De Belgische tienjaarsrente is voor het eerst in de geschiedenis onder 1 procent gezakt. Daarmee vergezelt ons land Duitsland, Nederland, Oostenrijk en Finland in het clubje van landen die zo goed als gratis kunnen lenen. Maar is dat ook goed nieuws voor uw portemonnee?

Overheid
Meer schulden en toch minder kosten

De Bel­gi­sche tien­jaars­ren­te is voor het eerst in de ge­schie­de­nis onder 1,00 % ge­zakt. Daar­mee ver­ge­zelt ons land Duits­land, Ne­der­land, Oos­ten­rijk en Fin­land in het club­je van lan­den die zo goed als gra­tis kun­nen lenen. Maar is dat ook goed nieuws voor uw por­te­mon­nee?

Voor een met schul­den over­la­den staat als België is de lage rente voor­al goed nieuws. Voor de fi­nan­cie­rings­be­hoef­ten van 2014 heeft de nieu­we ren­te­da­ling geen ge­vol­gen. De schat­kist wilde dit jaar 33,5 mil­jard euro lenen op lange ter­mijn. Dat be­drag werd de voor­bije maan­den al he­le­maal op­ge­haald. Het Agent­schap voor de Schuld pro­fi­teer­de wel al van de lage rente om 600 mil­joen euro extra op te halen, meldt di­rec­teur Jean De­bout­te.

Voor de be­gro­ting van 2015 kan de ren­te­da­ling wel een mee­val­ler zijn. Vol­gens De­bout­te zal de schat­kist ruw­weg even­veel lang­lo­pend pa­pier uit­ge­ven als dit jaar, zo’n 33,5 mil­jard dus. De re­ge­ring gaat voor vol­gend jaar uit van een ge­mid­del­de tien­jaars­ren­te van 2,00 %. Stel dat die ge­mid­del­de lange rente maar 1,00 % zou be­dra­gen, dan le­vert dat een extra be­spa­ring op van zo’n 335 mil­joen euro.

De staat moet ook elk jaar 28 mil­jard euro aan kort­lo­pen­de schul­den her­fi­nan­cie­ren. De korte ren­tes – schat­kist­cer­ti­fi­ca­ten op drie tot twaalf maan­den – no­te­ren van­daag circa 20 ba­sis­pun­ten (0,20 %) lager dan in de be­gro­ting, wat nog een be­spa­ring van zowat 60 mil­joen euro op­le­vert.

In the­o­rie kan de his­to­risch lage rente de over­heid een mee­val­ler van zo’n 400 mil­joen euro op­le­ve­ren. ‘Best op­mer­ke­lijk’, noemt De­bout­te de da­ling van de ren­te­las­ten. ‘Zeker als je weet dat de schul­den van de over­heid ei­gen­lijk ge­ste­gen zijn. Meer schul­den en toch min­der kos­ten.’

Maar er hoort een ste­vi­ge kant­te­ke­ning bij de mee­val­ler voor de be­gro­ting. De lage rente is de weer­spie­ge­ling van de lage eco­no­mi­sche groei in ons land. Dat be­te­kent dat de over­heid mo­ge­lijk ook min­der be­las­ting­in­kom­sten krijgt.

Wonen
Hy­po­the­ken met enige ver­tra­ging goed­ko­per

Het nieu­we ren­te­diep­te­punt is goed nieuws voor wie een hy­po­theek wil af­slui­ten, her­fi­nan­cie­ren of voor wie een va­ri­a­bel ta­rief heeft. Ban­ken han­te­ren de lan­ge­ter­mijn­ren­tes als de basis om de ta­rie­ven voor hun woon­kre­die­ten te be­re­ke­nen. De voor­bije maan­den sij­pel­de de la­ge­re rente al door op de hy­po­theek­markt.

