbije maanden daardoor stevig in waarde zakken. Bij vorige crisissen had je het omgekeerde effect: de centrale banken verlaagden telkens de rente, waardoor de obligaties in waarde stegen en een conservatieve belegger weinig last had van een beurscrash. Vanden Houte merkt op dat in België gezinnen en beleggers via de automatische loonindexering veel beter beschermd zijn tegen koopkrachtverlies. ‘Maar die automatische indexering wordt niet echt als een bescherming ervaren. In België gaat het consumentenvertrouwen even hard onderuit als in andere landen waar ze geen automatische indexering kennen. De indexering helpt voorlopig niet om het vertrouwen te behouden.’
Opvallend is ook dat de barometer in Vlaanderen lager staat dan in Franstalig België. Bij de Nederlandstaligen verwacht 82 % van de ondervraagden dat de conjunctuur verzwakt, bij de Franstaligen is dat 62 %. ‘Normaal ligt het vertrouwen in Vlaanderen altijd hoger. Als het andersom is, is dat bijna altijd een teken dat we in een recessie zitten. Vlaanderen is sterker blootgesteld aan de conjunctuur. Er wordt veel meer in de private sector gewerkt. In Franstalig België liggen de overheidstewerkstelling en het aantal mensen met een uitkering hoger, waardoor een economische recessie op korte termijn minder hard gevoeld wordt.’
Het verschil tussen de beide landsdelen zet zich ook door in de evolutie van het rendement van de spaarportefeuille. Bij de Nederlandstaligen maakt 71 % gewag van een negatieve evolutie van de portefeuille, terwijl dat bij de Franstaligen 46 % is. Volgens Vanden Houte komt dat omdat Vlamingen meer in aandelen beleggen dan Franstaligen. Een beurscrash wordt daardoor in het noorden harder gevoeld.
Weinig vertrouwen in beurs
De vooruitzichten voor de beurs zijn ook laag. 61 % ziet de beurs de komende drie maanden verder zakken. Amper 14 % gelooft in een stijging. 64 % van de beleggers denkt dat wie nu voor een periode van 10 jaar in aandelen belegt, een jaarlijks rendement van minder dan 5 % zal realiseren.
De helft van de beleggers denkt ook dat ze in 2023 minder geld zullen hebben dan in 2022. 43 % verwacht – nu de Europese Centrale Bank de rente fors optrekt – eindelijk eens wat meer rente op hun spaarboekje te ontvangen.
De enquête werd in oktober afgenomen. Vanden Houte verwacht dat de barometer in november, dankzij het beursherstel van de voorbije weken, hoger zal uitkomen.
