Gedeeltelijke indexering dreigt voor duizenden werknemers

De bonden bij AXA bezinnen zich over acties nu de verzekeraar heeft besloten de lonen vanaf een bepaald niveau niet meer te indexeren. Ook bij BNP Paribas Fortis en ING België morren werknemers dat ze hun salaris maar deels geïndexeerd zien.

De essentie

  • Verzekeraar AXA België plafonneert de indexering van zijn hogere lonen.
  • Maandelijkse brutolonen tot 5.400 worden in januari nog geïndexeerd, het deel van het loon dat daar eventueel boven komt niet.
  • Volgens de groep is dat wettelijk mogelijk omdat verzekeraars en de bonden op sectorniveau hebben beslist dat alleen de sectorbarema’s geïndexeerd moeten worden.
  • Ook bij BNP Paribas Fortis en ING België worden de brutolonen slechts gedeeltelijk geïndexeerd.

Plafonneren indexering

AXA, de tweede grootste verzekeraar van het land, gaat de indexering van zijn hogere lonen plafonneren. Maandlonen worden nog geïndexeerd tot 5.400 euro bruto. Voor het gedeelte daarboven is dat niet langer het geval. Wie bij AXA 6.000 euro bruto per maand verdient, krijgt geen indexering op de laatste loonschijf van 600 euro.

Het ligt voor de hand waarom AXA dat indexplafond invoert. Door de torenhoge inflatie en de automatische indexering zien Belgische bedrijven hun loonkosten exploderen. Sommige sectoren passen hun lonen elke maand of ieder kwartaal aan de index aan, maar bij verzekeraars gebeurt dat slechts een keer per jaar. Daardoor stevent AXA in januari af op een indexering van de lonen met bijna 11 procent. Door een indexplafond in te voeren denkt AXA de kosten binnen de perken te houden en alsnog de koopkracht van zijn werknemers te beschermen. Volgens Els Jans, de personeelsdirecteur van AXA Belgium, is de maatregel wettelijk mogelijk omdat bedrijven samen met de bonden op sectorniveau kunnen beslissen op welke manier ze de indexering doorvoeren. ‘Bij de verzekeraars is bepaald dat de sectorbarema’s geïndexeerd moeten worden. We hebben de wetgeving scrupuleus gerespecteerd.’

Koopkracht

De maatregel laat AXA toe de impact van de automatische index af te remmen, zegt Jans. ‘De grens van 5.400 euro ligt aan de bovenkant van de loonbarema’s die op sectorniveau werden afgesproken. We blijven het belangrijk vinden dat een deel van het loon geïndexeerd wordt om de koopkracht van onze werknemers op peil te houden. Het is de bedoeling dat het plafond vanaf 2024 meestijgt met de index. Over drie jaar willen we de regeling evalueren.’

Jans wijst erop dat driekwart van de 3.200 medewerkers bij AXA Belgium de maatregel niet zal voelen. ‘Ons loonpakket is ook veel breder. We bieden boven op het basisloon bijvoorbeeld een thuiswerkvergoeding aan. Die is maal drie gegaan, zodat werknemers het hogere energieverbruik thuis kunnen opvangen.’ De hoogste lonen bij AXA worden al langer niet geïndexeerd, zegt de personeelsdirecteur. ‘Voor het management en de directie geldt dat sinds dit jaar. Zij worden vergoed op basis van hun prestaties.’

De vakbonden bij de verzekeraar reageren ontevreden op de maatregel en bezinnen zich over acties. ‘In essentie is dit een besparing’, zegt Vic Van Kerrebroeck van de christelijke vakbond ACV Puls. De vakbondsman stelt zich de vraag of het ‘indexplafond’ juridisch wel helemaal kan en merkt op dat de verzekeraar ook de CAO90 heeft afgeschaft, de regeling die toelaat een collectieve bonus toe te kennen als een bedrijf een bepaalde doelstelling heeft bereikt.

Cafetariaplannen

AXA is niet het enige bedrijf in de financiële sector waar de lonen slechts gedeeltelijk worden geïndexeerd. Ook bij BNP Paribas Fortis zien veel werknemers een deel van de indexering door hun neus geboord door het systeem van variabele verloning dat de bank vijf jaar geleden ingevoerd heeft.

Bij BNP Paribas Fortis zijn de lonen geplafonneerd tot ongeveer 5.500 euro bruto. Alles daarboven, zoals een 13de maand en premies, wordt niet uitbetaald in cash maar in zogenaamde ‘units’. Dat zijn punten die werknemers kunnen omruilen in extralegale voordelen zoals een budget voor mobiliteit, computers of zelfs thuishulp. Maar net als bij AXA worden ook die units niet geïndexeerd. In tijden van lage inflatie leidde dat systeem van units niet tot veel discussie. ‘Maar in het huidige klimaat krijgen we daar wel meer klachten over van collega’s’, valt bij vakbondsbronnen te horen. ‘Het systeem staat nu dan ook meer ter discussie, onder meer omdat die units niet helemaal meetellen voor de pensioenopbouw.’

Ook bij ING België wordt gemord over een gedeeltelijke indexering van de lonen. Bij de vierde bank van het land wordt het personeel vergoed via een baremiek loon dat wordt geïndexeerd en een flexbudget voor het cafetariaplan bij de groep. Dat flexbudget wordt niet geïndexeerd.

‘Dat kan een groot verschil maken voor veel werknemers’, valt bij de bonden te horen. ‘Voor sommige werknemers vormt dat budget een derde van de verloning. Nieuwkomers worden binnengehaald met de belofte dat ze een aantrekkelijke flexibele vergoeding krijgen boven op hun reguliere loon. Maar de bank vergeet daar wel bij te zeggen dat dat deel van hun salaris nooit zal worden geïndexeerd. Dat systeem bestaat al sinds 2016, maar nu de inflatie piekt, begint dat veel werknemers pijn te doen.’ De essentie

SUY, P. Gedeeltelijke indexering dreigt voor duizenden werknemers. De Tijd, 17 november 2022, 3.
E-mail Print kopieer
Copyright © 2024 Pelckmans maakt een deel uit van Pelckmans uitgevers
mens en samenleving logo