De koppeling van loon aan anciënniteit veroorzaakt een enorme loonkloof tussen ouderen en jongeren. brutoloon van een 55-jarige bediende ligt soms dubbel zo hoog als dat van zijn 25-jarige collega. ‘Een blok aan het been van werkgevers’, vindt Acerta.
De loonkloof tussen oude en jonge werknemers is een stuk groter dan die tussen mannen en vrouwen. Dat blijkt uit een analyse van hr-dienstenbedrijf Acerta. Een steekproef bij werknemers uit 32.000 organisaties in de privésector wijst uit dat de brutolonen van 55-jarige bedienden 76,00 % hoger liggen dan die van 25-jarige bedienden. Dat heeft veel te maken met de anciënniteitsverhogingen die het loon automatisch doen stijgen naargelang een werknemer meer ervaring heeft.
De anciënniteitskloof toont heel wat variatie. Zo blijken de verschillen kleiner te worden naarmate het bedrijf een geringere omvang heeft. De kloof bedraagt maar 34,00 % in bedrijven met maximaal vier werknemers, en 115,00 % in bedrijven met meer dan vijfhonderd bedienden in dienst. Dat komt doordat kleinere bedrijven een vlakkere structuur kennen, en minder doorgroeimogelijkheden bieden dan grote bedrijven.
Ook is er een duidelijk verschil tussen de profit- en de socialprofitsector. Bij die laatste worden werkgevers zoals ziekenhuizen of kinderdagverblijven gerekend. In de socialprofitsector verdienen 55-jarigen 48,00 % meer dan 25-jarigen. Dat heeft te maken met de geringere budgetten en de strakker georganiseerde doorgroeimogelijkheden.
In sommige sectoren, zoals banken en verzekeringen, is de anciënniteitskloof dan weer hoger dan gemiddeld. In de detailhandel bedraagt de kloof slechts 15,00 %.
Gouden kooi
Volgens Annelies Baelus van Acerta is de hoge anciënniteitskloof geen goede zaak. Werkgevers vinden dat de kloof niet steeds volledig gerechtvaardigd wordt door de extra ervaring en competenties van oudere werknemers. Dat blijkt ook uit het verschil in loon tussen nieuw aangeworven 55-plussers en hun collega’s die al langer in dienst zijn. De instromers verdienen gemiddeld minder. ‘Werknemers die er elk jaar iets bijkrijgen zonder daar iets voor te hoeven doen, komen zo in een gouden kooi terecht’, zegt Baelus. Ze noemt de automatische anciënniteitsverhogingen een ‘blok aan het been’ van werkgevers, die het moeilijk maakt om kort op de bal te spelen.
Cultuurswitch
Het is niet zo eenvoudig om de anciënniteitskloof te verminderen, stelt Baelus vast. Ofwel gooi je het verloningsbeleid volledig om, en worden loonsverhogingen geheel of gedeeltelijk losgekoppeld van de anciënniteit. ‘Maar dat vergt een ingrijpende cultuurswitch’, waarschuwt ze. Ofwel probeer je oudere werknemers zo veel mogelijk ontwikkelingsmogelijkheden te bieden of nieuwe taken toe te kennen. Ze benadrukt wel dat de meeste 55-plussers wel degelijk een meerwaarde bieden tegenover jongere werknemers. ‘Het is vooral de systematiek die niet juist is’.
De voorbije jaren hebben veel bedrijven wel al gesleuteld aan de anciënniteitskloof. Ze proberen loonsverhogingen en extraatjes ook te koppelen aan de individuele bijdrage van de werknemer, in plaats van uitsluitend aan de anciënniteit.
