Inflatie of deflatie? Beide ontwikkelingen lijken ver uit elkaar te liggen, maar in de praktijk zijn marktkenners het er niet over eens waar we nu meer rekening mee moeten houden.

Geld bijdrukken

Door de economische malaise zijn centrale banken al enkele jaren flink met de geldpersen in de weer. Zij kopen allerlei minder liquide assets van banken op in ruil voor nieuw geld dat de banken dan bijvoorbeeld als reserves aanhouden bij de centrale bank. Volgens de theorieboekjes leidt monetaire verruiming bij een gegeven aantal goederen die te koop zijn tot stijgende prijzen, oftewel inflatie. Vooralsnog blijft dit uit en zien we in veel landen de kerninflatie zelfs teruglopen. Hoe kan dat?

Geld blijft liggen

Een goede verklaring voor het uitblijven van een buitensporige inflatie is dat al de liquiditeiten niet in de reële economie terechtkomen. Gezinnen en bedrijven lenen minder vanwege de verslechterde economische vooruitzichten. Tegelijkertijd zijn banken terughoudend met het verstrekken van krediet, mede door diezelfde magere economie en om te kunnen voldoen aan de strengere kapitaalseisen. Om weer terug naar de theorie te gaan, de omloopsnelheid van het geld daalt, waardoor de prijzen constant kunnen blijven.

ECB steriliseert

Het is de ECB verboden aan welke vorm van monetaire financiering dan ook te doen. Daarom haalt zij het nieuwe geld ook weer uit de markt door banken te verplichten kortlopende deposito’s bij haar aan te houden. De ECB heeft zich nu zelfs bereid verklaard onbeperkt staatsobligaties van perifere Europese landen op te kopen, de zogeheten Outright Monetary Transactions, oftewel OMT. Een wel zeer gewaagde stap al moeten landen dan nog wel eerst even officieel steun bij het noodfonds aanvragen en zich daarmee feitelijk onder curatele van Brussel stellen.

Toch zit het Draghi niet helemaal lekker en verdedigt hij de stap, bedenk dat de onafhankelijkheid van de ECB in de waagschaal ligt, door te wijzen op de risico’s van deflatie in Zuid-Europa.

Andere koek

Dat is wel even andere koek. Feitelijk zegt de ECB-voorman dat zijn opkoopprogramma hard nodig is om het deflatiespook in Europa te verdrijven.

Deflatie kan desastreuze gevolgen hebben voor de toch al krimpende economieën aan de Middellandse Zee. Consumenten en bedrijven zullen nog terughoudender worden met geld uitgeven, alles wordt immers alleen maar goedkoper, en in reële termen gaan schulden alleen maar zwaarder wegen.

Draghi heeft daarmee een punt. De Zuid-Europese landen staan er zo slecht voor dat de prijzen van goederen en diensten eigenlijk alleen maar naar beneden kunnen. Spanje bijvoorbeeld telt een werkloosheid van circa 23%, waardoor loonkostenstijgingen ver uit zicht zijn. Daarbij moeten de overheden fors bezuinigen waardoor ook die vraag deels wegvalt. De markt ziet dit ook en lijkt meer bezorgt over deflatie dan over inflatie. Dit is vooral goed te zien aan de prijs van goud, bij uitstek een vluchthaven in tijden van inflatie. De laatste tijd staat de prijs van goud echter onder druk.

Marktrentes blijven laag

De lange rente in de Verenigde Staten en in Europa ligt nog altijd extreem laag. Inflatiegevaar zit daar niet in verwerkt, eerder angst voor deflatie. Goede kans dat dit ook de gedaalde rente in landen als Spanje en Italië verklaard. De onbeperkte omvang van de OMT van de ECB zal daar mee van doen hebben, maar de markt zal dit wellicht ook zien als een signaal dat het deflatiespook daadwerkelijk aan de deur klopt.

Zoals gezegd is deflatie nadelig voor de reële schuldpositie en de economische ontwikkeling. Uiteindelijk brengt dat non-en wanbetalingen met zich mee waardoor de rente in dit soort landen toch omhoog zal moeten.

Bron: www.beleggersbelangen.nl