Steeds meer getroffen bedrijven grijpen naar noodmaatregelen. Onbetaald verlof, technische werkloosheid, schrappen van dividend. Steeds meer kosten worden op de overheid afgewenteld, terwijl de inkomsten dalen.
Steeds meer bedrijven komen tot stilstand en grijpen naar de noodrem. Een Vlaams middelgroot beursgenoteerd bedrijf dat niet rechtstreeks getroffen is door het coronavirus, houdt al rekening met een ingrijpende besmetting van de economie. Verwacht wordt dat het orderboekje stilaan leegloopt. Een noodscenario dat achter de hand wordt gehouden, is niet alleen tijdelijke werkloosheid, maar ook het schrappen van het dividend.
De bioscoopgroep Kinepolis gaat wel al zover. ‘We schrappen het dividend, het bedrijf gaat nu voor. Het is wat een goede huisvader nu doet’, zegt Joost Bert, hoofdaandeelhouder van Kinepolis. Eddy Duquenne, ceo van Kinepolis, zegt dat later deze week een set maatregelen bekendgemaakt wordt. Die grijpen vooral in de loonkosten in. Zelfstandig leidinggevend personeel zal gevraagd worden niet langer te factureren, personeel moet al dan niet onbetaald verlof nemen. De concrete maatregelen hangen af van de sociale wetgeving in de diverse landen. De ingrepen treffen vooral de centrale diensten. Het personeel in de bioscopen is iets meer vertrouwd met pieken en dalen. Kinepolis is sinds maatregelen in Spanje, Frankrijk en Nederland nu in heel Europa in lockdown. Duquenne vermoedt dat Canada en de VS zullen volgen.
‘We zijn een sterk bedrijf en hebben geen financiële vervaldata op korte termijn, maar we nemen de noodzakelijke maatregelen’, zegt Duquenne. De impact blijft onbecijferd. ‘Het hangt ervan af hoelang het duurt. Als het maar twee weken is, dan zeg ik tegen de medewerkers: gebruik die twee weken om je bureau en kasten op te ruimen. Experts raden aan met een langere periode rekening te houden.’
Sunweb: dubbele kosten
Bij Sunweb, de marktleider in Europa inzake wintersportvakanties en een belangrijke speler in de zomer voor het Middellandse Zeegebied, zegt commercieel directeur Tim Van den Bergh dat het bedrijf aankijkt tegen dubbele kosten. ‘We moeten de mensen repatriëren. Dat betekent lege bussen en vliegtuigen uitsturen en die halfvol tot vol terugbrengen. Daarnaast heb je mensen die geboekt hadden om te vertrekken en die we nu moeten omboeken naar een andere datum. Maar de hotels en vliegtuigtickets zijn al betaald door ons. Die hotels en vliegtuigtickets moeten we straks een tweede keer betalen.’
Strikt genomen kan een Belgische vakantieganger die een pakketreis geboekt heeft, de terugbetaling in cash vragen als de prestatie niet geleverd kan worden. Dat komt omdat België een Europese richtlijn strikter in Belgische wetgeving heeft omgezet. Elders volstaat het klanten de kans te geven later toch te reizen. TUI en Sunweb stellen klanten voor om te boeken. ‘De sector vraagt de minister van Economische Zaken om toe te staan dat we de klant niet onmiddellijk in cash moeten compenseren’, zegt Van den Bergh.
De touroperators vragen de overheid ook om de kosten van het repatriëren op zich te nemen. ‘Ingevolge het negatieve reisadvies moeten we nu lege bussen uitsturen naar het buitenland en lege vliegtuigen naar Marokko sturen die halfvol terugkomen. Nu is er een algemeen negatief reisadvies. We zullen dat uiteraard respecteren, maar vragen de overheid deze kosten op zich te nemen.’ Brussels Airlines vraagt ook nog eens een lening aan de overheid (zie hiernaast). De Scandinavische luchtvaartmaatschappij SAS zei gisteren 90,00 % van haar werknemers tijdelijk te ontslaan of zo’n 90.000 werknemers. De meeste vluchten worden vanaf vandaag geschrapt. Zweden raadt niet-essentiële vluchten af tot 14 april.
Toerisme, luchtvaart, transport, energie en de financiële sector krijgen de grootste klappen, maar ook de bredere economie komt almaar meer onder druk naarmate de crisis langer duurt. Andrew Sheets, strateeg bij Morgan Stanley, ziet een risico op een recessie in de VS en in de wereld. Europa en België zien hun economie in de eerste jaarhelft krimpen. ‘Het virus veroorzaakt een aanbodschok en een vraagschok.’ Een andere econoom waarschuwt dat het consumentenvertrouwen kan terugvallen. Alles hangt af van de duur van de crisis.
In België betekent het soepele systeem van anticrisismaatregelen dat de factuur bij de belastingbetaler terechtkomt. Al meer dan 1.700 bedrijven hebben een aanvraag ingediend om een deel van hun loonkosten te mogen afwentelen op de overheid. Daardoor kan worden vermeden dat werknemers ontslagen worden. Voor de overheid loopt de factuur op, terwijl door de recessie de inkomsten dalen. De extra factuur valt samen met stijgende vergrijzingskosten.
