Door de verlenging van de Rusland-boycot kelderden de varkensprijzen in één week met 10 procent. Belgische producenten, vleesverwerkers en supermarkten kwamen overeen de prijzen niet verder te laten dalen.
‘De Belgische distributie en de vleesverwerkende bedrijven engageerden zich tijdens de maand juli hun aankoopbeleid niet te laten beïnvloeden door de actuele crisis.’ Zo klinkt het opvallend in een gezamenlijke mededeling van landbouworganisaties, de vleesindustrie en de retailsector. ‘Voor de duidelijkheid: wij hebben geen prijsafspraken gemaakt of verkoopprijzen vastgelegd’ zegt Georges Van Keerberghen, bestuurder bij landbouworga- nisatie Boerenbond. ‘Verwerkers en retailers engageerden zich wel om hoofdzakelijk Belgisch varkensvlees te gebruik en niet te profiteren van lagere prijzen in het buitenland. In de praktijk zal dat leiden tot een prijsbevriezing.’ Ook bij handelsfederatie Comeos klinkt het engagement om bij Belgische landbouwers vlees af te nemen en leveranciers geen lagere prijzen te vragen. De Belgische mededingingsautoriteit zette uitzonderlijk het licht op groen voor de prijsbevriezing.
De Europese varkenssector kampt al jaren met een structurele overproductie. Door genetische optimalisatie zijn zeugen productiever met meer biggen. Maar de vraag volgt die productiestijging niet. Dat Rusland vorige week aankondigde zijn boycot van Europese voedingsproducten een jaar langer vol te houden, is volgens Van Keerberghen de oorzaak van de plotse prijscrash. ‘Europese voorraden waarvan gehoopt werd dat die toch in Rusland verkocht konden worden, komen nu plots op de Europese markt. Die schok komt bovenop een markt die sowieso al met een overaanbod kampt.’
Het overaanbod is niet de enige tegenslag voor de varkenssector. Door de Europese droogte en het slechte weer in de VS zitten de voederprijzen fors in de lift. Veevoer maakte voor varkenshouders meer dan de helft van de totale kosten uit.
‘In een paar dagen is de prijs van een ton graan gestegen van 180 naar 195 euro’, zegt Yvan Dejaegher, secretaris generaal bij voederfederatie Bemefa. De varkenshouders hebben aan de voederfabrikanten gevraagd de plotse prijsstijgingen niet door te rekenen, maar volgens Dejaegher moet iedere fabrikant dat afzonderlijk bekijken. ‘De mengvoedersector heeft al ingeleverd en wij hebben de betalingstermijnen versoepeld. Net als bij de varkenshouders zijn ook bij ons de marges bijzonder slecht.’
Ook de vermeerderingsbedrijven die de biggen kweken, krijgen een forse knauw in hun inkomsten. In twee weken daalde de prijs die ze voor een big krijgen van 29 naar 23 euro. ‘Door een strengere Nederlandse mestwet raken Nederlandse kwekers niet meer van hun biggen af, waardoor die de Vlaamse markt overspoelen’, zegt Paul Carpentier, varkenshouder en ondervoorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat. ‘Dat leidt onvermijdelijk tot faillissementen in de varkenshouderij, waarna ook voederbedrijven over de kop zullen gaan omdat varkenshouders grote schulden bij hen hebben.’
In de Belgische landbouw is de varkenssector met voorsprong de belangrijkste. Met een jaarlijkse productiewaarde van 1,5 miljard euro vertegenwoordigt de Belgische varkenshouderij 20 procent van de totale landbouwproductie. België telt 6,5 miljoen varkens en 5.000 varkensbedrijven.
