Willen gezinnen in Vlaanderen niet meer actief op zoek gaan naar de voordeligste energieprijzen? Consumenten wisselen minder van leverancier.
Van 1,2 miljoen vergelijkingen van de energieprijzen naar slechts 700.000: in de eerste zeven maanden van 2024 vergeleken gezinnen en bedrijven heel wat minder de energieprijzen dan in dezelfde periode vorig jaar. Het is al het tweede jaar op rij dat het aantal prijsvergelijkingen fors krimpt. Dat meldt de energieregulator Vreg in een nieuw rapport over de energiemarkt in Vlaanderen.
De cijfers wekken de indruk dat de energieverbruiker het er wat mee heeft gehad om vrij actief te zoeken naar een voordeliger energieleverancier, stelt de woordvoerster van de Vreg, Barbara Janssens. Er zijn nog andere tekenen die wijzen op ‘energiemoeheid’. Consumenten kijken hun eindfactuur minder vaak na. Het aantal gezinnen die dat niet doen, is met 7 procentpunten gestegen in vergelijking met 2023. Dat leert de jaarlijkse rondvraag die de Vreg heeft gedaan bij 1.000 Vlaamse gezinnen en 1.500 bedrijven waarin gepeild wordt naar hun ervaring met de energiemarkt.
Hardnekkige slapers
In 2023 is voor het eerst het gemiddeld aantal leverancierswissels per gezin gedaald, leert de enquête. Al gaat het vooralsnog om een lichte daling, van 3,6 naar 3,4 wissels.
Consumenten kijken hun eindfactuur minder vaak na, en ze hebben het moeilijk om de verschillende contracten te begrijpen
Een behoorlijke grote groep van gezinnen denkt er niet aan om van energieleverancier te veranderen. Drie op de tien gezinnen veranderden nog nooit van elektriciteitsleverancier. Vooral 65-plussers scoren hoog in de categorie van de zogenoemde ‘slapende’ energieverbruikers.
De Vreg stelt verder vast dat gezinnen en bedrijven moeite hebben om de veranderingen op de energiemarkt te begrijpen of bij te benen. Zo gaat de kennis over de terugleveringscontracten achteruit. Met zo’n contract krijgt een gezin met zonnepanelen een vergoeding voor de zonnestroom die teruggeleverd wordt aan het net.
Steeds meer Vlamingen krijgen zo’n vergoeding. Maar 40 % van de ondervraagde eigenaars van zonnepanelen weet niet hoeveel die vergoeding precies bedraagt. 35 % zegt geen terugleveringscontract te hebben of is er niet zeker van. En 27 % zegt zelfs niet te weten of ze zo’n contract hebben afgesloten. Vorig jaar was dat iets minder dan 20 %.
Maandafrekening onbekend
Sinds begin dit jaar werden alle energieleveranciers verplicht om een maandafrekening aan te bieden waarbij gezinnen met een digitale meter maandelijks de werkelijk verbruikte energie wordt aangerekend. Die maandafrekening is een alternatief voor de klassieke voorschotfactuur. Maar heel wat gezinnen kennen het verschil niet tussen beide aanrekeningen, blijkt uit de enquête. Bij de rondvraag zei 8 % van de gezinnen dat ze een contract met een maandafrekening hebben. In werkelijkheid gaat slechts om 2,50 %.
Heel wat gezinnen weten ook niet of ze een vast of een variabel energiecontract hebben. Bijna de helft (49 %) geeft aan een elektriciteitscontract met een vaste prijs te hebben. Volgens de werkelijke cijfers had slechts 22,80 % van alle Vlaamse gezinnen op 1 juli, net na de bevraging, een vast elektriciteitscontract.
