SBTI lijkt voorop te lopen op wat Europa steeds meer bedrijven zal opleggen: een doorgedreven rapportering over duurzaam beleid

Toegegeven, echt vlot bekt ‘SBTI’ niet. Het acroniem staat voor Science Based Target Initiative, een internationaal initiatief dat greenwashing de wereld zou moeten uithelpen. In 2022 sloot zich een recordaantal van 1.097 bedrijven bij SBTI aan. Het aantal deelnemende bedrijven is daarmee goed voor 34 % van de beurswaarde wereldwijd, zegt de organisatie. In 2022 was dat nog 28 %.

Het probleem is bekend: bedrijven beloven van alles rond duurzaamheid, maar brengen er in de praktijk veel minder van terecht. Of ze schuiven vervuilende activiteiten door naar de leverancier of klant. Als antwoord daarop werd SBTI in 2014 boven het doopvont gehouden. De Verenigde Naties en de natuurorganisatie WWF zaten mee achter het initiatief.

Bedrijven kunnen vrijwillig toetreden tot SBTI. In ruil moeten ze beloftes maken die in lijn liggen met het klimaatakkoord van Parijs en moeten ze naar een nuluitstoot evolueren. Cruciaal daarbij is dat ze de reducties jaarlijks door een onafhankelijke organisatie op een geijkte manier laten meten en de resultaten rapporteren. Ze kunnen dan – in principe – de zaken niet langer beter voorstellen dan ze zijn.

Ook belangrijk: SBTI mikt niet alleen op broeikasgassen die vrijkomen in de eigen organisatie (de zogenoemde scope 1-uitstoot), maar ook op gassen die vrijkomen bij de opwekking van de gebruikte energie, en op de uitstoot gelinkt aan klanten en bij leveranciers (scope 2 en scope 3).

Intussen hebben al 2 079 bedrijven zich met wetenschappelijk onderbouwde methodes en controles ertoe verbonden naar een nuluitstoot te evolueren. Nog eens 2.151 bedrijven zijn lid van SBTI en engageren zich om dat weldra te doen. Vooral in Japan was er een forse toename van het aantal bedrijven dat zich aansloot.

Wat de uitstoot zelf betreft, is de toestand minder rooskleurig. Tussen het coronajaar 2020 en 2021 was er zelfs geen daling: de CO2-uitstoot steeg met 0,40 %. De organisatie schrijft die stijging toe aan het economische herstel na de lockdowns. Op wat langere termijn is er sprake van een daling met 5,90 %.

Initiatieven als SBTI lijken voorop te lopen op wat Europa steeds meer bedrijven zal opleggen: een doorgedreven rapportering over het duurzame beleid, van cijfers over milieu-impact tot mogelijke conflicten rond mensenrechten. Daarbij wordt ook gekeken naar de manier waarop bedrijven boekhoudkundige cijfers moeten publiceren: die volgen strikte definities en moeten door een externe revisor gecontroleerd worden. Bij flagrante fouten kunnen bestuurders persoonlijk aansprakelijk gesteld worden. Zo’n aansprakelijkheid ontbreekt nog volledig bij duurzame rapportage.

SBTI probeert daar een mouw aan te passen door bedrijven bij te slechte rapportering te schrappen. Zo werd de techgigant Amazon onlangs uit het initiatief gezet. Dat is toch wel imagoschade voor een bedrijf dat zich duurzaam wil voordoen.

DECOCK, S. Hoor mijn woorden, kijk naar mijn daden. De Standaard, 21 augustus 2023, 16.