Allicht had u het nog niet gemerkt bij het winkelen, maar in België bestaat er geen inflatie meer. De globale evolutie van de consumptieprijzen stond in het tweede kwartaal op 0,00 %. Dat blijkt uit een analyse door het Prijzenobservatorium, een onderdeel van de Federale Overheidsdienst Economie.
Die nulinflatie is volgens het Prijzenobservatorium de resultante van twee tegenovergestelde bewegingen: goedkopere energie versus duurdere voeding. Hoe zit dat precies?
Goedkopere energie
De prijzenkorf van de energieproducten werd in het tweede kwartaal gemiddeld 16,30 % goedkoper, met dank aan de ingestorte internationale olieprijzen. Daardoor is de prijs van olieproducten voor de Belgische consument met liefst de helft gezakt. Maar ook elektriciteit werd 7,70 % goedkoper.
Opgelet, procenten zeggen niet alles. Elektriciteit is in ons land nog altijd een stuk duurder – de gemiddelde jaarfactuur voor een gezin bedraagt 912 euro – dan in Nederland (571 euro) of Frankrijk (657 euro). Dat verschil is vooral te wijten aan de hoge taksen en nettarieven in België. Alleen in Duitsland liggen die taksen nog hoger.
Duurdere voeding
Van prijsdalingen voor voedingswaren was er geen sprake. Integendeel, die werden in het tweede kwartaal gemiddeld 3,20 % duurder. Toch een lichtpuntje: de prijsstijging was minder groot dan in de buurlanden, waar voedingswaren gemiddeld 4,10 % in prijs zijn gestegen.
De sterkste prijstoenames waren er voor varkensvlees, groenten, fruit en vis. Voor varkensvlees en fruit (elk +6,1 procent) was het zelfs de grootste prijsstijging sinds 2013. De studie verwijst naar ongunstige weersomstandigheden en ‘logistieke problemen’ door de coronacrisis.
Op het einde van die twee bewegingen komt het Prijzenobservatorium dus uit op een nulinflatie. Lees: de prijzen zijn over het gehele kwartaal bekeken niet gestegen.
Rekenmethode
Deze rekenmethode is niet de enig mogelijke. In de klassieke inflatieberekening worden vergelijkingen op jaarbasis gemaakt. Dat geeft andere cijfers. Zo berekende de overheidsdienst Statbel de inflatie voor de maand mei op 0,48 % en voor juni op 0,60 %, op jaarbasis. Voor het gehele jaar 2020 voorspelt het Federaal Planbureau een inflatiecijfer van 0,80 %.
Is die nulinflatie van april tot juni nu goed of slecht nieuws? Voor de gewone burger is het uitblijven van prijsstijgingen zeker meegenomen. De coronacrisis heeft de koopkracht van veel werknemers en zelfstandigen aangetast. Maar bij economen hangt er een sterk negatieve connotatie vast aan het begrip nulinflatie. En zeker aan de volgende stap, die van deflatie, met veralgemeende prijsdalingen. Dan doemt in de handboeken steevast een scenario op waarbij consumenten een rem zetten op hun uitgaven, bedrijven hun investeringen on hold zetten, de economie krimpt en de overheidsinkomsten dalen.
In dit ongewone jaar 2020 is die theorie helaas al lang bewaarheid geworden. Daartoe heeft de eerste golf van de coronacrisis al geleid. En de tweede moet nog toeslaan.
