Als zelfs Apple getroffen wordt door de economische problemen in China, dan moet er meer aan de hand zijn in het Rijk van het Midden.
Een Chinese draak ligt amechtig te hijgen, kop op de grond. Zijn lange lichaam heeft de vorm van een scherp neerwaarts gerichte curve. Het beeld – titel: ‘China is losing momentum’ – komt uit de presentatie van de macro-economische vooruitzichten door ING België. De bank zag vorige maand de bui al hangen. De omzetwaarschuwing van Apple komt dus niet uit de lucht vallen. Het bedrijf verwacht dat de Chinezen minder iPhones zullen kopen dan voorzien. Ze houden de vinger op de knip.
‘Ik denk dat er nog dergelijke waarschuwingen zullen volgen’, zegt Koen De Leus, de hoofdeconoom van BNP Paribas Fortis. Hij trok in september twee weken door China en sprak er met heel wat economische waarnemers. De Chinezen zitten met een financiële zeepbel, ondoorzichtige schaduwbanken en veel staatsbedrijven die aan herstructurering toe zijn. ‘Nu komt daar ook de handelsoorlog bij, die het land hard raakt.’
Door de handelsbeperkingen die de Amerikaanse president Trump heeft ingevoerd, draaien de Chinese fabrieken minder hard. Ze verdienen daardoor minder geld, wat ook een impact heeft op de koopkracht van de modale Chinees.
In het derde kwartaal van 2018 zou de Chinese economie nog altijd met 6,50 % gegroeid zijn op jaarbasis, volgens officiële gegevens. Dat is een cijfer waar veel westerse landen voor zouden tekenen, maar voor China is het wel het traagste groeitempo sinds de financiële crisis. Ook andere cijfers wijzen op een afkoeling van de Chinese economie. Er wordt minder olie geïmporteerd, de industriële activiteit is voor het eerst in bijna twee jaar gedaald en de winkelomzet vertoonde de laagste groei sinds 2003. De verkoop van auto’s in de grootste automarkt ter wereld is dramatisch ingezakt. In november werden er 14,00 % minder auto’s verkocht dan een jaar eerder, de grootste daling sinds 2012.
Maatregelen op komst
De Leus denkt wel dat de Chinese overheid maatregelen zal nemen om de groei aan te wakkeren. Bijvoorbeeld door belastingverlagingen, een soepeler monetair beleid, meer infrastructuurinvesteringen en verblijfsvergunningen voor honderd miljoen rurale Chinezen die naar de stad getrokken zijn. Dat laatste betekent dat ze recht hebben op sociale voorzieningen, en niet langer zelf geld opzij moeten leggen. Ze kunnen daardoor meer uitgeven en de binnenlandse consumptie opdrijven. In de tweede jaarhelft zouden de maatregelen vruchten moeten afwerpen. Ook bestaat de kans dat China een oplossing zal zoeken voor de handelsoorlog. ‘Ook voor Trump wordt het trouwens noodzakelijk om tot een deal te komen. Want de problemen op de beurs zijn pijnlijk voor hem.’
De Leus denkt dat bij beide partijen de bereidheid stijgt om toegevingen te doen. Geen van beide heeft er belang bij om de economie in de soep te laten draaien. Trump zelf alludeerde daar al op, toen hij op 29 december over zijn gesprekken met de Chinese president Xi tweette. Deze maand reist een Amerikaanse handelsdelegatie naar Peking voor gesprekken met Chinese functionarissen.