‘Door de band ge­no­men kan je zeg­gen dat de hy­po­theek­le­nin­gen voor 75,00 % de da­len­de Bel­gi­sche rente op 10, 15 of 20 jaar vol­gen’, merkt John Ro­main van het ad­vies­bu­reau Im­mo­the­ker op. ‘An­ders ge­zegd: als de tien­jaars­ren­te met 1,00 % zakt, dan zakt de rente op de woon­kre­die­ten met 0,75 %. Al ge­beurt zo­iets wel met enige ver­tra­ging.’

Het is dus niet zo dat de ban­ken met­een goed­ko­pe­re woon­kre­die­ten zul­len aan­bie­den nu de Bel­gi­sche tien­jaars­ren­te gis­te­ren onder 1,00 % is ge­zakt. ‘Het is so­wie­so moei­lijk een dui­de­lij­ke lijn te trek­ken in het hy­po­theek­be­leid van ban­ken’, zegt Ro­main. ‘Na­tuur­lijk speelt niet al­leen de tien­jaars­ren­te mee, er spe­len ook com­mer­ciële be­lan­gen. Alles hangt ook af van de bud­get­ten die deze in­stel­lin­gen han­te­ren, en ook van wat de Eu­ro­pe­se Cen­tra­le Bank bin­nen­kort doet. Als die extra maat­re­ge­len neemt om de eco­no­mi­sche groei te sti­mu­le­ren, kan dat de rente nog ver­der druk­ken.’

De vraag is ook of ban­ken nog veel zin heb­ben om woon­kre­die­ten van 25 jaar of lan­ger te pro­mo­ten. ‘Daar­mee lenen ze voor een lange ter­mijn geld uit tegen erg lage ta­rie­ven’, zegt Ro­main. ‘Wel­licht vra­gen steeds meer ban­kiers zich af of dat eco­no­misch nog veel zin heeft.’

Spa­ren
Rente spaar­boek­je op ab­so­luut diep­te­punt

De rente op de spaar­boek­jes zakte de voor­bije jaren en maan­den al naar een ab­so­luut diep­te­punt. Er lijkt niet snel be­ter­schap op komst. De staats­bank Bel­fi­us ver­laag­de vo­ri­ge week nog de ba­sis­ren­te voor haar klas­sie­ke spaar­boek­je naar 0,15 %, even­veel als de ge­trouw­heids­pre­mie. ING-doch­ter Re­cord Bank volg­de dins­dag het voor­beeld van Bel­fi­us. Ook de an­de­re ban­ken laten hun ren­te­ta­rie­ven wel­licht zak­ken. Al is er vol­gens de mees­te eco­no­men niet veel marge om nog veel in de rente te hak­ken. De ban­ken maken zich sterk dat er nooit een ne­ga­tie­ve spaar­ren­te komt.

De lan­ge­ter­mijn­ren­te vormt ook de basis om de ta­rie­ven te be­re­ke­nen voor lang­lo­pen­de spaar­pro­duc­ten, zoals kas­bons of ter­mijn­re­ke­nin­gen. Ook voor be­leg­gings­pro­duc­ten zoals de tak21-ver­ze­ke­ring – een be­leg­gings­pro­duct met een ge­waar­borgd ren­de­ment – kan de da­len­de rente ge­vol­gen heb­ben. Ver­ze­ke­raars kun­nen het ren­de­ment dat ze bij de aan­vang van het con­tract waar­bor­gen im­mers een­zij­dig ver­la­gen of ver­ho­gen, af­han­ke­lijk van de evo­lu­tie van de Bel­gi­sche tien­jaars­ren­te.

Be­leg­gen
Lage rente be­te­kent meer ri­si­co nemen

De mees­te eco­no­men menen dat de bodem van de rente nog niet is be­reikt. ‘Mario Drag­hi liet vrij­dag dui­de­lijk ver­staan dat de Eu­ro­pe­se Cen­tra­le Bank nog meer maat­re­ge­len zal nemen om de in­fla­tie aan te wak­ke­ren’, stelt Bel­fi­us-hoof­deco­noom Geert Gie­lens. ‘Dat be­te­kent dat de rente nog kan dalen.’

