Wallonië telt meer werklozen, meer armen en minder starters dan Vlaanderen. ‘We trainen kampioenen, maar het peloton volgt niet.’
De werkloosheid in Vlaanderen sluit aan bij die in het noorden van Europa, die in Wallonië is vergelijkbaar met die in de zuidelijke landen. Een nieuwe studie van Eurostat toont opnieuw dat de kloof tussen Vlaanderen en Wallonië op economisch vlak diep blijft (zie hiernaast). Dat heeft grote gevolgen voor de kinderarmoede. Uit een Europese studie waarover De Morgen gisteren berichtte, blijkt dat in Wallonië 16,40 % van de kinderen opgroeit in een huishouden waar niemand werkt; in Vlaanderen ziet 6,50 % van de kinderen nooit een ouder naar het werk vertrekken.
De kloof tussen Vlaanderen en Wallonië blijft voor alle indicatoren diep. Nochtans legde het Waals Gewest al in 2005 in een eerste Marshallplan de prioriteiten vast die de economie in Wallonië nieuw leven moesten inblazen. Vooruitgang is er wel degelijk, de werkloosheid is gedaald en de werkzaamheidsgraad gestegen. Alleen niet zo sterk als in Vlaanderen.
Wafelijzerpolitiek
Jean-Yves Huwart, voormalig journalist en ondernemer, ziet het met lede ogen aan. Hij schreef er pas een boek over, Waarom geraakt Wallonië er niet bovenop?. ‘In tegenstelling tot in Vlaanderen mist men in Wallonië een globale visie voor de hele regio’, zegt hij. ‘Kijk naar het onderwijs: nu het niveau in Vlaanderen lijkt te dalen, staat de politiek op zijn kop. In Wallonië heeft het jaren geduurd voor het probleem erkend werd. En komen er fondsen, dan worden die via wafelijzerpolitiek uitgedeeld – elke stad of elke clan zijn deel, zonder gemeenschappelijke visie.’
‘Bij het Marshallplan was er een strategie, maar het loopt fout bij de implementatie. Het ontbreekt Wallonië ook aan een tegenmacht, die het beleid streng evalueert en bijstuurt. Het patronaat houdt zich stil, tevreden met zijn subsidies. Franstalige media zijn amper geïnteresseerd in de economie. En door een gebrek aan talenkennis en openheid kijkt men te weinig naar hoe de zaken in het buitenland worden aangepakt.’
Het Marshallplan zette onder meer zwaar in op bedrijvenclusters rond universiteiten. Waals-Brabant, dat kan profiteren van de nabijheid van Brussel en van de universiteit van Louvain-la-Neuve, doet het dan ook erg goed. Op alle indicatoren scoort het beter dan de andere Waalse provincies en vaak zelfs beter dan de Vlaamse. Maar het blijft moeilijk om ook kmo’s bij die dynamiek te betrekken.
Te klein
Uit de laatste startersatlas van Graydon en Unizo bleek nog dat Vlaanderen in 2018 11,60 % meer starters telde dan het jaar voordien, goed voor een nettogroei van bijna vijftienduizend bedrijven. In Wallonië: 0,20 % minder starters, en nog geen duizend bedrijven netto erbij. Het bracht de Franstalige zakenkrant L’Echo vorige week tot een editoriaal getiteld ‘Entrepreneur wallon, où es-tu?’.
‘De belangrijkste uitdaging voor Wallonië is het creëren van toegevoegde waarde’, zegt professor Giuseppe Pagano (Université de Mons). ‘Onze ondernemingen zijn te klein, net als hun toegevoegde waarde. Daar zit het echte probleem, niet in de zogenaamd gebrekkige mobiliteit van de Waalse werknemers.’
Los van de start-ups en spin-offs zijn de Waalse ondernemingen te weinig bezig met digitalisering, zegt ook Alain Schoon, professor-emeritus aan de UCL. ‘We trainen kampioenen, maar het peloton volgt niet. De Waalse economie wordt bovendien gedragen door de publieke sector. Er is een probleem met ondernemerschap. De zin voor risico, voor ondernemen moet gestimuleerd worden.’
Pagano wijst er wel op dat er vooruitgang geboekt wordt. ‘De export stijgt flink, de groei benadert het Belgische gemiddelde. Vlaanderen inhalen, dat is een illusie. Maar groeien met dezelfde snelheid, dat zou al mooi zijn.’
‘Er is een probleem met ondernemerschap. De zin voor risico moet gestimuleerd worden’ Alain Schoon Emeritus professor UCL
