Als de geopolitieke spanning in het Midden-Oosten aanhoudt, zou de olieprijs wel eens richting 100 dollar kunnen stijgen. Dat is volgens analisten ‘erg slecht nieuws’ voor de slabakkende wereldeconomie.
De internationale olieprijzen zijn gisteren omhooggeschoten, als reactie op de droneaanval van afgelopen weekeinde op twee belangrijke productiesites van de Saudische olie-industrie. Door de aanval moet het staatsoliebedrijf Aramco zijn productie tijdelijk halveren.
Hierdoor verliest Saudi-Arabië, dat nog altijd de belangrijkste olie-exporteur van de wereld is, tot nader order een productiecapaciteit van 5,7 miljoen vaten ruwe olie per dag. Omgerekend goed voor 5,00 % van de wereldproductie. Volgens het persagentschap Bloomberg gaat het om de belangrijkste (plotse) daling van de olieproductie ooit, te wijten aan een gewapend conflict in de regio.
De impact op de olieprijzen was navenant. Bij de opening van de handel op de internationale oliemarkten gingen de prijzen van een vat ruwe olie uit de Verenigde Staten (WTI, of West Texas Intermediate) en van olie uit de Noordzee (Brent) met respectievelijk 16,00 en 19,00 % omhoog. Het ging om de grootste sprong van de olieprijzen sinds respectievelijk 1991 en … 1988.
Reserves aanspreken
Daarna kalmeerden de markten en halveerde de prijstoename tot zo’n 10,50 %. Voor een vat ruwe Brent-olie werd zo’n 66,50 dollar betaald, voor WTI-olie was dat 60,40 dollar.
Het is onduidelijk hoelang de Saudische olieproductie verstoord zal blijven. Op korte termijn kan het regime in Riyad uit zijn reserves putten om het tekort aan te vullen. Zo becijfert Amarpreet Singh, de olie-analist bij Barclays, dat de vier Saudische exportterminals een totale opslagcapaciteit hebben van 66 miljoen vaten. ‘Dat betekent dat de uitvoer sowieso nog twee weken kan doorgaan, ondanks de schade aan de olie-installaties.’
Bovendien heeft de Amerikaanse president Donald Trump al aangekondigd dat de VS hun olieproductie, ook die van schalie-olie, gaan optrekken. Dat nieuws deed de aandelenkoers van Whiting Petroleum, een producent van schalie-olie, gisteren met liefst 41,00 % stijgen.
Risicopremie
Toch vrezen heel wat experts dat de trend van stijgende olieprijzen niet snel voorbij zal zijn. Barclays denkt dat de oliemarkt voortaan een hogere risicopremie zal inbouwen in de olieprijs. ‘De droneaanval geeft een klap aan de geloofwaardigheid van Saudi-Arabië als toeleverancier aan de oliemarkt. Daar hangt een prijskaartje aan vast.’
De analisten bij JPMorgan zitten op dezelfde lijn. ‘Er zat nog geen geopolitiek risico in de olieprijs.’ JPMorgan acht een stijging van de olieprijs naar 80 à 90 dollar in de komende maanden mogelijk.
Bij een prognose van 90 dollar is de symbolische grens van 100 dollar niet meer veraf. Kan het zover komen? Niemand die het weet, maar onmogelijk is het zeker niet. Tussen 2010 en 2014, dat is echt nog niet zo lang geleden, noteerde de olieprijs steevast tegen of zelfs boven 100 dollar (zie grafiek).
China kwetsbaar
Over één zaak zijn alle marktanalisten het wel eens: hoge olieprijzen zijn nefast voor de wereldeconomie en die sputtert nu al door de aanslepende handelsoorlog tussen de VS en China (en in mindere mate door de onzekerheid over de Brexit).
‘Het incident in Saudi-Arabië kon op geen slechter moment vallen’, meent Shane Oliver, chief economist bij AMP Capital Investors. ‘Dure olie weegt op het vertrouwen bij bedrijven, investeerders en consumenten, en dat is het laatste wat we nu nodig hebben. Vooral omdat China, de grootste importeur van olie, maar ook de olie-invoerende landen in Europa erg kwetsbaar zijn voor prijsstijgingen.’
Dat is geen goed vooruitzicht voor China en Europa, op een moment dat de economische prestaties al lijden onder de handelsoorlog met Washington. Zo noteerde de Chinese industrie in augustus haar laagste groeiritme (op maandbasis) sinds 2002. En de Duitse industrie is op weg om in een recessie te belanden.
Tankbeurt wordt beetje duurder
De prijs die u bij het tanken betaalt voor benzine of diesel, zal allicht donderdag of vrijdag omhooggaan, voorspelt Johan Mattart, directeur van Brafco, de federatie van brandstoffenhandelaars in België.
Toch denkt Mattart dat de prijsstijging (voorlopig) beperkt zal blijven. ‘De prijs aan de pomp is afhankelijk van heel wat factoren. Van de slotkoersen op de internationale markten, maar ook van de koers van de dollar. Bovendien wordt de stijging uitgevlakt door de manier waarop de maximumprijzen voor de consumenten worden berekend. Dat is een gevolg van de programmawet uit 2016. Zoals het er nu naar uitziet, zal de impact niet spectaculair zijn.’
Voor stookolie zou de prijs woensdag al kunnen stijgen. Wie die aanpassing voor wil zijn, bestelt best vandaag, dinsdag, want dan gaat de stookolieprijs eerst nog even omlaag, tot 0,6901 euro per liter. Dat is nog op basis van lagere olieprijzen van eind vorige week.
