De Franse spoorwegmaatschappij SNCF is van plan haar filialen Eurostar en Thalys te fuseren. De NMBS behoudt een klein belang in de nieuwe fusiegroep.
‘De fusie van Eurostar en Thalys kan over anderhalf à twee jaar een feit zijn’, zei SNCF-topman Guillaume Pepy gisteren op een persconferentie. ‘We willen een Europees bedrijf oprichten dat de concurrentie kan aangaan met de auto en het vliegtuig.’
Het fusieproject krijgt de naam Green Speed en wordt binnenkort ter goedkeuring voorgelegd aan het personeel en de raden van de bestuur van beide maatschappijen. Eurostar heeft zijn hoofdzetel in Londen, Thalys in Brussel. Waar de nieuwe hoofdzetel komt, is niet duidelijk. Volgens insiders lijkt het logisch dat het machtscentrum in Frankrijk komt. Ook de naam is nog onderwerp van discussie.
EUROSTAR
- Opgericht: in 1994.
- Wat: de enige hogesnelheidstrein die het VK via de kanaaltunnel verbindt met Frankrijk, België en Nederland.
- Bestemmingen: 14 in vier landen.
- Belangrijkste routes: Londen-Parijs en Londen-Brussel.
- Reizigers: 11 miljoen in 2018 (record).
- Afgelegde kilometers: 7,9 miljoen.
- Omzet: 1,1 miljard euro in 2018 (+12,00 %).
- Bedrijfswinst: 112 miljoen euro.
- Werknemers: 1.650.
THALYS
- Opgericht: in 1995 door België, Frankrijk, Nederland en Duitsland.
- Bestemmingen: 26 in vier landen.
- Reizigers: 7,5 miljoen in 2018 (record).
- Afgelegde kilometers: 9,3 miljoen.
- Omzet: 488 miljoen euro (+3,00 %).
- Bedrijfswinst: 66 miljoen euro (+70,00 %).
- Werknemers: 641.
Met het gecombineerde Eurostar-Thalysnetwerk willen de Franse spoorwegen het aantal passagiers tegen 2030 opdrijven van 18,5 miljoen vandaag – Eurostar + Thalys – tot bijna 30 miljoen per jaar.
Eurostar is voor 55,00 % in handen van de Franse spoorwegen. Andere aandeelhouders zijn de Caisse de dépôt et placement du Québec (30,00 %) en het Britse fonds Hermes Infrastructure. De Belgische spoorwegen hebben 5,00 %. Eurostar verbindt Londen met Parijs, Brussel en Amsterdam en vervoerde vorig jaar 11 miljoen passagiers, een record.
Thalys is voor 60,00 % van de Franse spoorwegen, 40,00 % is eigendom van de NMBS. Thalys vervoerde vorig jaar 7,5 miljoen passagiers tussen Frankrijk, België, Duitsland en Nederland. Ook een record.
De NMBS zou in het fusiebedrijf een belang van iets meer dan 18,00 % krijgen. Vorig jaar verwende Thalys de NMBS met een recorddividend van 15 miljoen euro.
‘De fusie stond een beetje in de sterren geschreven’, zegt transporteconoom Eddy Van de Voorde van de Universiteit Antwerpen. ‘Een fusie creëert schaalvoordelen. Je kan één merk, één boekingssysteem aanbieden, slots en netwerken op elkaar afstellen, personeel beter inzetten en je staat sterker tegenover treinbouwers als je nieuwe treinen moet bestellen. Want in de toekomst worden die wellicht dezelfde.’
‘Voor Eurostar is het een goede zaak. De lijn Brussel-Amsterdam, waar ook Thalys rijdt, is niet concurrentieel. Dat Deutsche Bahn – een concurrent van Thalys op de hogesnelheidslijn Brussel-Keulen – onlangs zijn aandeel in Thalys verkocht, heeft waarschijnlijk de fusiegesprekken in een stroomversnelling gebracht.’
De NMBS moet er volgens Van de Voorde over waken dat ze in de fusiegroep niet gewurgd wordt. ‘Met 40,00 % in Thalys kan ze op haar strepen staan als er belangrijke beslissingen worden genomen. Met Brussel als knooppunt beschikt ze over voldoende macht om druk uit te oefenen. Maar het risico is groot dat de NMBS als kleine aandeelhouder in de fusiegroep onvoldoende gehoord wordt als er stopplaatsen moeten worden gekozen of afgeschaft. Of dat ze niet wordt betrokken bij sommige initiatieven. Als de verstandhouding goed is, hoeft dat geen probleem te zijn. Maar niets is zeker. Ik vrees ook dat steden die in het nieuwe netwerk onvoldoende passagiers genereren, eruit vliegen.’
Volgens Van de Voorde is het uitkijken wat Deutsche Bahn gaat doen. ‘Toen de Duitse spoorwegen vijf jaar geleden met hun ICE-treinen naar Brussel kwamen, dacht ik dat dat het begin was van een grote invasie. Waarom ze hier niet full speed zijn doorgegaan is me onduidelijk. Werden ze tegengewerkt? Kregen ze geen slots? Wilden ze focussen op Duitsland? Hadden ze onvoldoende materieel? Toch denk ik dat ze op termijn de tandem Thalys-Eurostar gaan beconcurreren. Dat zou voor de reiziger een goede zaak zijn. Nu dreigen de prijzen voor de laatste zitjes – zodra de bezettingsgraad bij Eurostar en Thalys van circa 65,00 naar 80,00 % stijgt – fors de hoogte in te gaan.’
Van de Voorde denkt dat de treintarieven in West-Europa sowieso nog zullen stijgen. ‘Door de ongenuanceerde klimaatheisa krijgt iedereen de boodschap om voor korte afstanden niet langer het vliegtuig te nemen, terwijl men vergeet dat op die korte afstand veel passagiers vliegen met aansluitingen. Als treinoperator zou ik wel weten wat ik moet doen: hogere tarieven vragen.’
TreinTramBus reageert voorzichtig positief op de aangekondigde fusie. ‘Als het voor de passagier makkelijker wordt en de tickets betaalbaar zijn, is de geplande fusie een goede zaak.’
