Om de economie straks weer op de rails te krijgen, suggereren experts om vooral schulden te maken
Het coronavirus treft de wereldeconomie midscheeps: de centrale banken vuren hun monetaire munitie af, terwijl lokale overheden alle zeilen en middelen inzetten om een complete meltdown te voorkomen. ‘Alleen het maken van schulden zal de economische groei weer aanzwengelen.’
Wie een beeld wil krijgen van de destructieve impact van het coronavirus op de economie richt z’n blik best op de ervaringsdeskundige bij uitstek: China. De jongste economische indicatoren laten weinig twijfel bestaan. De industriële productie lag er in januari en februari 13,50 % lager dan een jaar eerder. Ter vergelijking: in december was er nog een groei van 6,90 %. En de omzet in de detailhandel, die iets zegt over de consumptie in het land, lag liefst 20,50 % lager dan begin vorig jaar.
De indicatoren zijn een pak slechter dan analisten hadden verwacht. De Chinese centrale bank kondigde eerder aan de reserveverplichtingen voor banken te versoepelen. Daardoor komt 550 miljard yuan (70,6 miljard euro) vrij om in de economie te pompen. Dat bedrag moesten de banken eerder als spaarpotje opzijzetten, nu kunnen ze het vrijuit gebruiken. Intussen lijkt het virus in China wel op de terugweg, en gaan bedrijven mondjesmaat weer open. Wanneer de productie en consumptie weer op peil zijn, is momenteel moeilijk te voorspellen.
Analist Lionel Henrion van Bank Nagelmackers gaat uit van een zogeheten V-curve. De economie duikt razendsnel naar beneden om – eens de crisis is bezworen – snel terug aan te knopen met groei. “Dit is een ‘technische recessie‘. We hebben te maken met een economische vertraging als gevolg van een externe schok”, zegt Henrion. “Het betekent dat de economie kan herstellen zodra de externe oorzaak is verdwenen. Dat is toch wat de recente gegevens van Société Générale over China laten zien: de activiteit ligt daar al tussen de 60,00 % en 70,00 % van het niveau van voor de crisis. Deze gegevens pleiten voor een V-vormig herstel.”
Wanneer een economische harde landing uitmondt in een te langzaam herstel, kan een economie afglijden in een depressie: een aanhoudende achteruitgang van de economie.
Tegengif voor economische gevolgen
Vandaar dat centrale banken over de hele wereld het voorbeeld volgen van de Chinese centrale bank. De Amerikaanse Federal Reserve heeft dit weekend het renteniveau opnieuw op nul gezet; tegelijk kondigde de Fed een aankoopprogramma van 500 miljard dollar overheidsobligaties en 200 miljard dollar hypotheekpapieren aan. Ook andere centrale banken, waaronder de Europese Centrale Bank, hebben al financiële stimuli afgesproken. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is klaar om een bedrag van 1.000 miljard dollar te mobiliseren aan leningen voor landen die het moeilijk krijgen bij de aanpak van het coronavirus.
Ook de ministers van Financiën van de eurozone, die gisteren een videoconferentie hielden, zijn maatregelen overeengekomen waarmee de economie dit jaar ter waarde van 1,00 % van het gezamenlijk inkomen wordt gestimuleerd. Dat staat gelijk aan circa 180 miljard euro.
Voorlopig kan het de beurzen weinig overtuigen. Zowel de Europese als de Amerikaanse indexen doken weer fors in het rood. Beleggers zijn nog in volle paniek, en zien momenteel bedrijven stilvallen. Alleen in China lijkt de toestand terug naar normalisering te buigen: op de beurs in Shanghai bleef het verlies beperkt tot 1,80 %. “De nood aan een gecoördineerde en gesynchroniseerde wereldwijde fiscale stimulus wordt sterker met het uur”, zegt IMF-directeur Kristalina Georgieva.
Laurence Boone, hoofdeconoom bij de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), raadt in Le Figaro aan om nu massaal geld te spenderen. “De gezondheid van 500 miljoen mensen staat op het spel. We zitten nu in een ‘whatever it takes’-modus'”, verwijst Boone naar ex-ECB president Mario Draghi die met die drie woordjes de eurozone van kapseizen behoedde gedurende de financiële crisis. “Wat de economie opnieuw zal doen groeien, is het maken van schulden”, zegt Boone. “Die groei moet dus koste wat het kost worden ondersteund. Tijdelijke en gecontroleerde begrotingstekorten zijn van ondergeschikt belang.”
