Dankzij de lage olieprijs en het herstel van de concurrentiekracht heeft België in 2016 voor een groter bedrag goederen uitgevoerd dan ingevoerd.
De handelsbalans sloot vorig jaar met een overschot van 4 miljard euro, blijkt uit voorlopige cijfers van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR). Dat is het eerste surplus sinds 2007 en het grootste sinds 2004. De uitvoer steeg met 7 procent naar 251,6 miljard euro en de invoer groeide met 4,4 procent naar 247,5 miljard. In 2015 boekte ons land nog een handelstekort van 2 miljard.
De verbetering van de handelsbalans is vooral te danken aan twee factoren. De olieprijs zakte in 2016 met 16 procent naar gemiddeld 40,80 euro per vat, het laagste peil sinds 2004. Bovendien verbeterde de concurrentiekracht dankzij de daling van de euro tegenover de dollar en de loonkostenmatiging. De taxshift en de indexsprong hebben de sinds 1996 opgebouwde loonkostenhandicap tegenover Duitsland, Frankrijk en Nederland doen verdwijnen. Daardoor hebben Belgische exporteurs marktaandeel gewonnen.
In de gedetailleerde cijfers van de eerste elf maanden valt op dat de in- en uitvoer van ‘chemische en aanverwante producten’ met meer dan een derde is gestegen. ‘Als gevolg van een reorganisatie van een internationale onderneming die actief is in België zijn de in- en uitvoer gestaag gestegen sinds februari 2016’, zegt het INR. ‘In plaats van doorvoerland werd België de draaischijf voor de aan- en verkoop van die producten. Aangezien de in- en uitvoer evenveel toenam, is er geen invloed op de handelsbalans.’
Het INR verwijst impliciet naar Pfizer. De Amerikaanse farmareus heeft een jaar geleden zijn logistiek centrum in Zaventem uitgebreid. ‘Twee derde van onze producten wereldwijd worden van daaruit beheerd’, zegt woordvoerster Elisabeth Schraepen. Ze wil of kan niet zeggen hoeveel omzet via Zaventem passeert. De handelscijfers suggereren dat het over miljarden gaat.
De brexit heeft op het eerste gezicht nog geen negatieve invloed. De uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk groeide in de periode julinovember met 7 procent, hoewel het pond fors is gedaald.
Het is niet zeker dat België in 2017 opnieuw een handelsoverschot boekt. De olieprijs veerde in de eerste zes weken van dit jaar op naar gemiddeld 52,20 euro per vat.
