Om een economische dip af te wenden moet iedereen mee aan de slag, vindt Vlaams minister van Werk, Economie en Landbouw Jo Brouns (CD&V). “Als je nu wíl werken, heb je maar te kiezen tussen de vacatures.” Brouns wil liever het hele arbeidsmarktbeleid in eigen handen: “Het is onbegrijpelijk dat de federale overheid de regio’s niet meer bevoegdheden geeft.”
U bent nu 100 dagen minister. Wat heeft u het meest verbaasd?
“De combinatie van parlementslid en burgemeester (van Kinrooi, red.) was druk, maar de agenda als minister is nog wat anders. De eerste dagen waren overrompelend. Soms leek het als in een film.”
Premier Alexander De Croo (Open Vld) spreekt over vijf à tien moeilijke winters, we glijden af naar een economische recessie. Wat wil u daar als minister van Economie aan doen?
“Een armoedevereniging vertelde me dat er 30% meer mensen aankloppen voor voedselhulp. Ook de OCMW’s krijgen nu meer steunaanvragen. Ik maak mij daar oprecht zorgen over. Werk is de belangrijkste hefboom om uit armoede te geraken.”
De sleutel ligt op de arbeidsmarkt?
“Er staan 400.000 vacatures open voor 180.000 werkzoekenden. Tegelijk zijn er ook 700.000 inactieven (onder wie studenten, huisvrouwen, bruggepensioneerden, langdurig zieken, red.). Die laatste groep moeten we veel duidelijker aanspreken. Tegen 2024 wil ik bijvoorbeeld dat 30.000 langdurig zieken een re-integratietraject hebben opgestart.”
Hoe ziet u de rol van de VDAB?
“De VDAB moet uitbreken en uit zijn kot komen, dus niet afwachten op kantoor. Er werken 5.000 mensen, jaarlijks gaat er 800 miljoen euro naartoe. Klantgericht werken betekent: bij mensen thuis en bij bedrijven op de werkvloer langsgaan om te kijken waar het fout loopt. Hoe komt het dat bepaalde vacatures niet ingevuld geraken? De grote arbeidsreserve zit bij die 700.000 inactieven. De VDAB, die zich nu alleen richt op werkzoekenden, kan veel uit de kast halen om ook hén aan de slag te krijgen. Die groep inactieven komt echter niet spontaan opdagen, omdat ze niet kunnen of omdat ze niet willen.”
Er is dus geen excuus meer om niet te werken?
“Als je momenteel wil werken, heb je de keuze uit verschillende vacatures. Elke kandidaat kan nu kiezen waar hij/zij aan de slag gaat. Bij werklozen moeten we de rode kaart durven te trekken: inkorten op de werkloosheidsuitkering.”
Hoe is uw contact met federaal minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS)? Onder uw voorganger, Hilde Crevits (CD&V), botste het soms.
“We houden het vuur aan de lont. De federale beslissing dat een werkloze na twee jaar een deel van zijn uitkering mag houden eenmaal hij of zij aan de slag gaat, is bijvoorbeeld een verkeerd signaal. Werklozen gaan net nog langer afwachten in plaats van te beginnen werken.”
Zou u graag alle arbeidsbevoegdheden in eigen handen hebben?
“Het Vlaams beleid zit goed, maar om 80% tewerkstelling te halen moeten we over zoveel mogelijk instrumenten zelf beschikken. Het is onbegrijpelijk dat de Belgische overheid aan de regio’s niet meer bevoegdheden geeft, want zo kunnen we de federale sociale zekerheid net betaalbaar helpen houden.”