De lage rente ver­oor­zaakt hoofd­bre­kens bij wie op zoek is naar een in­te­res­san­te be­leg­ging. De bo­dem­ta­rie­ven en de drei­ging dat de rente ooit weer zal stij­gen maken vei­lig ge­ach­te in­ves­te­rin­gen, zoals Bel­gi­sche over­heids­obli­ga­ties, wei­nig aan­trek­ke­lijk.

De lage rente be­te­kent dat be­leg­gers die ren­de­ment zoe­ken meer ri­si­co moe­ten nemen. Niet toe­val­lig voe­ren aan­de­len met een ste­vig di­vi­dend, zoals Belga­com en Bpost, dit jaar de Bel20-in­dex aan. In­clu­sief di­vi­dend le­ver­den ze de be­leg­ger dit jaar al zo’n 50,00 % ren­de­ment op.

‘Door de lage rente kun­nen de Eu­ro­pe­se beur­zen nog ver­der stij­gen. Dat zagen we de af­ge­lo­pen jaren ook in de VS’, meent Gie­lens. De Bel20 steeg dit jaar al met 11,00 %. In­clu­sief di­vi­den­den dikt het ren­de­ment aan tot ruim 14,00 %.

Be­drij­ven
Om­zet­ver­lies gro­ter dan voor­deel gra­tis geld

‘De mees­te Bel­gi­sche be­drij­ven zijn fi­nan­ci­eel ge­zond en daar horen een beet­je schul­den bij. Het po­si­tie­ve aan de lage rente is dat be­drij­ven die schul­den goed­ko­per kun­nen fi­nan­cie­ren’, zegt Eti­en­ne de Cal­l­a­taÿ.

Maar de goed­ko­pe­re fi­nan­cie­ring weegt vol­gens de hoof­deco­noom van Bank De­g­roof niet op tegen het ver­lies aan omzet bij de be­drij­ven. ‘Aan de basis van de lage rente ligt niet al­leen het soe­pe­le be­leid van de Eu­ro­pe­se Cen­tra­le Bank, maar ook het chro­ni­sche ge­brek aan eco­no­mi­sche groei. De lage rente ver­telt ons dat de groei laag zal blij­ven.’

De Cal­l­a­taÿ meent dat de eco­no­mie vol­gend jaar wel wat aan­trekt, met dank aan de forse da­ling van de olie­prijs, de goed­ko­pe­re euro en de be­te­re voor­uit­zich­ten voor de voor­ma­li­ge pro­bleem­lan­den in Zui­dEur­opa. Ook de sta­bi­li­se­ring van de fi­nan­ciële sec­tor na de door­lich­ting door de ECB kan een be­lang­rij­ke rol spe­len. Mo­ge­lijk zul­len de ban­ken op­nieuw mak­ke­lij­ker kre­die­ten ver­strek­ken.

Maar dat zal niet tot spec­ta­cu­lai­re groei­cij­fers lei­den, waar­schuwt de Cal­l­a­taÿ. ‘We zul­len ons al ge­luk­kig mogen prij­zen als de Bel­gi­sche eco­no­mie met 1,20 % aan­trekt.’

‘Er is al veel voor­uit­gang ge­boekt sinds het uit­bre­ken van de cri­sis. We be­ta­len een hoge prijs voor de fou­ten die toen ge­maakt zijn. Maar nu zijn we beter bezig. Ooit zul­len we daar de vruch­ten van pluk­ken’, be­sluit de Cal­l­a­taÿ hoop­vol.

Lees ook Belgische langetermijnrente zakt tot 1,00 %

SUY, P. Wat betekent de 1 procent voor u? De Tijd, 2014-11-27, 4.