De coronacrisis heeft tot gevolg dat de Belgen veel meer sparen. De gezinnen parkeren meer geld op spaarboekjes en kopen veel meer beleggingsfondsen en aandelen.
De tegoeden op gereglementeerde spaarboekjes zijn in de eerste zes maanden met 9,8 miljard euro gestegen naar 263,9 miljard euro, blijkt uit een rondvraag van De Tijd bij elf banken. Als we die evolutie extrapoleren naar de hele markt groeiden de spaartegoeden wellicht met 10,9 miljard naar 293 miljard. Dat is de grootste toename in tien jaar.
De toename van het sparen is vooral een gevolg van de coronacrisis. ‘De groei van de spaarrekeningen was tijdens de lockdown ruim 40,00 % hoger dan in dezelfde periode vorig jaar’, zegt Belfius. Daardoor daalde de consumptie.
De Nationale Bank spreekt van ‘gedwongen sparen’, omdat de sluiting van de niet-voedingswinkels tussen midden maart en midden mei het onmogelijk maakte sommige aankopen te doen. BNP Paribas Fortis merkt op dat klanten de paasvakantie in het water zagen vallen. ‘Ze kregen een terugbetaling van de geboekte reis.’
Risicoappetijt stijgt
Ook de vrees voor besmetting heeft een negatieve invloed op de consumptie. Sommige landgenoten doen alleen de noodzakelijke aankopen. Tot slot sparen sommige Belgen uit voorzorg, omdat ze vrezen hun job te verliezen. De Nationale Bank verwacht dat de ondernemingen dit jaar meer dan 100.000 werknemers ontslaan. Veel zelfstandigen vrezen een faillissement.
Toch valt op dat niet alleen het spaarboekje veel geld aantrekt. De risicoappetijt bij gezinnen is duidelijk toegenomen. Ze kochten in de eerste vier maanden voor een recordbedrag van bijna 6 miljard euro beursgenoteerde aandelen en voor een gelijkaardig bedrag beleggingsfondsen. Dat staat in schril contrast met de eerste helft van vorig jaar, toen de Belgen aandelen en fondsen verkochten.
Het lijkt erop dat sommige spaarders zich omscholen tot beleggers. Ze zoeken een alternatief voor obligaties, kasbons en spaarboekjes die bijna niets opbrengen.
Duurzame beleggingen
‘We hebben in de eerste vijf maanden meer dan 30.000 beleggingsplannen afgesloten, bijna evenveel als in het volledige jaar 2019’, zegt KBC. ‘Meer en meer klanten kiezen voor gemengde beleggingsfondsen.’ Bij BNP Paribas Fortis is de verkoop van huisfondsen in de eerste vijf maanden ‘zo goed als verdubbeld’. Meerdere banken melden dat de trend naar duurzame beleggingen aanhoudt.
‘Vooral klanten met hogere risicoprofielen en ervaring in beleggingen profiteerden van de lagere beurskoersen om beleggingsfondsen te kopen’, zegt de private bank Nagelmackers. ‘Klanten met lagere risicopriofielen nemen eerder een afwachtende houding aan.’
AXA en Crelan signaleren dat de tegoeden op zichtrekeningen sneller groeien dan vorig jaar. Sommige spaarders doen niet meer de moeite geld over te schrijven van de zichtrekening naar de spaarrekening, omdat het extra rendement van spaarboekjes minimaal is.
Fiscale ontvangsten
De stijging van het sparen en de daling van de consumptie zijn slecht nieuws voor de overheid. Volgens de federale overheidsdienst Financiën zakten de fiscale ontvangsten in de eerste vijf maanden met 13 miljard euro of 28,50 %.
De opbrengst van de btw kelderde met 4,7 miljard of liefst 46,00 %, omdat de bedrijven uitstel van betaling kregen in maart, april en mei. Financiën verwacht dat de fiscale ontvangsten, in het bijzonder de opbrengst van de btw, vanaf juni weer stijgen.
