België is subsidiekampioen voor bedrijfswagens én bedrijfsfietsen, zo bleek eerder deze week uit cijfers van de European Cyclists” Federation (ECF). En voor het openbaar vervoer zit ons land in de top-4. ‘Niet kiezen is niet verliezen’, stond boven het stukje waarin werd uitgelegd dat we gewoon álle vervoersmiddelen subsidiëren via fiscale voordelen.
Maar niet kiezen is natuurlijk wel verliezen. Dat bleek later deze week toen Eurostat met cijfers over de belastingdruk in de verschillende landen op de proppen kwam. Gemiddelde in de Europese Unie: 40,30 % van het bruto binnenlands product. Gemiddelde in de eurozone: 41,70 %. Cijfer voor België: 47,20 %. Alleen in Frankrijk is het cijfer nog een fractie hoger.
België moet wel zoveel belastingen heffen, om alle subsidies en fiscale voordeeltjes te kunnen financieren. Op zich zou je dat kunnen verdedigen. Met herverdeling is niks mis, op voorwaarde dat het doelmatig gebeurt en in functie staat van doelstellingen zoals rechtvaardigheid of duurzaamheid. Maar belastingen heffen om auto’s én fietsen én treinen én bussen te subsidiëren, lijkt niet direct aan die voorwaarden te voldoen.
Het rapport van de ECF bevat nog meer verrassende cijfers. Zo blijkt Denemarken, dat als het meest fietsvriendelijke land ter wereld wordt beschouwd, helemaal achteraan te bungelen in de lijst van fietssubsidies. Om naar het werk te fietsen, zelfs met een elektrische fiets, trekken de Denen nul kronen subsidie of belastingvoordeel uit.
Voorzichtige conclusie: om je bewoners op de fiets te krijgen, is subsidie of belastingvoordeel helemaal niet nodig. Wat wel nodig is, zijn goede fietspaden, voldoende fietsenstallingen en veilige kruispunten. Die hebben de Denen in overvloed. Het lijkt dus nuttiger om belastinggeld in te zetten voor de aanleg van fietspaden dan om belastingkorting toe te kennen aan wie met de fiets naar het werk komt.
Dat lijkt ook overeen te stemmen met wat het buikgevoel zegt. Die 24,03 euro per maand aan belastingvoordeel (volgens de ECF-berekening) zal echt niet de doorslag geven bij de keuze voor een vervoermiddel voor het woon-werkverkeer. Vooral omdat je al goed thuis moet zijn in het analyseren van loonstrookjes en belastingaanslagen om het voordeel terug te vinden. De kwaliteit en het comfort van het af te leggen traject daarentegen wegen des te meer door.
Maar de Belgische beleidsmakers beseffen geenszins dat het niet erg efficiënt is om altijd maar nieuwe belastingvoordelen toe te kennen. Dat bleek afgelopen voorjaar nog, toen de Kamer eenparig instemde met de verlaging van de btw op fietsen van 21,00 naar 6,00 %. Nog maar eens een voordeeltje voor fietsers, en nog maar eens minder geld dat naar de aanleg van fietspaden kan gaan. Niet alleen de fietsverkopers vonden het een slecht idee, ook de economen van KBC. De meeste Vlamingen hebben al een fiets en de verkoop neemt jaarlijks nog toe, dus er is helemaal geen noodzaak voor stimulerende maatregelen, schreef KBC-econoom Johan Van Gompel.
Geluk bij een ongeluk: de btw zal waarschijnlijk helemaal niet verlaagd worden. Dat mag namelijk niet volgens de Europese regels. Wisten de parlementsleden dat dan niet toen ze het voorstel goedkeurden? Waarschijnlijk wel. Maar er kwamen verkiezingen aan.
