Bedrijven keren dit jaar een kwart minder bonussen uit aan hun bedienden dan de voorbije jaren.
Een op de vijf Belgische bedienden in de privésector krijgt een bonus. In 2017 en 2018 was dat nog een op de vier, blijkt uit een analyse van de hr-dienstverlener Acerta van 270.000 arbeidsovereenkomsten. ‘Ondanks de arbeidskrapte en de war for talent is er een daling met bijna 7 procentpunten. Dat wijst erop dat de marges bij de bedrijven het voorbije jaar kleiner zijn geworden. Werkgevers kunnen maar financiële extra’s uitdelen naargelang er financieel voldoende ruimte is’, zegt Glenn van Oevelen, verloningsexpert bij Acerta Consult.
‘Daarnaast kijken steeds meer werkgevers naar alternatieven. Een bonus kan een kortstondige motivator zijn, maar na verloop van tijd treedt gewenning op. Daarom kan de keuze vallen op andere voordelen zoals mobiliteitsoplossingen, flexibele arbeidstijden of extra vakantiedagen.’
Een collectieve bonus blijft populairder dan een individuele: 12,80 % van de bedienden krijgt een collectieve bonus en 8,10 % een individuele. Bij de collectieve bonussen gaat het zo goed als altijd om de loonbonus die aan alle werknemers of een categorie van werknemers wordt betaald voor het behalen van een specifiek doel. Goed voor een gemiddeld bedrag van 1.229 euro. ‘Vooral grote bedrijven betalen die collectieve loonbonus’, zegt Van Oevelen.
De mogelijkheid sinds begin 2018 om een fiscaal voordelige winstpremie uit te keren wordt amper benut: 1,00 % van de bedienden krijgt zo’n winstpremie van gemiddeld 1.585 euro. ‘Naast de beperkte bekendheid en de beperking tot louter het financiële resultaat als doelstelling speelt het feit dat een winstpremie aan alle werknemers moet worden toegekend.’
Individuele bonussen worden minder vaak uitbetaald dan collectieve, maar de bedragen zijn hoger. Achter het gemiddelde bedrag van 7.899 euro gaan wel grote verschillen schuil. ‘Warrants zijn voordeliger dan een bonus in cash’, merkt Van Oevelen op. ‘Dat verklaart de toename van het aantal bonussen in warrants van 3,90 % naar 6,10 %.’ De betaalde bedragen blijven stabiel: gemiddeld 9.953 euro. Een individuele bonus in cash bedraagt gemiddeld 3.443 euro.
Bij arbeiders zijn bonussen veel minder gangbaar. Bijna 8,00 % krijgt een collectieve loonbonus, andere vormen worden vrijwel niet toegekend.
Welke bonus levert meest op?
Een bonus in cash is het minst voordelig. Na belastingen en socialezekerheidsbijdragen blijft netto amper een derde over.
De collectieve loonbonus of niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen worden toegekend aan alle werknemers of een groep als een vooraf bepaald collectief doel (winst, omzet, minder klachten, …) wordt gehaald. Werkgevers kunnen in 2019 tot 3.383 euro betalen. De werknemer betaalt een solidariteitsbijdrage van 13,07 %. Het saldo van 2.942 euro is vrijgesteld van belastingen.
Met een winstpremie kunnen bedrijven tot 30,00 % van de loonmassa uitkeren aan alle werknemers. Er wordt alleen een solidariteitsbijdrage van 13,07 % en een voorheffing van 7,00 % ingehouden.
Een warrant geeft het recht in de toekomst een aandeel te kopen tegen een vooraf bepaalde prijs. Noch de werkgever noch de werknemer moet er socialezekerheidsbijdragen op betalen.
