Fietsherstellers en verkopers van vrijetijdsartikelen zijn twee van de zeventien nieuwe namen op de Vlaamse lijst van 207 knelpuntberoepen.
Elk jaar lijst de Vlaamse arbeidsdienst VDAB de jobprofielen op waarvoor werkgevers het extra lastig hebben om voldoende geschikte kandidaten te vinden voor de invulling van hun vacatures. De lijst van knelpuntberoepen is dit jaar goed voor 207 beroepsfuncties, 17 meer dan vorig jaar.
Die toename is niet verrassend. In 2021 ontving de VDAB ruim 360.000 vacatures, dubbel zoveel als in 2020 en dat met het laagste aantal werkzoekenden sinds 2008. De bedrijven worden geconfronteerd met een acute schaarste aan kandidaat-werkzoekenden.
De top tien van grootste knelpuntberoepen wordt ook in 2022 gedomineerd door verpleegkundigen, schoonmakers, IT’ers, leerkrachten en een lange lijst van technische bouwberoepen, van elektronisch installateur tot werfleider. Opvallende nieuwkomers in de lijst zijn beroepen als fietshersteller en verkopers van doe-het-zelf materialen, sport- en vrijetijdsartikelen. Daarbij speelt een corona-effect. Door de lockdowns en reisbeperkingen is er een grotere vraag naar klusjesmateriaal en vrijetijdsartikelen. Ook de verkoop van fietsen zit fors in de lift sinds de uitbraak van de coronacrisis. In 2020 werden iets meer dan 590.000 nieuwe fietsen verkocht in België, waarvan bijna 230.000 e-bikes.
Anders dan bijvoorbeeld in de zorgsector, waar er een manifest tekort is aan kandidaten, is in de nieuwe knelpuntberoepen vooral sprake van een kwalitatieve mismatch tussen de competenties van de werkzoekenden en de vacaturevereisten, zoals klantvriendelijkheid, commercieel-technische kennis en talenkennis. Die kloof maakt het lastiger om geschikte werknemers te vinden.
Wachttijden
Deze vaststelling geldt ook voor het nieuwe knelpuntberoep van fietshersteller. Op dit moment staan er, volgens de databanken van de VDAB, 49 vacatures voor fietshersteller open. Dat is een beperkt aantal, maar toch verloopt de zoektocht erg moeizaam. Samen met de verstoorde toelevering van onderdelen leidt dat tot langere wachttijden in de fietsenwinkels. ‘Zeker als het om een herstelling gaat van een fiets die niet in de fietsenwinkel zelf werd gekocht, maar bijvoorbeeld online, en waarvan de handelaar geen stock aan onderdelen heeft’, zegt Filip Rylant, woordvoerder van de mobiliteitsfederatie Traxio, waartoe ook de fietsenhandelaars behoren.
Volgens Rylant is de job van fietshersteller trouwens heel wat moeilijker dan vaak wordt gedacht. ‘Om aan een fiets te kunnen werken, moet je tegenwoordig niet alleen de nodige technische vaardigheden in mechanica hebben, maar ook gevormd zijn in elektriciteit en elektronica. Je moet een boordcomputer niet alleen kunnen uitlezen, maar ook de resultaten kunnen interpreteren en vertalen naar oplossingen.’
Bovendien moeten de fietsenhandelaars bij hun aanwervingscampagne opboksen tegen de concurrentie van grotere bedrijven uit de auto-industrie, ‘die vaak in dezelfde talentenvijver vissen’.
VDAB op pad
De Vlaamse minister van Werk, Hilde Crevits (CD&V), kondigt aan dat de VDAB extra inspanningen zal doen om de knelpuntvacatures te helpen invullen. Er zullen ‘expertenteams’ naar de werkgevers trekken voor extra begeleiding tijdens het aanwervingsproces, bijvoorbeeld door samen met de werkgevers de vacatures ‘anders te gaan omschrijven’ en een ‘breder palet aan werkzoekendenprofielen’ te onderzoeken.
Crevits roept de werkgevers ook op om ‘nog meer gebruik te maken van de verschillende (mobiele) opleidingsmogelijkheden bij de VDAB’ of van leerformules op de werkvloer. ‘Soms loopt de ideale kandidaat voor de job gewoon al rond op de werkvloer en kunnen er door opleiding heel wat stappen vooruit worden gezet.’
