Een voorlopige balans van de ineenstorting van FNG België en Brantano kleurt dieprood: zo’n 1.000 van de 1.400 banen gaan verloren, alle winkels van Fred & Ginger gaan dicht.
De droom van Dieter Penninckx, de voormalige topman van de tot voor kort grootste Belgische fashion retailer FNG, is geëindigd in een sociaal bloedbad. De coronacrisis heeft ongenadig de zwakke punten van de groep blootgelegd: te veel schulden en te veel deelbedrijven die niet voldoende geïntegreerd werkten. De problemen ontstonden door het dolle overnametempo van Penninckx, waardoor te weinig tijd en aandacht kon gaan naar het realiseren van synergieën tussen de overgenomen bedrijven. Penninckx droomde van een omzet van 1 miljard euro, het werd een schuldenberg van circa 900 miljoen euro (inclusief coronaschulden) en een omzet van een half miljard. De afgelopen maanden liepen de schulden vooral op door het niet betalen van de sociale zekerheidsbijdragen en van de huur van winkelpanden.
Maar het grootste drama ligt op sociaal vlak. Alles wijst erop dat om en nabij de duizend banen verloren zullen gaan van de 1.400 mensen die voor FNG België werkten. Van de circa 200 winkels die FNG had in België, wordt niet veel meer dan een kwart gered. Bij Brantano, dat 96 winkels telde maar ook zusterformules had als Concept Fashion, Outlet-winkels, Brantano Market en Boutik by Brantano, overleeft slechts een veertigtal panden de implosie (zie hiernaast).
Zo’n 900 van de 1.400 FNGbanen zaten bij Brantano, de rest op de hoofdzetel in Mechelen en in de winkels van Ginger, Fred & Ginger en CKS. De eigenaar van JBC neemt alleen de kinderkledingactiviteiten over en slechts zeven winkels van CKS en veertien shops in de Inno. Van Ginger en Fred & Ginger wordt geen enkele winkel overgenomen, voor de dames- en herenkleding is er geen overnemer. In totaal blijven er slechts 53 banen over in de kledingtak.
Nog erger dan gedacht
Het faillissement van de historische Benelux-tak van FNG kwam op het slechtst denkbare moment. Op 27 juli blokkeerden de banken de rekeningen. Ze waren niet geïnteresseerd in enkele ultieme reddingspogingen, waardoor FNG op 3 augustus grotendeels omviel en niet langer een gerechtelijke reorganisatie nastreefde.
Na de val van FNG bleek dat het concern er nog veel slechter aan toe was dan gedacht. De Ginger-winkels bijvoorbeeld waren al lang structureel verlieslatend. Ook Brantano, dat in 2016 overgenomen werd, was een blok aan het been. Penninckx dekte in het verleden zijn problemen toe via nieuwe overnames, vaak voor weinig geld. Analisten en beleggers konden onmogelijk weten of er groei was. In de rapportering werd niets gezegd over de aparte bedrijven wel over divisies die constant wijzigden.
Het concern bleek ook al langer met betalingsproblemen te kampen. Zo zouden bij Brantano de premies voor de groeps- en hospitalisatieverzekeringen al sinds september niet meer betaald zijn. Penninckx droeg sowieso de reputatie van slechte betaler met zich mee.
De mislukte herpositionering
Eind vorig jaar deed hij zijn grootste overname ooit: de Zweedse online kledingverkoper Ellos. Dat is nu het enige bedrijf dat aan het faillissement ontsnapt. Penninckx was er immers in geslaagd om de aankoop buiten de banken om te financieren. Toen de banken de stekker eruit trokken, bleef Ellos buiten schot.
Het was de strategie van Penninckx om zo groot mogelijk te worden, wat hem extra aankoopkracht moest opleveren. Via het internationale aankoopplatform zou FNG betere prijzen kunnen krijgen dan veel Belgische concurrenten. Op 11 juni stelde de toenmalige top van FNG, waarvan Penninckx al geen deel meer uitmaakte, grote vragen bij enkele alternatieve inkomstenstromen. Die hadden te maken met de aankoop en met de verkoop van klantendata. Er werd 94 miljoen euro afgeboekt.
Achteraf bekeken was de brug te ver niet de overname van Ellos, maar die van Brantano. De vorige eigenaar, Macintosh, had jarenlang niet geïnvesteerd in de winkels. Penninckx stopte tientallen miljoenen in de renovatie en maakte van Brantano een lifestylewinkel die vooral kleding verkocht, aangevuld met schoenen. Maar die herpositionering mislukte. Ook dure experimenten met Boutik by Brantano waren een misser. Dat leidde bij Brantano tot toenemende liquiditeitsdruk, corona deed de rest.
Volgens Sven De Scheemaeker (ACV Puls) vervreemde Brantano van zijn klanten, gezinnen die kwalitatieve schoenen willen, maar voor een lagere prijs dan bij Schoenen Torfs. ‘Er kwamen te veel plastic schoenen in het aanbod, men luisterde niet naar de verzuchtingen van de klant. FNG leek een straaljager, maar bleek van bordkarton gemaakt te zijn. Bij de eerste regenbui kwam de groep in problemen.’
