De Franse president Macron beschuldigt zijn Amerikaanse collega Joe Biden van staatssteun op de markt voor elektrische auto’s. En dus moet ook Europa (lees: Frankrijk) protectionistischer worden.
Er lijkt onverwacht een barst te ontstaan in het Europees-Amerikaanse front. Niet op militair of geopolitiek vlak, daar zitten beide machtsblokken nog altijd stevig op één lijn door de oorlog in Oekraïne. Wel op economisch vlak, waar de trans-Atlantische violen plots niet meer zo goed op elkaar lijken afgestemd.
Eén jaar nadat beide handelsblokken een streep hadden getrokken door de importheffingen – een gevolg van de extra taksen die voormalig president Donald Trump destijds oplegde aan Europees staal en aluminium – lijkt het staakt-het-vuren alweer voorbij.
Agressieve staatssteun
Europa is woedend over het feit dat de VS volop subsidies toekennen aan Amerikaanse autobedrijven die elektrische wagens produceren. Dat komt volgens Brussel neer op puur protectionisme. En dus dreigt de Franse president Emmanuel Macron op zijn beurt met protectionistische tegenmaatregelen.
In een interview met de Franse zakenkrant Les Echos schuwde Macron begin deze week de grote woorden niet: ‘We moeten wakker worden. Noch de Amerikanen, noch de Chinezen zullen ons geschenken geven’, benadrukte Macron. ‘De Amerikanen kopen Amerikaans en voeren een zeer agressieve strategie van staatssteun. De Chinezen sluiten hun markt. We kunnen niet de enige regio zijn – de meest deugdzame dan nog in termen van klimaat – die van mening is dat er geen Europese voorkeur bestaat. Ik verdedig met klem een Europees antwoord op dat gebied en krachtige steun voor de auto-industrie.’
Klacht bij WTO?
De oproep van Macron verwoordt de frustratie die in Europa heerst over de zogeheten ‘Inflation Reduction Act’ die Washington onlangs heeft ingevoerd. Dat is een nieuwe wet die Amerikaanse burgers er onder meer toe aanzet om Amerikaanse elektrische wagens te kopen. Auto’s die in de VS geassembleerd worden en een elektrische batterij bevatten met een bepaald percentage lokale onderdelen, worden door de nieuwe wet commercieel bevoordeeld.
‘Europa wil daarom dat president Joe Biden de wet aanpast zodat Europese merken straks geen concurrentieelnadeel ondervinden op de snelgroeiende Amerikaanse markt. Doet Washington dat niet, dan zal de EU desnoods een klacht indienen tegen de VS bij de Wereldhandelsorganisatie WTO, verklappen hooggeplaatste diplomaten aan Politico.
Toeval is dat niet. De oorlog in Oekraïne doet de Europese Unie economisch veel meer pijn dan de VS. Door de stijgende energiekosten zag Brussel het Europese handelstekort in één jaar exploderen van 7 tot 65 miljard euro. En dat alles op een moment dat de EU door diezelfde oorlog steeds afhankelijker wordt van de invoer van vloeibaar lng-gas vanuit de VS, wat de frustratie in Brussel nog doet toenemen en het besef doet groeien dat Europa economisch niet al te afhankelijk van Washington mag worden.
En dus wil Macron, met de steun van Duitsland, dat ook vreest voor de impact van de Amerikaanse wet op zijn auto-industrie, zo snel mogelijk de volgende stap in de ‘deglobalisering’ nemen. Na plannen om zelf Europese computerchips te maken, zeldzame aardmetalen te ontginnen of eigen zonnepanelen te produceren, moet de EU nu ook zo snel mogelijk een eigen Europese elektrische auto op de markt brengen en bij de bevolking promoten.
Politiek gewin
Dat Macron daarbij ook eigen politiek gewin voor ogen heeft, moge duidelijk zijn. In hetzelfde interview ergert Macron zich eraan dat 80 % van de elektrische auto’s die in Frankrijk gekocht worden, van buitenlandse makelij is.
Om dat te veranderen beloofde hij in zijn verkiezingscampagne om dringend werk te maken van een volledig Frans aanbod: een elektrische auto die volledig in eigen land geproduceerd wordt, elektrische batterijen incluis. Een populistische boodschap van protectionisme die er bij veel Fransen als zoete koek ingaat en deze week in Parijs – waar de jaarlijkse ‘Mondial de l’auto’ wordt gehouden – door tal van Franse politici en topindustriëlen werd herhaald.
