Parlementslid Maurits Vande Reyde wil dat de Vlaamse overheid zich als belanghebbende partij aanmeldt bij onderzoeken naar contracten van beveiligingsfirma’s.
De Vlaamse overheid heeft sinds 2016 in totaal 15 miljoen euro besteed aan contracten bij beveiligingsfirma’s G4S, Securitas en Seris. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams Parlementslid Maurits Vande Reyde (Open VLD) heeft opgevraagd bij minister-president Jan Jambon (N-VA).
De Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) en het Amerikaanse Department of Justice (DoJ), bijgestaan door de FBI, onderzoeken of de beveiligingsfirma’s verboden prijsafspraken hebben gemaakt. Vande Reyde vreest dat Vlaanderen mogelijk de jongste jaren te veel betaalde en vraagt dat de overheid zich als belanghebbende partij aanmeldt bij die onderzoeken.
Waarom Vande Reyde pas 2016 als vertrekpunt neemt, is niet duidelijk. De BMA stelde eerder al vast dat reeds vanaf 2008 én mogelijk zelfs eerder een praktijk van verboden afspraken gold in de sector. Specialisten merken bovendien op dat de markt van beveiliging in twee grote delen uiteenvalt. ‘Veeleisende contracten’, waar alleen de topspelers voor in aanmerking komen, en de ‘bredere markt’, waar tientallen bedrijfjes – vaak heel kleine – ook mee naar hengelen.
Het is in het deel van de veeleisende contracten waar het zinvol was om prijsafspraken te maken omdat het aantal aanbieders daar beperkt is, in het verleden meestal slechts drie tot vier firma’s. Het is niet duidelijk of de contracten waar onderzoek naar gebeurt, die zijn waarover Vande Reyde informatie opvroeg.
Biecht
Volgens Vande Reyde levert zijn vraag alvast 15 miljoen euro aan contracten op, en gingen die naar drie grote spelers: G4S, Securitas en Seris. Het gaat vooral om de beveiliging van Vlaamse kantoorgebouwen, naast contracten bij De Lijn, de VDAB en het Agentschap Natuur & Bos.
Opvallend is dat G4S, dat toen nog geleid werd door de huidige postbaas Jean-Paul Van Avermaet, de grote slokop was. Ruim 11 miljoen euro aan Vlaamse contracten in de periode 2016-2020 ging naar het bedrijf. Seris moest het stellen met 3,4 miljoen euro, Securitas met 0,6 miljoen euro. De drie bedrijven zijn het voorwerp van onderzoek. Bij alle drie rolden sinds de start van het onderzoek de koppen van de ceo’s en naaste medewerkers. Alleen Van Avermaet, die naar Bpost vertrok om ceo te worden, ontsnapte.
In het onderzoek vroeg Securitas immuniteit in ruil voor een volledige biecht. Seris hoopt op een gedeeltelijke strafvermindering. Ook in de VS is er onderzoek bezig omdat mogelijk Amerikaanse belangen in België geschonden werden. De Amerikaanse ambassade en Navo-gebouwen horen daartoe.
Vande Reyde wil alvast dat de Vlaamse regering (juridische) stappen neemt met het oog op het eventueel recupereren van te veel betaalde sommen. Ook het parket werkt volgens onze informatie op het dossier, maar gaf tot nu toe geen toelichting over welke aspecten het bestudeert. Het parket moet er met name over waken dat de clementieprocedure van de BMA haar normaal verloop heeft.
Momenteel voert Binnenlandse Zaken de procedure voor het gunnen van raamcontracten inzake beveiliging van Fedasil, het crisiscentrum en kabinetten. Ook hier zou een belangrijk deel naar G4S gaan. De Franse Gemeenschap heeft dan weer een offerteaanvraag gelanceerd voor zijn gebouwen in Brussel en Wallonië. Het gaat telkens om contracten die jaarlijks enkele miljoenen waard zijn. De Regie der Gebouwen heeft voor twee gevangenissen (Leopoldsburg en Vresse-sur-Semois) aanbestedingen uitgeschreven voor totaalconcepten (van bouw tot uitbating en beveiliging).
Defensie
De jongste jaren kwam er ook een cluster nieuwe contracten bij vanuit Defensie. Dit is een belangrijk onderdeel van de complexe markt waar slechts een kransje van bedrijven naar kan hengelen. Er is immers een speciale machtiging (vergunning) nodig, naast de vereiste middelen. Het is voor de aanbesteding van Defensie dat er vanuit Wallonië een klacht werd ingediend bij de BMA wegens het mogelijk verdelen van de markt. De BMA heeft bij Defensie informatie opgevraagd over de miljoenencontracten.
